خندق های سنگی که نشان از اراده والای پیشینیان دارد، جهت حفظ انفاس واموال از تهدید، در دورا دور شهرستان باستانی ابرکوه, با وجود گذر زمان و تخریب هنوز قابل مشاهده است، این خندق ها که به دست توانای بشر در دل سنگ های عظیم تراش خورده است در سه منطقه شهرستان ابرکوه قابل تشخیص است. قدمت این آثار با ارزش به دوره قبل از اسلام میرسد.
از جمله این مناطق که خندق سنگی در آن مشاهده میشود، محله درب قلعه، بزرگترین محله ابرکوه است که قدمتی دیرینه دارد و می توان با راهنمایی مردم شهر یکی از چند راه ورود به آن را یافت. خندق های سنگی این محله، از قدیمی ترین آثار به جا مانده از دوران کهن این شهر تاریخی است. با گذر حدود دو هزار سال از ساخت این خندق ها، هنوز به رمز و راز چگونگی ساخت آنها پی برده نشده است.
نام خندق های قلعه سرور خان نیز بین مردم معروف است که در یکی از ورودی های شهر ابرکوه، برای حفاظت از آن حفر شده است.
با کوچکترین نگاه به دیواره هایی که هنوز زخم ابزارهای کار بر آنها مشاهده میشود، می توان دریافت که هنوز نیز با وجود پیشرفت های امروزی، کمتر می توان دست به ساخت چنین سازه هایی زد.
ابرکوه، شهری ساخته شده بر سنگ
از ويژگيهاي شهر تاريخي ابركوه كه آنرا نسبت به ديگر شهرها بسيار خاص و حتي منحصر به فرد مي كند قرار گيري بافت تاريخي آن بر روي يك لايه سنگي ازجنس كنگلومرا است. اين لايه سنگي در برخی نقاط یک متر و در قسمتهايي تا شش متر ارتفاع دارد که اين خود باعث ايجاد خندق طبيعي گرداگرد شهر شده است. البته در قسمتهايي كه اين لايه سنگی امتداد داشته، شهرنشینان آن روزگار، با هنرمندي تمام قسمتهايي از آنرا كنده اند و خندق دست ساز نيز ايجاد نموده اند. اين خندق و خط ادامه آن به منظور ايجاد امنيت بيشتر در برابر مهاجمين و بلاياي طبيعي خصوصاً سيل بوده است كه از بزرگترين مشكلات اين منطقه است. با توجه به آنچه ذكر شد بديهي است بستر شكل گيري بناها و بافت تاريخي ابركوه بسيارمستحكم است.
مي توان اينگونه استنباط كرد كه وجه تسميه ابركوه نيز مي تواند تعبيراين لايه سنگ، به كوه باشد و شهر شكل گرفته بر روي آنرا بركوه (روي كوه) دانست.
ابرکوه که یکی از ۱۴ شهر نمونه گردشگری ایران است، دارای بیش از ۴۰۰ اثرتاریخی است. تا کنون ۱۲۷ اثر این شهرستان به ثبت آثار ملی ایران رسیده است.
یخچالها، مسجد جامع، خانه آقازاده، گنبد عالی، خانه صولت یا موزه مردم شناسی، بافت قدیم شهر ابرکوه (خندق های سنگی)، قلعه های ابرکوه، و سرو ۴۵۰۰ ساله ابرکوه بیشترین بازدید کننده را در این شهرستان بخود اختصاص داده اند..
منابع:
شهرداری ابرکوه
hamgardi.com
yazdrasa.ir
mehrnews.com
abarnews.ir
