روش‌های کلاهبرداری از گردشگران و روش‌های مقابله با آن که باید بدانید
حتماً شما هم با گدایی در کوچه و خیابان مواجه شده‌اید. درخواست برای پول که گاهی از یک درخواست ساده فراتر می‌رود و چاره‌ای به غیر از فرار کردن ندارید! یا کسانی که می‌گویند مسافرند و پول برگشت ندارند که سعی می‌کنند شما را متقاعد کنند حداقل یک اسکناس خوش رنگ و لعاب به او بدهید. خوب این وضعیت مخصوص ایران نیست. همه جای دنیا کم و بیش همین ماجرا تکرار می‌شود. و چه طعمه‌ای لذیذتر و جذاب‌تر از یک گردشگر از همه جا بی‌خبر؟ کلاه‌برداری از گردشگران به یک شغل پر درآمد در محل‌های گردشگری تبدیل شده و مطمئنا کسی دوست ندارد قربانی این کلاه‌برداری‌ها باشد. 
ولی چرا گردشگران معمولاً راحت‌تر فریب می‌خورند؟ وقتی ما در خاک وطن خودمان هستیم یا در شهری هستیم که با همه چیزش آشنا هستیم، خیلی راحت می‌توانیم این کلاه‌برداری‌ها را تشخیص دهیم. برای ما این نوع کلاه‌برداری‌ها کاملاً مشخص هستند. ولی وقتی پایمان را از محیط آشنایمان بیرون می‌گذاریم همه چیز به هم می‌ریزد. آدم باهوشی که با یک نگاه اول تا آخر ماجرا را می‌فهمید، حالا خیلی گیج و منگ شده و راحت سرش کلاه می‌رود. شاید یک دلیلش این باشد که ما بافرهنگ جدیدی که وارد آن می‌شویم آشنا نیستیم و دوست نداریم خیلی قاطع و محکم با رفتاری که برایمان چندان آشنا نیست، برخورد کنیم تا بی‌احترامی نشود. 
این رفتار تقریباً همه انسان‌هاست. از طرف دیگر شاید این مسئله زیاد مورد توجه هم قرار نگیرد چون کسی که به این شکل سرش کلاه رفته معمولاً از اینکه چقدر ساده فریب خورده، خجالت زده می‌شود! در نتیجه احتمالاً در مورد آن زیاد صحبت نمی‌کند. بیشتر اوقات حتی روش‌هایی ممکن است روی آن‌ها پیاده شود که بسیار قدیمی هستند و همه از آن خبر دارند! مثلاً ممکن است خیلی راحت پول تقلبی کشورشان یا پول‌های قدیمی و از رده خارج شده به گردشگر از همه جا بی‌خبر بدهند. 

معمولاً کلاه‌برداران سعی می‌کنند از نظر روانی هم روی هدفشان تأثیر بگذارند. اول اینکه سعی می‌کنند فضا را راحت و معمولی نشان دهند طوری که طرف مقابل احساس کند بیش از حد بی‌اعتماد است و معذب شود. دوم اینکه معمولاً داستان‌های باور پذیر و تأثیر گذار (هر چند بی‌سر و ته) تعریف می‌کنند تا توجه گردشگر را به خودشان جلب کنند. کاری که شما باید به‌عنوان گردشگر انجام دهید این است که با حفظ و رعایت ادب، درخواستش، هر چیزی که هست را رد کنید. خجالت نکشید. به‌علاوه بد نیست هر جایی که می‌خواهید بروید از روش‌های معمول کلاه‌برداری کمی اطلاعات کسب کنید. مثلاً در کشوری مثل هند، فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های قطار، رستوران‌ها، مکان‌های توریستی و ... از جمله مکان‌هایی هستند که باید حسابی حواستان را جمع کنید. به‌خصوص اینکه روش رایج در آن جا پرت کردن حواس شما و احتمالاً دزدی یا جیب بری است!
در این بین برخی روش‌های کلاه‌برداری از گردشگران از بقیه رایج‌ترند که بد نیست با آن‌ها آشنا باشید و روش‌های جلوگیری از آن را بدانید. به این نکته هم باید توجه داشته باشید که این کلاه‌برداری‌ها در واقع جرائم خفیف هستند که هدفش دزدی یا گرفتن پول از شماست. این‌ها را با وضعیت‌های جدی‌تر باید بتوانید تشخیص دهید. چون در کلاه‌برداری اصولاً خشونتی در کار نیست و شما صدمه نمی‌بیند ولی در موقعیت‌های دوم شاید بهتر باشد فرار را به‌قرار ترجیح دهید.

۱- راننده‌ها

همان طور که در ایران خودمان هم زیاد تجربه می‌کنیم، راننده‌های زیادی هستند که دوست دارند درآمد یک سالشان را یک جا از شما بگیرند. وقتی به یک شهر دیگر می‌روید از نرخ‌ها خبر ندارید و احتمالش زیاد است که پول اضافه از شما بگیرند. فرض کنید وضعیت در یک کشور خارجی چطور می‌شود. معمولاً راننده‌های کلاه بردار به بهانه خراب بودن تاکسی متر مبلغی را به‌عنوان کرایه معمولی به شما می‌گوید که چندین و چند برابر مقدار واقعی‌اش است. 
 به غیر از این مورد، ممکن است راننده حتی کمی سازمان یافته تر هم کار کند. مثلاً به شما بگوید جایی که می‌خواهید بروید یا هتل و اقامتگاه مورد نظرتان، بسته است یا بد است و ... . به این شکل شما را قانع کند به‌جایی که او پیشنهاد می‌دهد بروید. در این صورت احتمالاً جای مورد نظرش یا آشناست یا بابت بردن مشتری (که شما هستید) درصد می‌گیرد. به‌علاوه اینکه بهانه‌اش برای انتخاب مسیرهای عجیب و غریب و تظاهر به اینکه خارج از مسیر حرکت کرده و برای شما استثنا قائل شده، پول بیشتری می‌گیرد. 

روش مقابله
بهتر است ماشین‌های شخصی سوار نشوید. ترجیحاً از یک محل معتبر تاکسی بگیرید یا از کسی یا جایی که می‌شناسید بخواهید شماره تاکسی تلفنی یا روش‌های مطمئن دیگر را به شما بگوید. به‌علاوه حدود کرایه‌ها را هم بدانید بد نیست. معمولاً از هتل یا محل اقامت راحت می‌توانید این اطلاعات را بگیرید. یا حتی در اینترنت هم می‌توانید این موارد را پیدا کنید. اگر نسبت به مبلغ تاکسی مشکوک بودید، با یک ماشین حساب آنلاین یا ماشین حسابی که روی گوشی دارید مبلغ را خودتان با توجه به تاکسی متر حساب کنید. برای این که در شهر سرگردان نشوید هم بهتر است ساعت کار و آدرس کلی جایی که می‌خواهید بروید را هم بدانی. معمولاً داشتن یک نقشه کمک زیادی می‌کند. اگر دیدید راننده از مسیر غیرمعمول می‌رود نشان دهید که مسیر را می‌شناسید و یا اصلاً بی‌خیال آن ماشین و راننده‌اش شوید و یک ماشین دیگر بگیرید.
اگر می‌خواهید کلاً از این مسائل در امان باشید، از سرویس‌های تاکسی آنلاین (مشابه اسنپ که در ایران داریم) استفاده کنید. ویژگی مثبت این روش این است که دیگر لازم نیست پولی به‌صورت دستی به راننده بدهید و همه چیز از به‌صورت آنلاین انجام می‌شود. به‌علاوه اینکه مسیر و تمام حرکات شما ثبت می‌شود. حتی می‌توانید به دوستان و آشنایان هم امکان مشاهده مسیری که می‌روید را بدهید (برای اطمینان بیشتر). مکان‌های رایج برای این روش کلاه‌برداری مصر، ترکیه، مکزیک، تایلند، هند، کلمبیا، اکوادور، آرژانتین و صربستان هستند.  

۲- حوادث ساختگی

درست مثل فیلم‌ها! ولی ممکن است واقعاً این برنامه با موفقیت بر روی شما پیاده شود. مگر اینکه از قبل آمادگی داشته باشید. این نوع کلاه‌برداری بیشتر شبیه به دزدی است. معمولاً این یک همکاری دو نفره است. یک نفر در حالی که از کنارتان عبور می‌کند به‌صورت ظاهراً اتفاقی به شما می‌خورد و مثلاً قهوه یا نوشیدنی که دستش است روی شما می‌ریزید. یا ممکن است راهی برای شبیه سازی فضله پرنده پیدا کرده باشند و شما فکر کنید در یک لحظه پرنده‌ای روی شما کار خرابی کرده. وقتی شما درگیر پاک کردن لکه می‌شوید، نفر دوم می‌آید و خیلی راحت جیب شما را می‌زند. گاهی برای اینکه بیشتر حواستان پرت شود، نفر اول سعی می‌کند حواس شما را با کمک کردن به پاک کردن لکه پرت کند. 
این کلک انواع مختلف دارد. ممکن است همین کار با تظاهر به افتادن یک پیرمرد یا پیرزن انجام شود و وقتی شما برای کمک می‌روید، جیبتان خالی شود. یا مثلاً زنی که بچه یا گربه‌اش را چند ثانیه‌ای به شما می‌دهد و خیلی خوب حواس شما را پرت می‌کند. یا ممکن است یک نفر کیف پولش را نزدیکی شما زمین بیندازد و وقتی شما برداشتید، به شما اتهام بزند که پول داخلش را برداشته‌اید. 
مشابه همین کار در خیابان هم انجام می‌شود. شیاد با ماشین یا موتورش به ماشین شما می‌کوبد و بعد سعی می‌کند قضیه را با دریافت خسارت نقدی تمام کند. 

مقابله
بهتر است قبل از اینکه بیرون بروید، تمام چیزهای باارزشی که دارید را یک جای امن بگذارید. مثلاً اگر پول نقد دارید، حتماً آن را در یک کیف محکم که پاره نمی‌شود بگذارید. یا اگر جیب مخفی دارید، چیزهای باارزش‌تر را در آن بگذارید. خلاصه هر کاری می‌توانید بکنید که کسی نتواند سریع و راحت آن را بدزدد. یا تمام چیزهای غیرضروری‌تر را در هتل یا محل اقامت در جای مطمئن پنهان کنید. 
به‌علاوه بهتر است چیزهایی گران قیمت که بر روی زمین پیدا می‌کنید را بر ندارید. در مورد تصادف با خودرو هم همان جا صبر کنید تا پلیس سر صحنه برسد. بالاخره مجبور هستید به یک نفر اعتماد کنید. یعنی فرض می‌گیریم که پلیس کارش را درست انجام می‌دهد. اگر هم در کشوری هستید که به پلیس‌هایش نمی‌شود اعتماد کرد، با سفارتخانه تماس بگیرید. این مورد را در رم، استانبول، پاریس، هند، بوینوس آیرس، ریو دژانیرو، مصر، شیلی و غنا به‌احتمال زیاد مشاهده می‌کنید. 

۳- هدایای در ظاهر رایگان

یک سناریوی کامل برای این کلاه‌برداری نوشته شده است. نباید از کسی انتظار داشته باشید اجناس رایگان از دست فروش‌ها بگیرید، درست است؟ اگر دیدید کسی به شما دارد دست بند، لباس یا چیزهای رایگان دیگر پیشنهاد می‌دهد، مطمئناً نباید بگیرید. شاید فکر کنید یک تشکر بابت هدیه همه چیز را حل می‌کند، ولی کاملاً در اشتباهید. شما در واقع از یک دست‌فروش که برایتان دام پهن کرده بود، جنس خریدید و حالا باید هزینه‌اش را بپردازید. اگر این کار را نکنید کلاه‌بردار حسابی سر و صدا راه می‌اندازد. روش دیگر این است که کلاه‌بردار یک چیز قیمتی، مثلاً انگشتر یا حلقه از روی زمین پیدا می‌کند و به شما می‌دهد. از شما می‌پرسد که این حلقه برای شماست یا نه. ولی در واقع همه این‌ها یک صحنه سازی بیشتر نیست. جواب شما مطمئناً نه هست و کلاه‌بردار به هر حال این حلقه را به شما می‌دهد و حالا کاملاً شرایط بر عکس می‌شود. در کسری از ثانیه شما بدون اینکه بفهمید از یک رهگذر معمولی به کسی که شاباش پیدا شدن حلقه گم شده‌اش را نمی‌دهد تغییر موضع می‌دهید! و حالا کسی که حلقه را به شما داده بود دیگر تا پاداش این کار خوبش را نگیرد ولتان نمی‌کند. 

مقابله
هیچ وقت چیزی که حتی به اسم هدیه به‌صورت رایگان به شما داده می‌شود را قبول نکنید. فقط آن جنس را رد کنید و به راهتان ادامه دهید. در تایلند، میانمار، نپال، پارسی، قاهره، رم، کوالالامپور، بارسلونا این کلاه‌برداری شایع است. 

۴- خسارت به لوازم اجاره‌ای

ممکن است جایی که رفته‌اید، لوازم کرایه‌ای داشته باشد. شاید بخواهید اطراف را دوری بزنید که در این صورت به یک ماشین نیاز دارید. یا شاید بخواهید اسکوتر یا موتورسیکلت و ... بخرید. مشکلی که پیش می‌آید این است که وقتی آن را به شرکت بر می‌گردانید، به شما گفته می‌شود باید هزینه‌ای بابت تعمیرات به آن‌ها بدهید. ممکن است حتی واقعاً به آن وسیله‌ای که قرض گرفته‌ای آسیب هم وارد شده باشد ولی مقصر شما نباشید! ممکن است یکی از کارکنان شرکت با هماهنگی قبلی، وقتی شما حواستان نبوده، وسیله را دست‌کاری کرده باشد. 

مقابله
اگر می‌خواهید وسیله‌ای قرض بگیرید، از شرکت‌های معتبر بگیرید. حتماً همان ابتدای کار از وسیله عکس بگیرید و همیشه هم مراقب امانتی باشید. اگر به هر دلیل شرکت ادعای خسارت کرد و شما مطمئن هستید که ادعایش بی‌مورد است، بهتر است با پلیس یا سفارتخانه تماس بگیرید. در کشورهایی مثل تایلند، ویتنام، فیلیپین، یونان، باهاماس، ایتالیا و مکزیک این شیوه زیاد دیده می‌شود.

۵- پول جعلی

ممکن است در ازای پولی به صرافی می‌دهید، (مثلاً برای خرید از مغازه و ... ) به شما پول تقلبی یا قدیمی و از رده خارج بدهند. یا ممکن است جاهای دیگر این اتفاق بیفتد. مثلاً راننده، یا مغازه خورده فروشی، یا حتی برخی رستوران‌های کوچک ممکن است پول شما را با پول‌های تقلبی جا به‌جا کنند و بخواهند از شما دوباره پول بگیرند. 

مقابله
بهتر است کمی در مورد جایی که می‌خواهید بروید اطلاعات جمع کنید. شکل و شمایل پول رایج کشور مقصد هم جزو همین اطلاعات است. به‌علاوه منابع مطمئنی برای تبدیل ارز انتخاب کنید که خیالتان از این بابت راحت باشد. مثلاً هتل‌ها یا بانک‌ها. همیشه به مبلغی که می‌پردازید را بافیش مقایسه کنید. ممکن است کارکنی که با آن سر و کار دارید بخواهد فاکتور شما را دست‌کاری کند و مبلغ بالاتری در آن نوشته باشد. با اسکناس‌ها و پول‌های مبلغ پایین کار کنید و در دادن و گرفتن پول و حساب و کتاب عجله نکنید. خیلی آرام و خونسرد اول پولی که می‌خواهید بدهید را بشمارید و بعد پولی که می‌گیرید را بررسی کنید. 
اگر می‌خواهید از شر مشکل تبدیل ارز راحت شوید، می‌توانید از کارت‌های پیش پرداخت آن کشور استفاده کنید. اگر هم از دستگاه‌های خودپرداز ATM می‌خواهید استفاده کنید، حتماً مراقب باشید که دستگاه‌های جاسوسی رمز و هک در آن جا نباشد. اگر با دوستتان هستید، بهتر است او را به‌عنوان نگهبان پشت سرتان بگذارید تا مراقب اوضاع باشد. از جمله مکان‌هایی که این مشکل گزارش می‌شود، کلمبیا، ویتنام، چین، ترکیه، مصر و آرژانتین است.

آيا شما نیزدر طول سفرهایتان با همچین کلاهبرداری های مواجه شدید؟

چگونه با آن مقابله کردید؟ یا  اینکه متاسفانه بخاطر نداشتن آگاهی از این نوع کلاهبرداری ها سرتان کلاه رفته است؟

آیا با روشهای دیگری جهت کلاهبرداری از شما مواجه شده اید؟

لطفا در قسمت نظرات با ما و دیگر کاربران تجربیات خود را به اشتراک بگذارید.

مطالب مشابه:

هنگام مسافرت مراقب شگردهای کلاه‌برداری باشید
 

منبع: 
traveller.com.au