امامزاده عبدالله بافق

آستان با شکوه امامزاده عبدالله (علیه السلام) در مرکز شهر بافق واقع شده است. این زیارتگاه بقعه ای بسیار زیبا و باشکوه، دارای گنبدی عظیم است که کاشی کاری و تزئینات داخلی آن قابل توجه است. تزئینات داخلی آن از کارهای ملاحسن نقاش باشی بافقی است. بعضی از صاحب نظران شباهتی بین این بقعه با آثار قبل از اسلام دیده اند و آن را با سبک میترائیسم مشابه می دانند.

شخصیت بارگاه
به اعتقاد اهالی شخصیت مدفون دراین بقعه امامزاده عبدالله بن موسی بن جعفر (علیه السلام) برادرامام رضا (علیه السلام) و فرزند بلافصل امام هفتم (علیه السلام) است، طبق اشعاری که در سردر بقعه نصب شده امامزاده عبدالله بن موسی (علیه السلام) ملقب به ظهیرالدین است که درمحاوره مردم نیز به همین لقب خوانده می شود ولی هیچ مدرکی دال بر مدفون بودن عبدالله بن موسی (علیه السلام) فرزند بلافصل امام هفتم در بافق وجود ندارد و این شهرت تنها از زمان صفویه بربقعه نهاده شده است. ازطرفی لقب ظهیرالدین تنها درمیان ساداتی که از نسل امام جعفرصادق (علیه السلام) بوده متداول واستعمال شده است.
درباره این شخصیت قویترین روایت و قولی که مطرح شده و به واقعیت نیزنزدیکتر است و با داستان شهادت امامزاده عبدالله نیز همخوانی دارد این است که او را ازنوادگان امام هفتم (علیه السلام) دانسته اند.

معماری
این بقعه که دارای سردرب، هشتی ورودی، اتاق مدخل و اتاق اصلی میباشد، بنایی مفصل و عالی است ازحیث سبک و گنبد و کاشیکارى و تزئینات داخلى اثرى ارزشمند محسوب مى‌ گردد. بدنهٔ اتاق مرقد با کاشى ‌هاى مسدس لاجوردى و با حاشیهٔ سیاه و سفید از آثار قرن ۸ و ۹ هجرى پوشانده شده است. لبهٔ غرفه‌ هاى فوقانى مشرف به صحن اصلى مزار نیز با همین نوع کاشى مزین گردیده است. سقف داخلى بنا گنبدى مقرنس ‌کارى شده است و دیواره و گوشواره‌ هاى زیر گنبد رنگ ‌آمیزى و نقاشى شده، دیوار رو به قبلهٔ محراب گچبرى زیبا و ظریفى دارد که با آیات قرآن و عبارتى دیگر مزین شده است. این کتیبه‌ ها به خط «حسین یزدى و کار حسن ولد دین جعفر استاد معمارباشی» است که در قرن هفتم هـ. ق ساخته شده است. تزئینات داخلی از كارهای ملا حسن نقاش باشی بافقی است و نقاشی های داخل گنبد که بیانگر شیوه و طرز تفكر میترائیسم بوده به دلیل آینه كاری از میان رفته و تصویر این نقاشی ها در كتاب یادگار های یزد به چاپ رسیده است.
گنبد بلند با کاشیکاریهای داخلی وخارجی آن و نیز چراغ های کوچک گلی با لعاب فیروزه ای که از قدیم خارج گنبد را روشن می کرده است از ویژگیهای این بقعه میباشد. گِرد بودن گنبد امامزاده عبدالله بافق در دنیا از نظر معماری بی نظیر است.

کتیبه
بر سر در ورودی این امامزاده، دو کتیبه آجری هم اندازه (ابعادی بین آجرخطایی و نظامی) دیده می شود و در میان هریک، یک قطعه سنگ تاریخی نصب شده و اشعاری به خط نستعلیق روی آنها حک شده است. سنگ تراشیده شده وسط دارای خط نسخ است و در آخر آن تاریخ رجب المرجب سنه ۱۲۲۴ هـ. ق دیده می شود.

سایر اهمیت ها
ساختمان و نوع معماری، تزئینات درونی و بیرونی، سنگ قبرهای بزرگانی كه متعلق به قرن ۶ هجری قمری هستند، حكایت از منزلت و جایگاه امام زاده در نزد عامه مردم دارد. وجود گنبد باشكوه و دیگر بناهای وابسته به آن اهمیت این بقعه را در نظرها می افزاید. ​حسینیه بزرگی نیز متصل به بقعه امامزاده عبدالله (ع) است که از داخل بنای امامزاده هم بدان راه دارد. این حسینیه در سالیان اخیر مرمت شده و در مراسم مذهبی از آن استفاده می شود.

منابع:

شهرداری بافق
صدا و سیمای مرکز یزد
gotoyazd.com
seeiran.ir