روستای خانقاه کرمانشاه

روستای خانقاه از توابع بخش مرکزی شهرستان پاوه در استان کرمانشاه، در دو کیلو متری شهر پاوه و ۱۲۰ کیلومتری کرمانشاه قرار دارد. این روستا به وسیله کوه های دالانی و آتشگاه محصور شده است.

روستای خانقاه در ناحیه ای کوهستانی قرار گرفته و آب و هوای آن در بهار و تابستان ملایم و مطبوع و در زمستان سرد است.

قدمت روستا
پیدایش روستای خانقاه را که در محدوده شهر قدیمی پاوه فرار دارد، به دوره یزدگرد سوم ساسانی نسبت می دهند. قلعه و دژ عصر ساسانی در نزدیکی شهر پاوه و پیوستگی تاریخی آبادی های آن به شهر قدیمی پاوه این فرضیه را تایید می کند. بنای قدیمی حوضخانه در داخل این روستا نشانه دیگری از قدمت تاریخی روستا است.

وجه تسمیه
خانقاه یا خانگاه کلمه ای  است مرکب از خانه ـــ وـــ  گاه ـــ  مانند منزلگاه به معنای مکان سکونت مشایخ و دراویش و اهل تصوف و خانه ای یا محلی که این گروه در آن به سر برند و به عبادت و ذکر و فکر بپردازند. در ایران حدود ۳۴ روستا به نام خانقاه وجود دارد. تا آجا که اطلاعات نشان می دهد حدود هشتصد سال پیش امامزاده ای به نام شیخ عثمان مشهور به باباغازی و ملقب به رشادالدین در این مکان سکونت گزید. ایشان به سید  غازی  بکر نیز مشهور بوده است و از قریه عریض واقع در حجاز عربســتان (نزدیک مدینه منوره) به سال ۷۰۱ هجری قمری به اصفهان آمده و بعد از مدتی به منطقه ای در سرپل ذهاب که بعدا به نام قلعه غازی مشهور گشت و اکنون دهستان بزرگی است، رفته و بعد از آن به خانقاه آمده است. پسر امامزاده بابا غازی به نام سید حسین ملقب به بهاءالدین در کنار پدرش بابا غازی و در مرکز روستا دفن شده است. پسر امامزاده سید حسین به نام بابا شیخ حسن ملقب به تاج الدین که نوه بابا غازی است بارگاهش در تپه ای واقع در شمال خانقاه است که زیارتگاه علاقمندان و مریدان می باشد. مردم روزهای چهارشنبه برای  برآورده شدن حاجات خو د به آرامگاه می روند. سادات روستای خانقاه عموما به باباشیخ حسن خانقاه انتساب نسب دارند و از سادات حسینی می باشند. ماندگار شدن این امامزاده ها موجب پیدایش جمعیت و کثرت آن در این محل شده و چون بیشتر به رازو نیاز و عبادت و ذکر و فکر پرداخته اند و در واقع با هدف اصلی ارشاد و هدایت مردم و رهبری دینی مسلمانان به این دیار هجرت کرده بودند بی شک مریدان و مخلصان و همراهان آنان نیز اهل عبادت و ذکر و فکر بوده اند ودر کنار آن بزرگواران و در محلی به نام خانقاه تجمع یافته و مراسم دینی را انجام داده اند و بدین ترتیب نام خانقاه بر محل زندگی آنان تعمیم یافته که این نام همچنان باقی است. به اعقاب و نوادگان این امامزاده ها در خانقاه سید گفته می شود. براساس شجره های موجود باباغازی نسبش به امام علی عریضی می رسد که از فرزندان امام جعفر صادق است.

اقتصاد روستا
درآمد اکثر مردم این روستا از طریق فعالیت های زراعی، دامداری، باغداری امور خدماتی تامین می شود و گروهی از روستاییان نیز به تولید صنایع دستی اشتغال دارند.

معماری روستا
روستای خانقاه در محدوده کوهستانی استقرار یافته و بافتی متمرکز دارد. خانه های این روستا در شیبی ملایم و به شکل پلکانی ساخته شده اند، به طوری که بام یک خانه حیاط خانه دیگر است و اکثر خانه ها دو طبقه است.

کوچه های روستا با درختان سرسبز و بلند بویژه در فصول بهار و تابستان مسیرهای دلگشایی هستند که عبور از آنها خستگی را می زداید و نشاط و شادابی را جایگزین می سازد.

جاذبه های گردشگری روستا
چشمه شلم ناو از کوهستان های اطراف سرچشمه می گیرد و اراضی روستا و باغات آن را مشروب می سازد. در فصل بهار، درختان بلند، گل های وحشی، گیاهان دارویی و رنگارنگ جلوه ای بدیع و منحصر به فرد را به نمایش می گذارد.

کوه دالانی نیز با ۲۵۶۴  متر ارتفاع در زمستان از برف پوشیده می شود و شکوه و عظمت خاصی می یابد. کوه دالانی محیطی جذاب ودلنشین برای دوستداران طبیعت و کوهنوردان است.

کوه آتشگاه در مقابل روستای خانقاه قرار دارد که با فرا رسیدن فصل بهار با پوششی زیبا و رویایی از درختان بلوط بلند، گل های وحشی و...چشم هر بیننده ا ی را به خود خیره میکند.

چشم اندارها و مناظر بکر و طبیعی از جمله آبشار شلم ناو، گارا، بیار و جنگل زیبای اطراف از جاذبه های گردشکری روستا محسوب می شود.

آبشار شلم ناو که در غرب روستای خانقاه واقع شده (۶ کیلومتری غرب شهرستان پاوه) از ارتفاعات کوه آتشگاه سرچشمه می گیرد که باغات و زمین های کشاورزی را سیراب می نماید. دامن کوهستان منطقه پوشیده از گل هایی است که آنرا به گلزار تبدیل کرده است.

جنگلهای  زیبای بلوط و باغات اطراف روستا طراوت و زیبایی وصف ناپذیری را به روستا بخشیده است. رودخانه خانقاه از میان روستا میگذرد و در اطراف آن درختان بلند و باغات سرسبز میوه فضایی دلپذیر ایجاد کرده اند.

معماری پلکانی این روستا از مهمترین جاذبه های گردشگری این روستا به شمار می رود که در میان درختان بلند و باغات انبوه و گسترده قرار گرفته است.

جاده تفریحی و رویایی خانقاه به گلال نیز بسیار دل انگیز رویایی می باشد.

بنای زیارتگاه باواشیخ حسن یکی دیگر از جذابیت های روستای خانقاه است. بنای آن از سنگ و چوب و خشت است و از مکان های زیارتی ومورد احترام روستاییان است.

حوضخانه قدیمی از دیگر بنا های ارزشمند روستای خانقاه است که از علت ساخت و قدمت آن اطلاعات دقیقی در دست نیست.

آداب و رسوم
از جمله بازی های متداول در روستای خانقاه میتوان به کلاورفانکه، اختران، گورا، خزلوکه اشاره کرد.
موسیقی نیز در میان مردم روستای خانقاه جایگاه ویژه ای دارد به طوری که مراسم ذکر و سماع دراویش نیز با موسیقی اجرا می شود. در مراسم عروسی و شادی موسیقی این روستا ریتمی شاد و طربناک دارد. مهمترین آلات موسیقی در این روستا شمشال و دف است.

پوشاک و غذای محلی
پوشاک مورد استفاده این روستا اغلب لباس محلی کردی است. از مهمترین غذاهای رایج روستای خانقاه می توان به کلانه و بژی برساق اشاره کرد.

صنایع دستی
بافت انواع قالی و گیوه از مهمترین صنایع دستی و هنری این منطقه می باشد.

مسیر دسترسی
روستای خانقاه در دو کیلومتری شهر پاوه واقع شده است و جاده آسفالت و مناسبی دارد.

منابع:

• میراث فرهنگی و گردشگری استان کرمانشاه
• takana.blogfa.com
• pavehpress.ir
• takana.blogfa.com