سفرهای تابستانی فرصتی مناسب برای شناخت جاذبه های طبیعی و ناشناخته استان گلستان است. دریاچه اینچه در سمت راست مسیر جاده آق قلا به اینچه برون واقع شده است، اين تالاب با مساحتي حدود ۲۰۰ هکتار و با ارتفاع هفت متری از سطح دریا واقع شده و شوري حدود ۲۸۰ گرم در ليتر دارد که در گروه تالاب هاي داخلي، لب شور و دائمي ايران قرار مي گيرد. به دليل مجاورت با معدن يد اينچه اين تالاب تحت تاثير پساب هاي اسيدي حاصل از استخراج يد قرار گرفته و در مناطق مختلف pH تالاب از ۲.۸ تا ۶.۵ متغير است. با توجه به اکوسيستم منحصربفرد اين تالاب، منبعي بسيار مناسب جهت جداسازي و شناسايي ميکروارگانيسم هاي جديد از جمله آرکي هاي نمک دوست به شمار مي رود. از ماهيان اين تالاب ها مي توان به کولی، اورنج، سيم پرک و شيشه ماهی اشاره کرد که فصل صيد آن طبق مجوز اداره محيط زيست گنبد از ۱۵ ارديبهشت تا ۱۵ اسفند ماه هر سال مي باشد. از آنجا که اين مجموعه تالاب ها و مرداب ها دارای راه های دسترسی، محوطه های اطراق، چشماندازهای دشتی، مرغزارهاي وسيع و پرندگان بومی و مهاجر، همچنين استفاده های طبی مي باشند، مورد توجه گردشگران واقع شده اند.
گل فشان
بخش شمالی دریاچه را شوره زار تشکیل می دهد و آبهای ناشی از طغیان رودخانه اترک و هرز آب های موضعی، نمک ها را در خود حل کرده اند و پس از ورود به دریاچه باعث بالا رفتن شوری آن می شود. به همین دلیل در مواقع کم آبی قشر سفیدی از نمک در کناره ها و بستر این گل فشان قابل مشاهده می باشد. در این گل فشان گودال مدور به عمق ۱۰ و قطر هشت متر وجود دارد که از آن گاز، آب حاوی کلرید سدیم و مواد نفتی آروماتیکی خارج می شود که آثار سکوی حفاری نفتی درآن ملاحظه می گردد. این گل فشان در ارتفاع ۷- متر از سطح آب های آزاد جهان در مختصات جهانی 38/4123125 متر شرقی و 63/280224 متر شمالی قرار دارد
خواص درمانی و اکوتوریسم گل فشان ها
از معدود آثار و جاذبه های طبیعی استان، گلفشان ها می باشند این پدیده ها از زیباترین پدیده های طبیعی به اشکال مخروطهای کوچک آتشفشانی از جنس گل یا ماسه هستند که ابعاد آنها از چند سانتیمتر تا چندین متر متغیر است. امروزه در دنیا از گل آماده ای که از گل فشان ها بیرون می آید استفاده های درمانی متنوعی می شود زیرا این گل ها دارای ترکیبات ارگانیک و غیر ارگانیک بوده و با توجه به مطالعات تجربی که روی حیوانات مختلف صورت گرفته، هیچ گونه ماده سمی در گل فشان ها مشاهده نشده و در عین حال اثبات شده که در درمان بیماری هایی نظیر دردهای مفاصل و ستون فقرات، سفتی مفاصل، بیماری های عصبی، تنگی عروق و انقباض های عضلا‌نی و بیماری های زنان و... بسیار سودمند هستند. روش های استفاده درمانی از آن بیشتر به صورت اماله، تزریق، استحمام، شست و شو، کمپرس گرم و... است. علا‌وه بر موارد درمانی یاد شده، گل فشان ها با ایجاد مناظر زیبا و بدیع خود می توانند دیدنی های متنوع و تماشایی را برای گردشگران به نمایش بگذارند.
معضلات
گلستان تنها استان استخراج کننده ید ایران است. کارخانه تولید ید کانسار خزر در ۲۷ کیلومتری شمال آق قلا و در نزدیکی مرز اینچه برون قرار دارد. ده سال است که پساب شرکت های فرآوری ید گلستان به سوی تالاب اینچه هدایت می شود و در نتیجه آن ظرفیت دریاچه پذیرنده این فاضلاب صنعتی در شمال آق قلا پر شد تا این که بالاخره حاشیه دیواره شکست و میلیون ها لیتر پساب روانه مراتع واقع در حوزه آبریز و پیرامون تالاب شده است.
تالابهای نزدیک
اين مجموعه در قسمت جنوبي رودخانه اترک واقع شده و مشتمل بر تالاب ها و مرداب هاي اينچه، آلماگل، آلاگل، اينجه برون، بي بي شيروان، آجي گل، نمک و دانشمند است که مجموع مساحت آنها ۱۲۵۰ هکتار تخمين زده مي شود. برخي از اين تالاب ها از جمله تالاب آلاگل در فهرست کنواسيون تحقيقات بين المللي پرندگان آبزي و مهاجر در سال ۱۳۵۰ به ثبت رسيده است فاصلة تالاب ها از يکديگر بسيار نزديک است و آب و هواي محدودة آنها مديترانه اي گرم با تابستان هاي خشک و گرم و زمستان هاي ملايم مي باشد. سطح آب تالاب ها در زمان پرآبي به بيش از ۲۵۰۰ هکتار نيز مي رسد. تالاب هاي ياد شده محل زيست پرندگان مهاجر متنوعي است که از جمله آنها مي توان به فلامينگوها، قوها، غازها، حواصيل و ... اشاره کرد. فصل شکار طبق تقويم ادارة محيط زيست از اول پاييز تا آخر زمستان هر سال و هر هفته دو روز (چهارشنبه و جمعه) مي باشد. از ماهيان اين تالاب ها نيز مي توان به کولي، اورنج، سيم پرک و شيشه ماهي اشاره کرد که فصل صيد آن طبق مجوز ادارة محيط زيست گنبد از ۱۵ ارديبهشت تا ۱۵ اسفند ماه هر سال مي باشد.
منابع:
- میراث فرهنگی گلستان
- shahrmajazi.com
- jazebeha.com
- sid.ir
- irna.ir
- eskannews.com
