در آخرین نقطه استان فارس و در جوار استان کهگیلویه و بویر احمد، تنگ سرخ قرار دارد که خاک سرخ منطقه موجب نامگذاری آن شده است. شهرستان یاسوج نیز در این نقطه بنا شده است. در این منطقه چندین دره زیبا با نام های تنگ خشک، تنگ سرخ و تنگ خرم ناز خود نمایی میکند. تنگ خرم ناز همچون قطعه ای از بهشت در این منطقه می درخشد. این منطقه از نظر وضعیت توپوگرافی بیش از هفتاد درصد آن تیپ کوهستانی و سی درصد آن تپه ماهوری است و دامنه ارتفاعی آن بین 1876 تا 3200 متر می باشد. این منطقه با وسعتی حدود 35/199 کیلومتر مربع در شهرستان بویراحمد قرار گرفته است.
به علت زیبایی و پر آبی این منطقه هر عشایری که به منطقه می آمد وسایل خود را می گستراند و به مرور زمان منطقه خر انداز نام گرفت اما ترک های عشایر نام این دره زیبا را خرم ناز می دانند.
در ورودی تنگ، رودخانه ای زلال و خروشان به رنگ آبی فیروزه ای و گل ها و پوشش گیاهی سرسبز کنار رودخانه، نظر گردشگران را به خود جذب می کند. دشت وسیع پر از درختان و طبیعت زیبا و سرسبز از دیگر مشخصات این جاذبه گردشگری است. عبور از رودخانه خروشان خاطره یک گردش هیجان انگیز را برای بازدید کنندگان رقم می زند. بعد از تپه های مرتفع و سرسبز، چشمه و سایه ای برای استراحت وجود دارد. بلندی های مشرف به مناظر اطراف، زیبا و خیره کننده است و از بالا دو طرف تنگه را صخره های سر به فلک کشیده محاصره کرده است.
پس از حدود دو ساعت راهپیمایی به سه راهی می رسیم که همه کوهنوردان آب آشامیدنی خود را از چشمه گوارا در این منطقه تامین می کنند. البته میتوانید مانند بسیاری از کوهنوردان و طبیعت گردان در این استخر طبیعی و زیبا شنا نیز بکنید.
رودخانه زیبای خرم ناز که از کوههای کمهر و کاکان سرچشمه میگیرد، پس از طی مسافتی در منطقه ای به نام دورود به رودخانه بشار وصل میشود که در تمامی فصول سال آب فراوان دارد. تنگ تیزاب، تنگ براق و تنگ سرخ نیز در مسیر این رود شکل گرفته اند. رودخانه این تنگ که با انبوه درختان از نعمت تابش آفتاب چندان بهره ای نمی تواند ببرد، دارای آبی سرد است و در آن تنها ماهی قزل آلا و آبزیان سرد آبی به زیست خود ادامه میدهند. اطراف رودخانه در فصل بهار پوشش گیاهی بسیار زیبایی بخود می گیرد. رودخانه بشار یکی از سرشاخه های اصلی رودخانه کارون است که از دامنه های جنوبی رشته کوه های زاگرس سرچشمه می گیرد و پس از طی مسیر جنوب به شمال غرب با گذر از مجاورت شهر یاسوج و پیوستن به رودخانه های دیگر، نام کارون بخود گرفته و به دشت های خوزستان جاری می شود.
سنگ های این منطقه مربوط به دوران سوم زمین شناسی است و دو گسل خاص نیز در منطقه وجود دارد. گسل اسلام آباد باعث جلوگیری از نفوذ آب و انتقال آن شده است.
پوشش گیاهی
منطقه شکار ممنوع خرم ناز پوشش گیاهی بسیار زیبایی دارد که خوشبختانه به علت جلوگیری از چرای بی رویه دام ها حفظ شده و گسترش یافته است. خارهای کوتاه، کنگر، کاهوی وحشی و گیاهان مرتعی پوشش گیاهی این منطقه را تشکیل داده اند. همچنین درختان بادام وحشی، بلوط، بنه، بید، گلابی و گردوی وحشی، زالزالک و سنجد از درختان این منطقه هستند. در این منطقه جنگلهای انبوه، نیمه انبوه، تنک و مرتع خوب و متوسط مشاهده می گردد.
پوشش جانوری
پوشش گیاهی متنوع موجب جلب پرندگان و جانوران زیادی به منطقه میشود. بسیاری از عشایر در این تنگ زیبا و پرآب حیوانات وحشی مانند گراز، گرگ و حتی خرس نیز مشاهده کرده اند. همچنین انواع سهره، دم جنبانک، جغد، دارکوب، گنجشک سانان، خرس، گراز، گرگ، شغال، کفتار، روباه، سنجاب، خرگوش و انواع پستانداران کوچک از جانداران حیات وحش منطقه شکار ممنوع خرم ناز هستند. در سال ۷۵ در این منطقه پلنگ نیز مشاهده شده است.
مسیر دسترسی
تنگ زیبای «خرم ناز» در ابتدای استان کهکیلویه و بویر احمد در سمت راست گردنه ماه پرویز واقع شده است. از سه مسیر مختلف می توان به تنگ خرم ناز رسید. برای دیدن آن باید از روستاهای وزک و قلات عبور کرد (مسیری که از شهر یاسوج آغاز می شود). مسیر دیگر آن از سمت کمر و کاکان و مسیر سوم که بیشتر مورد‌استفاده قرار می گیرد از تنگ سرخ و روستای گردو کنک است.
منابع:
اداره حفاظت از محیط زیست استان کهکیلویه و بویر احمد
radepagroup.com
ostani.hamshahrilinks.org
tishineh.com
aliovisy.blogfa.com
