شهر زیرزمینی سامن

آدرس:
شهر سامن در 15 کیلومتری ملایر در استان همدان قرار دارد.
چکیده: شهر زیرزمینی سامن

شهری زیر زمینی پنهان در جنوب غربی شهرستان ملایر و در بخش سامن واقع شده است. این شهر زیرزمینی در یک بستر سنگی به صورت دست کند ساخته شده بود. باستان شناسان هسته اولیه شهر را متلعق به قبل از دوره اشکانیان میدانند که در طول تاریخ به وسعت آن افزوده شده است. شهر پنهان یا زیرزمینی «سامن» که در دوره پیش از اشکانی مخفی بوده، بعدها از آن به عنوان گورستان استفاده می‌شد.  موقیعت کنونی شهر این احتمال را میدهد که خرابه های شهری باشد که از آن به عنوان رامن در کتاب های المسالک و الممالک یاد شده است.
آنچه که بر اساس مطالعات انسانی، طبقه‌بندی و تحلیل‌ها از دید انسان‌شناسی در کارگاه‌های سامن می توان نتیجه گرفت این است که این سایت زیرزمینی یکی از ساختار منحصر به فرد در ایران است و در هیچ جای دیگری چنین ساختاری با این گستردگی مشاهده نشده است.
این مجموعه تاریخی طی شماره ۲۴۶۲۲ به تاریخ ۲۷/۱/۸۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مشخصات کلی
قدمت
ما قبل اشکانی
ویژگی خاص
این سایت زیرزمینی یکی از ساختار منحصر به فرد در ایران است و در هیچ جای دیگری چنین ساختاری با این گستردگی مشاهده نشده است.
پیشنهادات
نزدیکترین جاذبه های گردشگری
برج خانقلی، امامزاده سام و هام
مسیر دسترسی
آدرس
شهر سامن در 15 کیلومتری ملایر در استان همدان قرار دارد.
امکانات
اقامتگاه
نزدیکترین جاذبه ها و محل اقامت به شهر زیرزمینی سامن
متن کامل: شهر زیرزمینی سامن

در حال حاضر اطلاعی از تاریخ دقیق این شهر در دست نمی‌باشد اما طبق بررسی‌های اولیه احتمال می‌رود قدمت این مکان به قبل از سلسله اشکانیان باز گردد. احتمالاً وسعت این شهر در زمان مهرداد یکم در حدود (از ۱۶۰ تا ۱۳۰ پیش از میلاد) به بیشترین حد خود رسیده باشد و برای انجام مراسم مذهبی درست شده باشد. وسعت این شهر بیش از ۳ هکتار برآورده شده است که در حال حاضر حدود ۲۵ اتاق این شهر کشف شده است. به علت رطوبت زیاد بخش عظیمی از این مکان هنوز در دل سنگ‌ها پنهان باقی‌مانده است. بخش‌های کشف نشده عموماً در عمق ۶ متری و بعضاً بیشتر قرار دارند که کار را برای باستان شناسان سخت می‌کند. این مکان به مرور در دوره‌های تاریخی وسعت گرفته و اتاق‌ها و راهروهای این شهر قدمت‌ها متفاوتی دارند. به نظر می‌رسد آنچه در حال حاضر از این مکان کشف شده تنها بخش کوچکی از این شهر باشد. به احتمال زیاد این فضا نخستین بار به منظور انجام مراسم مذهبی خاصی، احتمالاً میترائیسم، بر پایه پرستش «میترا» ایزد ایران باستان و خدای خورشید، مورد استفاده بوده شواهد و مدارک موجود حاکی از آن است که مراسم مذهبی به صورت پنهانی در زیر زمین انجام می‌گرفته است و برخی از کانال‌های این فضا احتمالاً برای تدفین قربانیان مذهبی و یا بزرگان ادیان مورد استفاده قرار می‌گرفته.
دالان‌های متعددی با راهروها و اتاق‌ها در یک صخره عظیم گرانیتی پنبه‌ای در دوره‌های مختلف به وسیله پتک‌ها و قلم‌های سنگی حفر شده است و بقایای زیادی از حضور انسان‌ها در این ساختار مشاهده می‌شود.


دوره های تاریخی
طبق بررسی های صورت گرفته این شهر در طول تاریخ شاهد سه دوره استفاده بوده است.

دوره اول
علت شکل گیری این شهر پنهان به دوره اول باز میگردد که طبق بررسی ها هسته اولیه شهر قدمت بیشتری از برخی از کانال ها و اتاقک های اطراف شهر دارد.این احتمال وجود دارد که این شهر برای انجام مراسمی خاص میترائیسم به طور پنهان درست شده است.

دوره دوم
در این دوره از تاریخ بیشترین استفاده از این مکان صورت گرفته در این دوره مربوط یه سلسله اشکانیان میباشد. با اینکه حفر این مکان بسیار پیش تر از اشکانیان صورت گرفته امام استفاده مستمر و به نوعی دوران اوج خود را در زمان اشکانیان سپری کرده است.

دوره سوم
دوره سوم دوره افول این مکان باستانی میباشد که به نظر میرسد با کاسته شدن قدرت پادشاهان ایران هم زمان میباشد.در این دوره از این مکان به عنوان پناهگاه و تدفین مردگانی خاص استفاده میشده است. این دوره از زمان حمله اعراب به ایران وجنگ نهاوند تا جنگ جهانی اول و حتی دوره دوره قاجار ادامه داشته است. و موردی که همه باستان شناسان در مورد آن اتفاق نظر دارن مجهول بودن این شهر در تمام سه دوران خود است. به طوری که این مکان توسط افراد خاص مورد استفاده قرار میگرفته و عموم مردم از این مکان مرموز اطلاع نداشته اند.


بازید عمومی
امکان بازید از این مکان در حال حاضر میسر نمیباشد و علت آن عوامل باستان شناسی و عمرانی می باشد امید میرود که این مکان با همکاری سازمان میراث فرهنگی به یک قطب گردشگری و نمونه ای دیگر از عظمت هر چه بیشتر تاریخ این سرزمین کهن باشد.

 




منابع:
fa.wikipedia.org
tebyan.net
hamshahrionline.ir
tishineh.com

DAVOD (کاربر عضو نشده)
1404-03-20 01:18
سامن یکی از قدیمی ترین و کهن ترین شهرها و زیستگاههای انسانی در ایران میباشد و شهر زیرزمینی دستکند سامن نیز ، قدیمی ترین شهر زیرزمینی ایران است از نظر باستان شناسی یکی از منحصر به فردترین شهرهای زیر زمینی جهان به شمار میرود . شهر زیر زمینی سامن ۳۵۰۰ تا ۱۰ هزار سال قدمت دارد. بر اساس کاوشهای باستان شناسی بیش از ۶۰ اسکلت انسانی در این مجموعه کشف شده است که تدفین چمباتمه ای در این مجموعه یک شیوه تدفین است که در آن بدن به صورت خمیده با زانوهایی رو به سینه قرار میگیرد و اشیایی همچون ظروف سفالی ابزار مفرغی و تزئینات شخصی به عنوان هدیه با متوفی دفن می شود از ویژگیهای تدفین در دوره های پیشا تاریخ، عصر مفرغ و آغاز عصر آهن محسوب میشود نخستین کاربرد آیینی این شهر زیرزمینی گورستان و محل تدفین مردگان بوده است در دوره های بعد این مکان به نیایشگاه پیروان آیین میترائیسم تبدیل شد و سپس در مقاطعی از تاریخ به پناهگاهی امن برای مردم در برابر یورش دشمنان بدل گردید شهر زیرزمینی سامن مجموعه ای حیرت انگیز از اتاقها و دالان‌های تو در تو فضاهای آیینی و مسیرهای مخفی است . که همگی در دل سنگ سخت گرانیت با دقت و مهارت تراشیده شده اند این شهر زیر زمینی بدون هیچ گونه مصالحی و در بستری از سنگ گرانیت در ۳ طبقه و در عمق ۴ تا ۶ متری زمین زیر شهر سامن ساخته شده و تا کنون فقط ۳ هکتار آن توسط باستان شناسان کاوش شده است همچنین وجود یک رشته قنات فعال چند هزار ساله در درون شهر زیرزمینی گواهی بر دانش مهندسی پیشرفته ساکنان باستانی منطقه دارد. به روایت مردم محلی برخی از راههای مخفی این شهر تا بیرون از محدوده امروزی سامن امتداد یافته اند قدمت این مجموعه حدود ۸۰۰ تا ۹۵۰ سال پیشتر از پیدایش حکومت مادها، هخامنشیان و آیین میترائیسم است و به دوره ای باز میگردد که اقوام کهن زاگرس نشین همچون لولوبی ها ، گوتیان و کاسی ها در این نواحی زندگی و حکمرانی میکردند از دیگر آثار تاریخی شاخص شهر ،سامن میتوان به برج خانقلی اشاره کرد که با قدمتی حدود ۷۰۰ سال به دوره ایلخانی تعلق دارد این بنای خشتی و گلی در محله چال خانقلی واقع شده و نمونه ای ارزشمند از معماری سنتی منطقه را به نمایش میگذارد . همچنین مقبره سام و حام دو فرزند حضرت نوح (ع) در آرامستان قدیمی سامن قرار دارد و براساس روایتهای معتبر تاریخی و دینی در ادیان یهودیت ، مسیحیت و اسلام و همچنین شیوه و روش معماری و نوع مصالح به کار رفته در پایه های بنای اولیه نشان میدهد که مقبره اولیه و اصلی ۴۵۰۰ تا ۵۰۰۰ سال قدمت دارد ولی قدمت مقبره فعلی به اواسط دوره قاجار باز می‌گردد که بر روی بناهایی از دوره ایلخانان و صفویان تجدید بنا شده است .نام گذاری شهر سامن نیز برگرفته از نام سام، فرزند نوح (ع) است. شهر زیرزمینی دستکند سامن برج خانقلی و مقبره سام و حام هر سه در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌اندو گنجینه ای ارزشمند از تاریخ آیین و فرهنگ کهن ایرانی را در دل خود جای داده اند.
DAVOD (کاربر عضو نشده)
1404-03-20 01:18
سامن یکی از قدیمی ترین و کهن ترین شهرها و زیستگاههای انسانی در ایران میباشد و شهر زیرزمینی دستکند سامن نیز ، قدیمی ترین شهر زیرزمینی ایران است از نظر باستان شناسی یکی از منحصر به فردترین شهرهای زیر زمینی جهان به شمار میرود . شهر زیر زمینی سامن ۳۵۰۰ تا ۱۰ هزار سال قدمت دارد. بر اساس کاوشهای باستان شناسی بیش از ۶۰ اسکلت انسانی در این مجموعه کشف شده است که تدفین چمباتمه ای در این مجموعه یک شیوه تدفین است که در آن بدن به صورت خمیده با زانوهایی رو به سینه قرار میگیرد و اشیایی همچون ظروف سفالی ابزار مفرغی و تزئینات شخصی به عنوان هدیه با متوفی دفن می شود از ویژگیهای تدفین در دوره های پیشا تاریخ، عصر مفرغ و آغاز عصر آهن محسوب میشود نخستین کاربرد آیینی این شهر زیرزمینی گورستان و محل تدفین مردگان بوده است در دوره های بعد این مکان به نیایشگاه پیروان آیین میترائیسم تبدیل شد و سپس در مقاطعی از تاریخ به پناهگاهی امن برای مردم در برابر یورش دشمنان بدل گردید شهر زیرزمینی سامن مجموعه ای حیرت انگیز از اتاقها و دالان‌های تو در تو فضاهای آیینی و مسیرهای مخفی است . که همگی در دل سنگ سخت گرانیت با دقت و مهارت تراشیده شده اند این شهر زیر زمینی بدون هیچ گونه مصالحی و در بستری از سنگ گرانیت در ۳ طبقه و در عمق ۴ تا ۶ متری زمین زیر شهر سامن ساخته شده و تا کنون فقط ۳ هکتار آن توسط باستان شناسان کاوش شده است همچنین وجود یک رشته قنات فعال چند هزار ساله در درون شهر زیرزمینی گواهی بر دانش مهندسی پیشرفته ساکنان باستانی منطقه دارد. به روایت مردم محلی برخی از راههای مخفی این شهر تا بیرون از محدوده امروزی سامن امتداد یافته اند قدمت این مجموعه حدود ۸۰۰ تا ۹۵۰ سال پیشتر از پیدایش حکومت مادها، هخامنشیان و آیین میترائیسم است و به دوره ای باز میگردد که اقوام کهن زاگرس نشین همچون لولوبی ها ، گوتیان و کاسی ها در این نواحی زندگی و حکمرانی میکردند از دیگر آثار تاریخی شاخص شهر ،سامن میتوان به برج خانقلی اشاره کرد که با قدمتی حدود ۷۰۰ سال به دوره ایلخانی تعلق دارد این بنای خشتی و گلی در محله چال خانقلی واقع شده و نمونه ای ارزشمند از معماری سنتی منطقه را به نمایش میگذارد . همچنین مقبره سام و حام دو فرزند حضرت نوح (ع) در آرامستان قدیمی سامن قرار دارد و براساس روایتهای معتبر تاریخی و دینی در ادیان یهودیت ، مسیحیت و اسلام و همچنین شیوه و روش معماری و نوع مصالح به کار رفته در پایه های بنای اولیه نشان میدهد که مقبره اولیه و اصلی ۴۵۰۰ تا ۵۰۰۰ سال قدمت دارد ولی قدمت مقبره فعلی به اواسط دوره قاجار باز می‌گردد که بر روی بناهایی از دوره ایلخانان و صفویان تجدید بنا شده است .نام گذاری شهر سامن نیز برگرفته از نام سام، فرزند نوح (ع) است. شهر زیرزمینی دستکند سامن برج خانقلی و مقبره سام و حام هر سه در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌اندو گنجینه ای ارزشمند از تاریخ آیین و فرهنگ کهن ایرانی را در دل خود جای داده اند.
shiva ( عضو سایت )
1398-07-04 21:49
سلام. برخی شهرها از نظر صنایع دستی خیلی معروف هستند و به صنعت خاصی شناخته می شوند. هم اکنون مشهد به‌ عنوان «شهر جهانی گوهرسنگ‌ ها»، لالجین در استان همدان بعنوان «شهر جهانی سفال»، اصفهان نیز به‌ عنوان «شهر جهانی صنایع ‌دستی» و تبریز بنام «شهر جهانی فرش دست‌ باف»، سیرجان بعنوان شهر جهانی گلیم (گلیم شیرکی پیچ)، مریوان بعنوان شهر جهانی کلاش (گیوه) و روستای کلپورگان به‌ عنوان دهکده جهانی سفال ثبت جهانی شده اند. سال آینده میلادی نیز قرار است یزد به عنوان شهر جهانی زیلو و آباده به عنوان شهر جهانی منبت و روستای خراشاد به عنوان روستای جهانی حوله بافی به ثبت جهانی برسند. همچنین شهرها و روستاهای ملی صنایع دستی کشور نیز شامل ملایر شهر ملی منبت، نودشه شهر ملی گیوه، خشتگه روستای ملی حصیر، میبد شهر ملی زیلو، شهرضا شهر ملی سفال ، گنبد شهر ملی فرش دستباف است. از نظر شهرهای خلاق جهانی نیز در ایران دو شهر رشت به عنوان شهر خلاق غذا و خوراک و اصفهان به عنوان شهر خلاق صنایع دستی به ثبت جهانی رسیده اند. امیدواریم این اطلاعات برای شما مفید واقع شود.

با تشکر
تریپ یار
ف/الف (کاربر عضو نشده)
1398-07-02 18:07
سلامبا ،تبلیغات ‌پایتخت مبل و منبت ،با ملایر آشنا شدم
.مایل هستم بدانم ،کدامشهرهای دیگرایران این گونه ،پایتخت هستند ،وارد سایت شما شدم ولی مطلبی پیدا نکردم،می توانید کمکم کنید؟
شما هم می توانید در این مورد نظر دهید: