یخدان های دوقلوی سیرجان در سال ۱۲۷۴ هجری شمسی، توسط افراد خیر ساخته شده‌اند. در قدیم یخ مصرفی مردم را این یخدانها تامین می کردند و امروز نیز به جاذبه های گردشگری این شهر تبدیل شده اند. این بنا از خشت خام و ملات گل ساخته شده اند. در دوران گذشته اهالی سیرجان در فصل زمستان مخزن این یخدان ها را از یخ پر نموده و سپس با بستن درب ها و روزنه ها، در فصل تابستان از یخ آن استفاده می کردند.
در استان هایی مانند کرمان و یزد که در تابستان هوای گرم آن باعث افزایش مصرف آب آشامیدنی مردم منطقه میشود، از قدیم نیاز به تولید یخ در این مناطق زیاد بوده و به همین دلیل این یخچالها دست ساز، یخ مصرفی شهر سیرجان و سایر مناطق گرمسیررا تامین می کردند. اجداد ما حوضی مدور و بزرگ به قطر دهانه حدود ۲۰ تا ۳۰ متر و عمق ۶ تا ۷ متر حفر می کردند و بر روی آن گنبدی بسیار بزرگ و مخروطی شکل می ساختند تا باعث خنک ماندن فضای درون این یخچالها شود. از این یخدانها دو نمونه منحصر به فرد در سیرجان باقی مانده که قدمت آنها مربوط به دوره قاجار است و در سیرجان، قسمت غرب محله باغ بمید، خیابان شیخ فضل الله نوری واقع شده اند. متاسفانه در حال حاضر این مکان به زمین والیبال تبدیل شده و در حال تخریب است.
منابع
شهرداری سیرجان
dana.ir
fadakhotel.lxb.ir
