روستای مزرعه کلانتر میبد

مزرعه کلانتر از روزگاران گذشته در مسیر راه‌ های تجاری و ارتباطی قرار داشته و به همین جهت واجد ارزش ‌های تاریخی و گردشگری است. در این روستا آثاری از آب انبارهای قدیمی، آسیاب‌ های آبی و بقایای قلعه تاریخی به جا مانده است. خانم جوانمردی دهیار روستا و خانم جمشیدی رئیس انجمن زرتشتیان مزرعه کلانتر می باشند. در این روستا چند واحد بوم‌ گردی و محل ‌هایی برای اسکان و پذیرایی از گردشگران دایر می باشد.

بافت خانه ها و معماری روستا
در بافت روستا خانه ‌هایی دیده می ‌شود که روی سطح شیب ‌دار به سمت غرب احداث شده و نظام مهندسی خاصی بر این مجموعه حاکم است. خانه‌ های این بافت از لحاظ معماری دارای سبک خاصی است. هر کدام از خانه ‌ها دارای دالان‌ های طولانی است و پلان‌ های دو خانه چنان با هم طراحی شده است که از فضای پشت بام نمی ‌توان آنها را از هم تفکیک کرد.
سبک معماری چهار صفه ‌ای خانه‌ های خشت و گلی، با بادگیر های فراز خانه ‌ها، چشم ‌انداز زیبا و کم نظیری پدید آورده است.

طبیعت روستا
درختان توت، پسته و انار، در میان خانه‌ ها و در اراضی اطراف، بر زیبایی روستا افزوده و جذابیت آن را دو چندان کرده است. پیرامون روستا را کشتزارهای وسیعی فرا گرفته ‌اند، که در فصل بهار محیطی سرشار از طراوت و چشم ‌اندازهای بدیع و دیدنی پدید می ‌آورند. گل‌ های نرگس و انار هنگام بهار جلوه می ‌کنند و بینندگان را افسون می ‌سازند. تپه ماهورهای بکر پیرامون روستا در بهار، با گل ‌های رنگارنگ و گیاهان خودروی بیابانی جذابیت طبیعی روستا را دو چندان کرده‌ اند.
آب مصرفی کشاورزی مردم روستا از راه قنات تامین می شود و چشمه اصلی روستا از بلند ترین نقطه روستا تا آتشکده جریان دارد و چشم انداز روستا از لحاظ اکوتوریستی نیز دارای اهمیت است.

موقعیت جغرافیایی
روستای مزرعه کلانتر از توابع بخش مرکزی شهرستان میبد با مختصات جغرافیایی ۵۴ درجه و ۶ دقیقه طول شرقی و ۳۲ درجه و ۱۱ دقیقه عرض شمالی، در ۱۱ کیلومتری جنوب شرقی میبد و ۳۶ کیلومتری شهر یزد قرار گرفته است. این روستا از شمال به مزرعه رفیع آباد و از جنوب به مزرعه قاسم آباد (مزرعه حاجی) محدود است.

شرایط اقلیمی
ارتفاع روستای مزرعه کلانتر از سطح دریا در حدود ۱۱۰۲ متر است و اقلیمی گرم و خشک دارد. آب و هوای آن در فصول بهار و پاییز نسبتاً خنک است.

اقتصاد
زنان روستا اغلب خانه داری، کاربافی، بافتنی و خیاطی بوده و شغل مردان کشاورزی است که شامل کاشت گندم، جو، زردک، پسته و انار می باشد.

آداب و رسوم
آتشکده روستا و زیارتگاهی که در نزدیکی آن قرار دارد از اماکن مقدس و مذهبی مردمان  این روستا به شمار می ‌آید و هر سال جشن‌ ها و آیین‌ های مقدس زرتشتیان در این روستا برگزار می ‌شود. مردم روستای مزرعه کلانتر به هنگام فرا رسیدن فصل بهار به استقبال عید نوروز می ‌روند. آتش ‌افروزی در آخرین چهارشنبه سال و چیدن سفره هفت ‌سین از جمله مراسم فرا رسیدن فصل بهار است. جشن مهرگان، که در دهمین روز مهر ماه برپا میشود از دیگر اعیاد زرتشتیان است. همچنین جشن سده که دهم بهمن برگزار میشود از جمله این جشن‌ ها میتوان نام برد. جشن دیگان نیز که از بزرگترین جشن‌ های زرتشتیان است در دهم دی ماه برگزار می ‌گردد، مردم روستا در این مراسم میوه‌ هایی مانند هندوانه، انار، خربزه، سیب، انگور و تنقلاتی از قبیل آجیل، شیرینی و شربت تهیه می ‌کنند و تا پاسی از شب به جشن و شادی می ‌پردازند و شب را نیز با نیایش به سپیده می‌ رسانند. فروردین ‌گاه نیز یکی دیگر از جشن ‌های بزرگ زرتشتیان است که دهم فروردین برگزار می ‌شود. ۱۴ اردیبهشت ماه نیز مراسم ویژه دیگری در این روستا برگزار میشود. همچنین جشن پنجی، یکی از مراسمات خاص و ویژه زرتشتیان این روستا است که از تمام نقاط دنیا در این مراسم شرکت می ‌کنند و در آن به اوستا خوانی و مسابقات ورزشی می ‌پردازند و به مدت پنج روز در تیر ماه هر سال آن را به صورت سنتی برپا می ‌کنند. جشن تیرگان نیز در ده تیر در این روستا برگزار میشود. در پنجم دی ماه نیز بزرگداشت یاد اشو زرتشت برگزار میشود. ششم فروردین زاد روز اشو زرتشت، نوزدهم فروردین جشن فروردینگان که تجلیل از شهیدان راه میهن و درگذشتگان است، سی آذر جشن آخر پاییز و اول زمستان (شب یلدا) از دیگر مراسم و جشن های زرتشتیان و ساکنین این روستا می باشدکه با شکوه خاصی برگزار میشود.
مزرعه کلانتر به عنوان یک روستای زرتشتی ‌نشین  نمادی از زندگی مسالمت آمیز ادیان مختلف در کشورمان است چرا که هر سال زرتشتیانی از سراسر دنیا با حضور در مزرعه کلانتر در آزادی و امنیت کامل و بدون هیچ مشکلی به آیین ‌های مذهبی خود می ‌پردازند.

پوشاک
مردم روستای مزرعه کلانتر از پوشاک محلی نیز استفاده می ‌کنند. پوشاک مردان شامل سربند، پیراهن زیر و پیراهن رویی، شلوار و کلاه است. زنان نیز از کلاهک (لچک)، پیراهن زیر (سدره)، پیراهن رویی، روسری (مکنی)، شلوار و کفش استفاده می ‌کنند.

صنایع دستی و سوغات
مهم‌ ترین صنایع دستی مردم روستای مزرعه کلانتر، انواع بافته ‌های سنتی است. سوغات این روستا شامل پسته، انار و توت است.

غذای محلی
از معروف ‌ترین خوراکی‌ های محلی روستای مزرعه کلانتر می ‌توان به انواع نان‌ های محلی و نوعی حلوا اشاره کرد که با آرد، روغن فراوان و شیرة توت تهیه می‌ شود.

مسیر دسترسی
روستای مزرعه کلانتر از توابع بخش مرکزی شهرستان میبد در حدود ۱۱ کیلومتری جنوب شرق شهر میبد و ۳۹ کیلومتری شمال یزد واقع شده و در ۱۰ کیلومتری روستای رکن ‌آباد و  ۵ کیلومتری جهان آباد (شهرک صنعتی) میبد قرار گرفته است. 

منابع:
fa.wikipedia.org
kojaro.com
isna.ir
seeiran.ir
berasad.com
tdmeybod.ir