شهرستان شاهین دژ یکی از چهارده شهرستان استان آذربایجان غربی است که در قسمت جنوب شرقی این استان قرار دارد. مرکز این شهرستان شهر شاهین دژ می باشد. شهرستان شاهین دژ از سمت شمال به استان آذربایجان شرقی، از سمت جنوب به استان کردستان، از سمت جنوب غرب به شهرستان بوکان، از سمت شمال غرب به شهرستان میاندوآب و از سمت شرق به شهرستان تکاب محدود می گردد.
نام: شهرستان شاهین دژ
نام قدیمی: صایین قلعه افشار صائین قلعه و صائین دژ
استان: آذربایجان غربی
تاریخچه: در مرکز اصلی شهر شاهین دژ تپه وسیع و مرتفعی قرار گرفته و حکایت از تاریخ کهن و پیشینه غنی ساکنان این منطقه دارد. مطالعات صورت گرفته برروی این تپه و سایت تاریخی درسال 1385 نشانگر این واقعیت است که انسان ازدیرباز متوجه موقعیت استراتژیکی این منقطه جهت استقرار بوده است. این مطالعات قدمت 7000 ساله این منطقه را به اثبات می رساند. ظروف زرین فام مکشوفه در سال 1385 از این تپه در نوع خود منحصر بفرد است که شاهینی را درحال شکار گوزنی نشان می دهد و بعنوان نماد شهر می تواند معرفی شود.
تقسیمات کشوری: شاهین دژ از دو دهستان به نام دهستان حومه و دهستان گوی آقاج و ۸۱ آبادی بزرگ و کوچک تشکیل شده است.
موقعیت جغرافیایی: این شهرستان در ۷۲ کیلومتری شمال غرب تکاب و در ۶۰ کیلومتری جنوب شرق میاندوآب و ۶۳ کیلومتری شمال بوکان قرار دارد.
گونه‌های گیاهی: درختان میوه بادام؛ سیب؛ زرد آلو؛ آلو و محصولات کشاورزی گندم و جو و کلزا؛ و نیز درختان خودروی ون؛ بادامچه چوش بوداغ و علوفه هایی مانند جاجغ و کما (جاشیر) نمونه های پوشش گیاهی این منطقه می باشد.
گونه‌های جانوری موجود: حیوانات و پرندگان محلی همچون گوسفند؛ گاو (شیری و گوشتی)؛ مرغ (تخم گذارو گوشتی) بوقلمون و اردک و غاز. حیوانات و پرندگان وحشی در کوه ها و کوهپایه های اطراف شهرستان بوده و قوچ و میش ارمنی؛ بز و کل؛ گراز وحشی؛ گرگ و روباه؛ و پرندگان کپک چیل؛ تیهو؛ اردک و غاز وحشی؛ فاخته و انواع کبوتر می باشد.
مساحت: مساحتی بالغ بر ۲۰۰۰ کیلومتر مربع
ارتفاع از سطح دریا: ۱۴۰۶ متری
فرهنگ و آداب و رسوم: ترکهای آذربایجانی و کردها از گروه های عمده این استان به شمار میروند. آذرى ها، کردها، آشورى ها و ارامنه هر يک براساس ويژگى هاى قومى - دينى خود آداب و سنن مخصوص دارند که از آن ميان سنن مسلمانان از مقام برجسته اى برخوردار است. مردم آذربايجان خالق يکى از غنى ترين گنجينه ٔ ادبيات شفاهى ملل خاورميانه و ايران مى باشند. چنانکه هر سياح و جهانگردى که از آذربايجان گذشته، اين ديار را سرزمين شعر و هنر نام نهاده است. آنها احساسات خود را با زبان شعر بيان کرده و براى هر مناسبت 'باياتي' سروده اند. عيد نوروز، عيدقربان، عيدفطر خاص مسلمانان است و مسيحيان اعم از ارمنى و آشوري، اعياد مذهبى و ملى خود را در کليساها، توأم با مراسم ويژه انجام مى دهند. يکى از اعياد ايلات منطقه، عيد خدرنبى (خضر) است که شب اول اسفند برپا می دارند . در اين شب دختران و زن ها و جوانان ده به رقص چوب مى پردازند و از هر ده نفر، يک نفر خود را به شکل حاجى فيروز مى آرايد و با خواندن اشعار موزون برنامه هائى را اجراء مى کند .
استان آذربایجان غربی به تبع تنوع و ترکیب قومی، دارای انواع مختلف موسیقی بومی است. موسیقی بومی آذری ها عمدتا در وجود عاشیق ها خلاصه می شود.
جمعیت: جمعیت این شهر برابر با ۳۸۸۲۰ نفر و ۹۹۱۶ خانوار اعلام شده است.
زبان محلی: اغلب ترکی آذربایجانی و زبان های دیگری مثل کردی (کرمانجی و سورانی) در این منطقه رایج است.
جاذبه های گردشگری: حمام تاریخی قپان مربوط به اواخر دوره قاجار و نمای آجری منحصر بفرد با تزئینات آجرکاری بسیار زیبا در خیابان امام خمینی و همجوار بانک ملی واقع شده است. این اثر متعلق به دوره اواخر قاجاری و همزمان با حمام تاریخی قپان می‌باشد. این اثر در سال ۱۳۸۷ به ثبت ملی رسیده است.
حمام تاریخی بهادر الملک شهر محمودآباد که قدمتش به اواخرحکومت زند و اوایل قاجار می رسد. دخمه بی بی کند (روستای بی بی کند) که این دخمه تاریخی که قدمت چندین هزار ساله دارد، در بالای کوهی قرار گرفته است دارای دو اتاق همچنین سوراخهایی می باشد که به عنوان پنجره از آن استفاده می شده است. نقوش صخره ای عقربلو در روستای عقربلو، و دیوارهٔ تاریخی جوشاتو.
صنایع دستی و سوغاتی: عمده تولیدات شامل فرش، گلیم، جاجیم، و دست بافتهای پشمی است. در گذشته سفالگری نیز در منطقه رایج بوده که امروزه منسوخ شده است.
بدترین و بهترین زمان بازدید: بهترین زمان بهار و اواخر تابستان، سردترین و بدترین زمان زمستان
منابع:
fa.wikipedia.org
sh-shahindezh.ir
بیشتر
