نقش برجسته ثلاث باباجانی

نقش برجسته ارزشمند ثلاث باباجانی که چهارهزار سال پیش مرز سیاسی ایران و بین النهرین را مشخص کرده در دامنه کوه بمو و در کنار رودخانه هواسان این شهرستان قرار گرفته است. این نقش برجسته صحنه پیروزی یک شاه بر دشمنانش را نشان می ‌دهد که در آن پیکر شاه بزرگتر از سایر پیکرها نقش شده و یکی از پاهایش را روی شکم اسیری قرار داده است. با توجه به مطالعات صورت گرفته، این نقش برجسته مربوط به "ایدین سین" شاه سلسله سیموروم است که در منطقه دیاله عراق امروزی حکومت و برای کسب منابع و تسلط بر راه‌ هایی تجاری به منطقه زاگرس حمله می ‌کرده  و در این نقش برجسته، صحنه یکی از پیروزی ‌های خود را نشان داده است. نقوش برجسته کشف شده جدید به دلیل قرارگیری در منطقه صعب العبور و واقع شدن در میان نیزارها باعث شده تا به امروز از چشم مردم دور بماند. فعلا دو نقش برجسته در منطقه ازگله کشف شده که یکی از آنها همین صحنه پیروزی «ایدین سین» حاکم دولت «سیموروم» را نشان می‌ دهد.

مرمت
نقش برجسته ثلاث ‌باباجانی اسفند ماه ۹۷ با همکاری افراد محلی و یکی از باستانشناسان اداره کل میراث فرهنگی کرمانشاه کشف و مراحل تحقیق، پژوهش، مستند نگاری و نقشه‌ برداری بر روی اثر به صورت کامل انجام گرفت. علاوه بر آسیب‌ های ناشی از زلزله سال ۱۳۹۶ منطقه ازگله، نزولات جوی و همچنین قرارگیری اثر در بستر صخره ای، بخش‌ هایی از بالا و پایین نقش برجسته نیز مورد حملات تخریب ‌گران و آسیب ‌های عمدی قرار گرفته بود. در سال ۱۳۹۸ میراث فرهنگی کرمانشاه موفق به ثبت این اثر در فهرست میراث ملی کشور شد و در ادامه مرمت این نقش برجسته در سه مرحله انجام شد. پروژه مرمت نقش برجسته ثلاث باباجانی در ابتدا با انجام عملیات نجات بخشی اضطراری آغاز شد و سپس وصالی و پرکردن بخشهای تخریب شده با استفاده از ترکیب رزین ‌های اپوکسی و مواد معدنی انجام گرفت. برای مقاوم سازی شکستگی ‌های عمیق اثر از مفتول‌ های استیلی استفاده و سپس این مناطق با ترکیب رزین اپوکسی و مواد معدنی پُر و سطح مقطع اثر پوشانده شده است. در ادامه بخش ‌های از بین رفته و فرم کلی اثر خواناسازی و پرداخت شده تا به فرم و رنگ اصلی نزدیک شود. برای احترام به فرم کوهستان و ساختار طبیعی بستر صخره‌ ای اثر از تعبیه کردن حفاظ برای نقش برجسته ثلاث باباجانی صرفنظر شده است. سطح اثر پاکسازی و یک آبچکان برای منحرف کردن مسیر آب روی نقش برجسته ساخته شده تا آب باران کمتر به اثر آسیب رساند.

منابع:

• irna.ir
• isna.ir
• chamedanmag.com