نام: گالیکش

وجه تسمیه: دو وجه تسمیه برای نام این شهر ذکر شده است. یکی آنکه قبل از تشکیل شهر گالیکش به صورت کنونی در منطقه ای که شهر در آن جا مستقر است، گیاهی بنام «گالی» می روئیده است که رویش آن به صورت خودرو و انبوه تمام منطقه را در بر گرفته است. بدین سبب آنرا «گالی کش» (کش به معنی فعل کشتن یا کاشتن) گفته اند. وجه تسمیه دیگر آن این که وزش بادهای شدید و متناوب در تمام فصول پاییز و بخشی از زمستان، سبب شده مردم آن دیار پشت بام های خود را با گیاه خودرویی به نام « گالی » می پوشانیدند بدین علت آنرا «گالیکش» گفته اند.

استان: گلستان

تاریخچه: بقایای تمدن و کاوش ها و پژوهش های باستان شناختی نشان از یک پیشینه تاریخی بسیار کهن و غنی از فرهنگ و تمدن در این مرزو بوم می دهد. تا کنون حدود نود و پنج اثر در شهرستان گالیکش شناسایی شده که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. مکانی که شهر گالیکش بنا شده است، از صدها سال پیش محلی قشلاقی برای کشاورزان و دامداران روستای فارسیان بوده است. آنان در فصل کشت به این جا می آمدند و پس از مدتی دوباره به جایگاه اصلی خویش یعنی روستای فارسیان باز می گشتند. اصولا اهالی به سبب ناامنی آن دوره تمایلی برای سکونت دائمی در جلگه را نداشتند. گروهی از مردم فارسیان در محلی واقع در سه کیلومتری گالیکش که اکنون روستای سرچشمه (کله خر سابق) نامیده می شود ساکن شده بودند و در همان زمان چند خانوار دیگر از همین اهالی در مکان فعلی گالیکش سکونت دائم یافتند. با پایان یافتن جنگ جهانی دوم و حاکمیت دولت محمد رضا شاه پهلوی امنیت در منطقه حکم فرما شد، از این هنگام به بعد روز به روز عده بیشتری از اهالی فارسیان تمایل یافتند تا در گالیکش باقی بمانند. این گونه بود که گالیکش در حدود شصت سال پیش از حالت مکان قشلاقی به شکل روستا در آمد. شهرستان گالیکش سابقاً یکی از بخشهای شهرستان مینودشت در استان گلستان بود که در سال ۱۳۸۹ به شهرستانی مستقل ارتقاء یافت.

تقسیمات کشوری: شهرستان گالیکش شامل ۲ بخش و ۴ دهستان، به نامهای زیر است: بخش مرکزی شامل دهستان نیلکوه به مرکزیت فارسیان و دهستان ینقاق به مرکزیت ینقاق و بخش لوه شامل دهستان گلستان به مرکزیت تنگراه، دهستان قراولان به مرکزیت آق قمیش میباشد.

موقعیت جغرافیایی: این شهرستان در حد فاصل بین شهر مینودشت و کلاله در جاده ترانزیت مازندران-خراسان، در استان گلستان واقع شده است. شهرستان گالیکش از نظر جغرافیایی بین 15–55 تا 7-56 طول شرقی و 5-38 تا 8-36 عرض شمالی قرار دارد. این شهرستان محل تلاقی سه استان گلستان، خراسان شمالی و سمنان است و به عنوان گلوگاه استان در منتهی الیه شرق استان بشمار می آید. این شهرستان از شمال به شهرستان های کلاله و گنبد کاووس ، از جنوب به استان سمنان، از شرق به استان خراسان شمالی و شهرستان بجنورد و از غرب به مینودشت محدود و متصل است. فاصله شهرستان گالیکش تا شهر مینودشت هفت کیلومتر، تا سه راهی کلاله پنج کیلومتر و تا گرگان (مرکز استان) ۱۲۳ کیلومتر است.

آب و هوا: این شهرستان از دو قسمت کوهستانی و جلگه ای تشکیل شده است. آب و هوای این شهرستان نیز با توجه به ناهمورایها به دو نوع تقسیم می شود که در ارتفاعات به علت کوهستانی بودن، آب و هوای معتدل کوهستانی است و در نواحی کم ارتفاع و جلگه ای به آب و هوای معتدل و نیمه مرطوب تبدیل می شود.

مساحت: هزار کیلومترمربع

ارتفاع از سطح دریا: ۲۱۰ متر

رودها: رودخانه های بزرگی همچون اوغان، قلی تپه و دوغ بخش کوچکی از این دشت را سیراب می کند.

فرهنگ و آداب و رسوم: شهرستان گالیکش قدمت حدود سیصد سال دارد. بنیانگذاران این بخش به دلایلی از شیراز مهاجرت و در روستای فعلی فارسیان و فرنگ سکنی گزیده و غالبا از اقوام نوری (خسروی) رنگرزها، ملکان ها بوده که در سرتاسر محدوده فارسیان فرنگ به زندگانی مشغول و به دلیل وجود علفهای ساقه بلند «گالی» که در محل فعلی گالیکش وجود داشت، غالبا روستائیان محل به این منطقه مراجعه و در سفر برگشت خود مقداری گالی جهت پوشش سقف های منازل و دامداریها حمل می کردند. بزرگان همین اقوام ابتدا از فارسیان به روستای سرچشمه فعلی که قبلا به کله خر معروف بوده (سرچشمه فعلی) مهاجرت نموده و رفته رفته گالیکش شکل گرفت و از قومیت های مختلف تشکیل شد. مردم آن اکثرا" با هم نسبت سببی و فامیلی یا نسبی و دوستی کامل دارند.

جمعیت: ۵۹۹۷۵ نفر

زبان محلی: لهجه محلی گالیکشی، ترکی، سیستانی، کردی

جاذبه های گردشگری: پارک ملی گلستان در ۱۵ کیلومتری گالیکش و غار کیارام از مکان‌ های دیدنی آنست. آبشار آق سو، آبشار لوه، چشمه لال، جنگل دهنه، تیموردره، دیو چشمه فارسیان از جاذبه های طبیعی آنست. تپه قلعه تخت سلیمان، غار حمام خدایی، پیر غار، غار تاریخی ته سم، روستای زیبای پادلدل، روستای یورت کاظم و... از دیگر جاذبه های تاریخی و طبیعی شهرستان میباشند.

سوغاتی و صنایع دستی: چرم‌ دوزی، قالی‌ بافی، سوزن‌ دوزی و...

غذای محلی: قطاب، مانته، پشمه، جوشواره، یمورته بورگ، آش خمیر، نان پیاز جنگلی، چکدرمه، جوش بره، قنچه بی خیش، حلوا برنجی، نان سنتی آغاندو، نان خرمایی، نان قرقروت و...

بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان و پاییز

منابع:
فرمانداری گالیکش
شهرداری گالیکش
fa.wikipedia.org
hosinifar3.blogfa.com
nilkooh.ir