کوه های سر به فلک کشیده با قله های پر برف، رودخانه های خروشان و رقصان، جنگلهای سرسبز و طبیعت بکر و با صفا با مردمانی ساده و صمیمی اولین جایی را که در ذهن گردشگران کرمانشاه زنده می کند منطقه دالاهو، بهشت زمینی این دیار است. وجود طبیعت بکر و جلوه های طبیعی ازجمله جنگلها، کوهستانهای مرتفع، رودخانه ها، دره ها و چشمه ها این منطقه را از سایر مناطق استان متمایز کرده است. در کنار این همه زیبایی از جاذبه های دیگر این شهرستان مقبره بابا یادگار در نزدیکی قلعه یزدگرد است که از زیارتگاه های پیروان اهل حق به شمار می رود. بابا یادگار (به کردی: باوه یاێار) فرزند سلطان سهاک، یکی از بزرگان یارسان و از هفت تن است. بابا یادگار را با نام بابا زرده بام نیز می شناسند. آرامگاه وی در روستای زرده در شهرستان دالاهو در استان کرمانشاه، نزدیک قلعه یزدگرد و در دامنۀ کوه تخت سرانه در دالاهو قرار دارد. بنای باستانی بابا یادگار در سال ۱۳۵۳ به عنوان یکی از آثار تاریخی ملی ایران به ثبت رسیده است.
بابا یادگار کیست؟
بنا بر روایت های موجود بابا یادگار را فرزند سلطان سهاک دانسته و مادر او را داده سارا می دانند . بابا یادگار یکی از بزرگان فرقه یارسان بوده فرقه ای که توسط سلطان اسحاق تأسیس و پایه گذاری شده است. طرفداران و پیروان فرقه یارسان را اهل حق می گویند. بابا یادگار از شاگردان بزرگ سلطان اسحاق بوده و به فرمان ایشان برای ترویج و گسترش دین جدید و مذهب یارسان از عراق به پاکستان و هند سفر کرد ولی در حین سفر زمانی که به ریجاب کرمانشاه رسید توسط مخالفانش کشته شده و در این منطقه بر بلندای کوهی دفن شده است. بعدها محل دفن بابا یادگار توسط شاگردانش به بقعه ای تبدیل شد که در مناسبت های مختلف برای انجام مراسم خود به این بقعه رفته و آیین سنتی و مذهبی خود را در این مکان برپا می دارند. از بابا یادگار مجموعه نفیسی از اشعار به نام زلال زلال به یادگار مانده است. بابا یادگار چون فرزندی نداشت دو تن از یاران خود به نامهای وصال و خیال را جانشین خود کرد و سادات خاندان بابا یادگار از نسل آن دو هستند. القاب زیاد دیگری نیز وجود دارد که بابا یادگار را با آن نام ها نیز می شناسند که شاه یادگار، پار رنگینه و پیر نرگس چم از آن جمله است. جالب است بدانید که در میان جواهرات، یاقوت جلوۀ بابا یادگار است.
تناسخ
بنا بر اعتقادات یارسان ذات های مقدس در دوران مختلف حقیقت در شخصیت های مختلفی حلول می کنند. بر این اساس بابایادگار هابیل پسر آدم، ایرج پسر فریدون، سیاوش پسر کیکاووس، فرامرز پسر رستم، یوسف پسر یعقوب، یحیی تعمید دهنده در دورۀ عیسی مسیح، اصغر لعل پوش در دورۀ اسکندر، حسین بن علی در دورۀ اسلام، سعدان فرماندۀ لشکر مختار ثقفی، باباطاهر در دورۀ شاه خوشین، نظامی گنجوی، محمود بن سخار در دورۀ شاه فضل ولی، ته وریز در دورۀ بابا سرهنگ، احمد در دورۀ بابا ناوس، حسین بگ (عموی خاتون دایراک) در دورۀ برزنجه، ایوت هشار در دورۀ پردیور، شیخ صفی الدین اردبیلی، یار احمد زرده بام اهل مرکه در هندوستان، میر اسکندر ملقب به عالی قلندر در اواسط عصر اول پردیور، امرتات در امشاسپندان دورۀ اوستا و غزل در دورۀ حاجی بکتاش ولی بوده است.
اهمیت بقعه بابا یادگار
آرامگاه دارای فضایی مربع شکل بوده و گنبدی مخروطی شکل بر روی آن قرار دارد. تمامی نمای این بقعه با استفاده از ملات گچ پوشانده شده است و در سال های اخیر به همت مریدان بابا یادگار از شکل قدیمی خود خارج شده و قسمت هایی از این آرامگاه تاریخی با استفاده از سنگ مرمت و بازسازی شده است. بابا یادگار از دیدنی ترین مکان های دالاهو می باشد. بر اساس شواهد و مدارک موجود قدمت آرامگاه بابا یادگار به سده هشتم هجری قمری بر می گردد. این مقبره، یکی از زیارتگاه های مهم یارسان به شمار می رود. بیشتر این مشایخ در اوایل حکومت صفویان زندگی می کردند و در نوار مرزی ایران و عثمانی به ترویج دین یارسان اشتغال داشتند. آرامگاه تاریخی بابا یادگار در میان اهل تسنن محبوبیت زیادی داشته و مراسم مذهبی دراویش که با کف زدن و دف زدن همراه است همه ساله به صورتی بسیار باشکوه در بقعه بابا یادگار کرمانشاه برگزار می شود.
جاذبه های گردشگری نزدیک
در نزدیکی زیارتگاه بابا یادگار چشمه غسلان، هفت تن، چهل تن و هانیتا از جمله زیارتگاه های یارسان به شمار می روند.
مسیر دسترسی
آرامگاه بابا یادگار در شهرستان دالاهو، دهستان بان زرده، منطقه بابا یادگار واقع شده است. این آرامگاه باستانی و تاریخی در نزدیکی قلعه تاریخی یزدگرد در میان کوه های سر به فلک کشیده دالاهو قرار دارد و نمی توان آن را به راحتی مشاهده کرد. جاده ای که به بقعه بابا یادگار ختم می شود نیز فراز و نشیب زیادی داشته و برای رسیدن به این بقعه باید مسافتی را پیاده پیمود. البته باید بدانید که این راه کوهستانی اندکی پر فراز و نشیب و سخت می باشد و مسافتی حدود دو کیلومتر را برای رسیدن به آرامگاه بابا یادگار باید پیاده طی کرد. مقبره بابا یادگار حدود ۴۵ کیلومتر با شهر سرپل ذهاب کرمانشاه فاصله دارد. جاده ریجاب حدود پانزده کلیلومتری جاده سرپل ذهاب به کرمانشاه جدا شده و به سمت دهستان های سرسبز و خوش آب و هوای ریجاب می رود. قسمتی از جاده مذکور آسفالته بوده و مابقی راهی نه چندان مناسب است. بابایادگار در آخرین نقطه از این جاده قرار دارد که برای رسیدن به مقبره و قسمت های تفریحی باید دقایقی پیاده راه را طی نمود.
منابع:
- فرمانداری دالاهو
- fa.wikipedia.org
- beytoote.com
- dalahoo.com
- deltaban.com