کویر لوت به کم باران ترین بخش کویر مرکزی ایران شهرت دارد، هکتارها کویر و بیابان فاقد هر گونه پوشش گیاهی و بدون کوچک ترین اثری از حیات در این عرصه وجود دارد. اما سال ۱۳۹۸ پس از بارندگی های شدید در فروردین و اردیبهشت و سرازیر شدن سیلاب از کوهستان ها و ارتفاعات اطراف دریاچه ای بی نظیر و زیبا در میانه این کویر و در مجاورت کلوت ها ایجاد شد که منظره کم نظیری را خلق کرد، و همچنان تا امروز هم این دریاچه دلربایی می کند. به گفته وزیر میراث فرهنگی و گردشگری «حالا تلفیق کلوت ها، دریاچه و بیابان پدیده ای شگفت‌آور ایجاد کرده است که در بارش های اخیر استان کرمان بار دیگر آبگیری شده و حالا دیگر می توان از این دریاچه به عنوان یکی از پدیده های ثابت کویر نام برد.»
سیلاب جاده شهداد-نهبندان را تخریب کرد. این بخشی از پیامد های ناگوار این سیلاب بود. از منظری دیگر که به این سیلاب بنگریم خواهیم دید که در نتیجه آن، دریاچه ای بسیار زیبا در دل کویر لوت و کلوت شهداد پدیدار شد. پس از پیدایش این دریاچه پرنده های مهاجر بسیاری به این منطقه جذب شده اند. پیدایش دریاچه جوان در میان کلوت ها سبب ایجاد منظره و چشم اندازی بی نظیر در این منطقه شده است. عمر دریاچه جوان کرمان کمی بیش از ۱ سال است. این دریاچه به عنوان پدیده ای طبیعی در مجاورت کلوت های کویری ایجاد شده است. گستردگی و پهنای دریاچه به طرز شگفت آوری بسیار زیاد است. این پهنا بقدری است که مسیر جاده ای شهداد به نهبندان را که ۴۰ کیلومتر بود، مسدود کرد. در سفر به کویر لوت و بازدید از دریاچه صحنه ای جالب از بقایای جاده خواهید دید. در اینجا شما شاهد تیرهای برقی خواهید بود که در میان آب این دریاچه جذاب قرار دارند. کلوت هایی که سر از آب دریاچه برآورده اند، مانند جزایری بسیار زیبا هستند. بگونه ای که شاید نظیر آن را در پوسترها و تصاویر خیالی دیده باشید. پیدایش دریاچه، علاوه بر آبیاری کویر، این منطقه را تبدیل به یکی از جاذبه های طبیعی ایران کرده است. دریاچه جوان در استان کرمان درست در میان کویر لوت و در جوار کلوت های شهداد به وجود آمده است. گویی این دریاچه برای تکمیل زیبایی شهداد و گواه قدرت رود شور در دل کویر متولد شده است. همانگونه که می دانید کویر لوت کرمان، گرم ترین نقطه در جهان است. به تبعیت از این گرما حیات چندانی در این منطقه به چشم نمی خورد. پیدایش این دریاچه در این منطقه، احتمالاً باعث ایجاد تغییراتی در آب و هوای کویر خواهد شد. به بیانی دیگر این تغییرات به شکل زنجیروار سبب تغییر و به وجود آمدن اکوسیستمی جدید در این قسمت از کویر خواهد شد.
نامگذاری دریاچه جوان
نامگذاری این دریاچه توسط کوهسار فعال گردشگری و اهل رسانه استان کرمان به نام "دریاچه جوان" انجام شده است. یکی از دلایل نامگذاری این دریاچه، جوان بودن آن است. عمری از این دریاچه نمی گذرد و قدمتی کمتر از ۲ سال دارد. در گذشته، تنها مسافران شهداد و کلوت های زیبایش، کسانی بودند که به کویرگردی علاقه داشتند. اما امروزه به برکت و علت وجود این پدیده جوان جذب گردشگر در این منطقه بسیار افزایش یافته است.
زایش دریاچه
دلیل اصلی و اولیه پیدایش دریاچه جوان کرمان، طغیان رودخانه شور در کویر لوت است. این رودخانه پر شر و شور از ارتفاعات خراسان جنوبی سرچشمه می گیرد و در انتهای کویر در جنوب لوت می ریزد. جالب است بدانید، این رودخانه همواره در جریان است. پس از سیل بهار ۹۸، این رودخانه طغیان کرد و به دریاچه ای که امروز شاهد آن هستیم، تبدیل شد. حجم آب دریاچه، بسیار زیاد است و یکی از دریاچه های آب شور ایران محسوب می شود. از این رو از آن نمی توان برای کشاورزی و آبیاری استفاده کرد. حجم زیادی از آبی که در اثر بارش های فصلی ایجاد می شود، در عمیق ترین بخش کلوت جمع می شود. برخی از اهالی این منطقه، نام دریاچه جوان کرمان را معجزه کویر گذاشته اند. وسعت این دریاچه به اندازه ای است که موج هایی در آن ایجاد می شود و باعث جذب برخی از پرندگان مهاجر به منطقه شده است.
شرایط اقلیمی لوت
بیشترین دما یا همان بیشینه دما که در کویر لوت ثبت شده، ۷۲ درجه سانتی گراد بوده است. تصور یک دریاچه بزرگ طبیعی در این نقطه هم لذت بخش است. آب و هوای اطراف دریاچه، آب و هوای کویری است؛ ولی بعد از پیدایش این دریاچه، آب و هوای این منطقه دچار دگرگونی شده و نسیم خنک از سمت دریاچه می وزد. کویر لوت با مساحتی در حدود ۱۷۵ هزار کیلومتر، در شمال شرقی استان کرمان قرار دارد و در میان سه استان خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان گسترده شده و حدود ۱۰ درصد وسعت کشور را در بر گرفته است. این گستره که به عنوان بیست و هفتمین بیابان بزرگ جهان و بیست و یکمین اثر ثبت شده ایران در یونسکو در سال ۱۳۹۵ به جهان معرفی شد، جزو گرم ترین و خشک ترین نقاط کره زمین محسوب می شود و گرما چنان است که لاشه حیوانات تجزیه نمی شود، قدرت تبخیر آب به گونه ای است که پیش از تجزیه شدن لاشه توسط باکتریها، خشک می شود و اکنون خلق یک دریاچه و دیده شدن پرندگان در آن، برای گرشگران و دوست داران طبیعت شگفتی ساز شده است. سابقه تمدنی بیش از پنج هزار سال در حاشیه کویر لوت و کشف حدود سه هزار اثر تاریخی از این منطقه در نوع خود بی نظیر است که از جمله این کشفیات می توان به درفش پنج هزارساله شهداد اشاره کرد که قدیمی ترین درفش جهان محسوب می شود. پدیده های بی نظیری در کویر لوت وجود دارد. کلوت های شهداد، نبکاها، بلندترین تپه های شنی ایران، رودخانه شور، گرم ترین نقطه کره زمین و صد ها دره زیبا. جالب است بدانید، بیش از ۷۰ جاذبه های گردشگری کویر در کویر لوت قرار دارد. از آنجایی که استان کرمان بین استان های سیستان و بلوچستان و خراسانات واقع شده، بیشتر توریست هایی که از دریاچه بازدید می کنند، اهالی این استان ها هستند. البته تنوع و تعداد گردشگران در فصول گرم سال، بیشتر می شود.
زیست جانوری و حیات گیاهی
در اطراف دریاچه جوان کرمان که در میان کویر و کلوت های شهداد گسترده شده، درختان و درختچه های گز در گلدان های بیابانی لوت وجود دارد. به این درختچه ها، نبکا یا تل های گیاهی می گویند. نبکاها زمانی که رطوبت کافی وجود داشته باشد، می رویند و عناصر تشکیل دهنده آ‌نها ماسه لای، رس و سیلت می باشد. در این منطقه، همچنین گیاهانی از قبیل: گرامینه ها و درختچه های تاغ نیز می روید. حیواناتی که در این منطقه دیده شده اند، عبارتند از: یوز پلنگ، مار، گربه شنی، مارمولک، سنجاقک، کاراکال، جبیر، گنجشک، بسیاری از پرندگان مهاجر و حشرات مانند عنکبوت. در این منطقه، همچنین حیواناتی مانند گورخر و روباه شنی نیز مشاهده شده اند.
توصیه های ایمنی
با پیدایش این دریاچه، مناطق باتلاقی بسیار خطرناکی نیز در این منطقه ایجاد شده است. از این رو از شنا کردن در این دریاچه، جداً بپرهیزید و حتماً با یک راهنما به این منطقه سفر کنید. رودخانه شور پس از طی کردن مسیر طولانی در کویر شور فرو می رود بطوریکه در عمق نیم متری با دریاچه ای باتلاقی و زیر زمینی مواجه می شوید که در صورت نا آشنایی با این مکان امکان دارد خودروهای گردشگران در آن گرفتار شود.
موقعیت مکانی
دریاچه جوان شهداد در فاصله ۵۰ کیلومتری شهر شهداد قرار دارد. زمانی که به شهداد رسیدید، باید به سمت کلوت ها حرکت کنید. همچنین می توانید به صورت مستقل و با خودروی شخصی به این دریاچه بروید.
منابع:
- fa.wikipedia.org
- irna.ir
- tasnimnews.com
- aftabnews.ir
جاذبههای گردشگری شهر کرمان
---------
ممنون از اطلاعاتی که دادید.
