بهترین جایی که می توان در روزهای آخر اسفند ورود بهار را تجربه کرد، تالاب است. یکی از زیباترین تالابهای ایران که در منطقه ای خوش آب و هوا قرار گرفته تالاب زیبای شیرین سو است. این تالاب در نزدیکی شهر شیرین سو از توابع شهرستان کبودراهنگ استان همدان قرار دارد. تالاب شیرین سو پناهگاهی برای پرندگان مهاجر بشمار می آید و در فصول مختلف سال کوهنوردان و گردشگران نیز مهمان این تالاب زیبا هستند.
وجود ۲۷ تالاب مصنوعی و طبیعی، ظرفیت بی نظیری برای زندگی پرندگان و گونه های مختلف آبزی و كنار آبزی در همدان فراهم كرده است. در بین تالاب های همدان 'شیرین سو' (لغتی آذری به معنای آب شیرین) حلاوت خاصی برای گونه های جانوری دارد و پرندگان بی شماری در كنار این تالاب زیبا گردهم آمده اند. با تلالو رگه های خورشید از لابه لای درختان سر به فلك كشیده بر روی تالاب نقره فام و چشم نواز شیرین سو، پلیكان ها و مرغابی های سرسبز در حالیکه به زندگی پیام عشق می دهند طلوع خورشید را در این خطه از كشورمان به نظاره می نشینند. جوجه های زرد، قهوه ای و سفید رنگ این پرندگان نیز به شوق تجربه دوباره لذت آب تنی در تالاب زیبا و سرسبز شیرین سو، در كنار بزرگترها این منظره زیبا را تماشا می كنند.
در فصل بهار با جاری شدن سیلاب از ارتفاعات «آق داق» و «بقراطی» و روانه شدن به سمت تالاب شیرین سو، جان دوباره به این تالاب زیبا و چشم نواز بخشیده می شود و تالاب شیرین سو میزبان شمار زیادی از پرندگان مهاجر می گردد كه لذت آبتنی در این تالاب را تجربه می كنند. بالا آمدن آب تالاب و فرود پرندگان مهاجر آبزی و كنار آبزی در این تالاب جلوه بدیع و زیبایی از قدرت خداوندی را به نمایش می گذارد، اما در عین حال میزان فرود این پرندگان در تالاب کاهش می یابد که بدلیل بالا آمدن آب می باشد و باعث می شود پرندگان در مسیری نرسیده به تالاب فرود آیند. در حال حاضر تالاب زیبای شیرین سو میزبان گونه های مختلف پرندگان مهاجر نظیر چوپا، چنگر، کاکایی، چشیم و حواصیل است. پرندگان مهاجر با گرد آمدن در تالاب شیرین سو منظره ای بدیع را به نمایش می گذارند.
گونه های جانوری و گیاهی شیرین سو
تالاب شیرین سو کبودراهنگ، زیستگاه بیش از ۴۳ گونه گیاهی و جانوری است. این تالاب هر سال در فصل مهاجرت پذیرای تعداد زیادی پرندگان آبزی و غیرآبزی است که می توان به گونه های پرستوی دریایی نوک کلفت، تنجه، لک لک سفید، اردک سرسبز، آنقوت، فیلوش، کشیم کوچک، باکلان بزرگ، کشیم بزرگ، اگرت بزرگ، باکلان کوچک، بوتیمار کوچک، پرستو دریایی، خوتکا، آبچلیک پا سرخ، چوب پا، چنگر نوک سرخ، کاکایی سرسیاه، پرستودریایی نوک کاکایی، فلامینگو، کاکایی نقره ای، دم جنبانک ابلق اشاره کرد. همچنین تالاب شیرین سو كبودرآهنگ زیستگاه دو گونه ماهی 'آمو' و 'كپور' است.
سنجابهای زمینی از دیگر گونه های جانوری این منطقه هستند. این سنجابها در اطراف تالاب زندگی می کنند و با شیطنتهای خود باعث بر زیبایی این منطقه افزوده اند. با بالا آمدن آب لانه های سنجاب های زمینی واقع در کنار تالاب نیز زیر آب می رود که آنها را مجبور به خروج از لانه و پناه گیری در جاهای دیگر می کند.
از لحاظ پوشش گیاهی نیز گونه های درمنه و گون و خانواده های نعنائیان، چتریان، شب بو، گاوزبان، گندمیان و بقولات پوشش غالب منطقه هستند.
مشخصات تالاب
مساحت این تالاب ۳۰۰هکتار است که از این مقدار ۴۳ هکتار دریاچه آبی است. از منابع آبی تالاب می توان به چشمه آبی کهر آباد که در نزدیکی تالاب و محور کبودراهنگ-قیدار قرار دارد و نیز رودخانه حسین آباد واقع در پنج کیلومتری شمال شرقی سد، اشاره کرد. در مجموع محدوده مورد نظر بخش کوچکی از حوضه آبریز قره چای است. رودخانه اصلی آن که از کوه آق داغ سرچشمه می گیرد به صورت فصلی است و به دشت کبودراهنگ تخلیه می شود. بیش از هشتاد درصد از مساحت حوضه در ارتفاع ۱۸۰۶ متر از سطح دریا واقع شده است. رودخانه فصلی شیرین سو از جریانهای فصلی است که در خروجی حوزه به دشت کبودراهنگ تخلیه می شود و از طرف دیگر رودخانه فصلی حسین آباد پس از عبور از روستاهای حسین آباد و باباخنجر به همان دشت جاری می شوند.
تهدیدات
تالاب ها به عنوان یكی از بارزترین زیبائی های خلقت و شكننده ترین اكوسیستم طبیعت همواره مورد توجه طبیعت دوستان بوده اند. این نظام حیات بخش زندگی همواره به علت شرایط متغییر جوی و اكوسیستم و تمایلات بشری و كوته فكری انسانها در نگهداری از آنها، زخم های زیادی را بر تن رنجورشان تحمل كرده اند. تالاب ها نقش ارزنده ای در پاكسازی و تلطیف هوا، تامین غذا و آب، جذب آلاینده ها، كنترل سیلاب و خشكسالی دارند. مهمترین عامل خشك شدن تالاب ها دست اندازی مردم به رودخانه ها و منابع زیرزمینی و به تعبیری 'رگ های حیات طبیعت' است؛ عاملی كه ره آوردی جز از بین رفتن گونه های جانوری و به هم خوردن اكولوژی منطقه ندارد. اجرای طرح های فاقد پیوست زیست محیطی، حفر چاه های غیرمجاز و بهره برداری بی رویه از منابع آب زیرزمینی موجب مرگ تالاب ها شده است. حضور گردشگرانی که اقدام به دوربین کشی و عکسبرداری از تالاب ها می کنند آسیب زا نیست اما برخی افراد با آتش زدن طبیعت و رها کردن زباله به این طبیعت زیبا آسیب می رسانند. همچنین ماهیگیری بی رویه و شکار غیرقانونی از معضلات این منطقه است که با تصویب قوانین حفاظتی در صدد رفع این مشکلات اقدام شده است.
قوانین حفاظتی
صید ماهی از تالاب شیرین سو در فصل تخم گذاری ماهی ها (از ابتدای اسفند تا خردادماه) ممنوع است و محدودیت هایی نظیر تعداد قلاب ماهی، میزان صید و مهلت اعتبار پروانه با هدف پیشگیری از انقراض گونه ماهی و حفظ آنها پیش بینی شده است. تنوع اکولوژیک بالای منطقه، نیاز اساسی به برنامه های حفاظتی و مدیریتی را می طلبد که با پیگیری های به عمل آمده و براساس آگهی رسمی در مرداد ماه سال ۹۰ از تاریخ ۱۵ اسفندماه سال ۸۹ به مدت پنج سال از سوی شورای عالی حفاظت محیط زیست به عنوان منطقه شکار ممنوع معرفی شد. در صورت تخلف از مقررات مربوط به این تالاب و منطقه، جریمه نقدی و حبس برای مجرمان اجرا میشود.
مسیر دسترسی
تالاب انسان ساخت و دائمی شیرین سو در کنار شهر شیرین سو، در شمال غربی و در فاصله ۴۰ کیلومتری شهرستان کبودراهنگ و ۹۵ کیلومتری شهر همدان واقع شده که دسترسی به آن از طریق راه آسفالت کبودراهنگ به شیرین سو- قیدار میسر است. شهر شیرین سو در حد فاصل دو غار علیصدر و غار کتله خور و در مسیر اتوبان زنجان - همدان قرار گرفته است.
منابع:
khabaronline.ir
hamedan.isna.ir
mehrnews.com
irna.ir
iana.ir
ion.ir
