بهده مرکز دهستان مهرگان یکی از روستاهای تاریخی شهرستان پارسیان در استان هرمزگان است که با داشتن آثار تاریخی و جاذبه ها و چشم اندازهای طبیعی چون نگینی درخشان بر قلب پارسیان می درخشد.
موقعیت جفرافیایی
بهده از توابع بخش مرکزی شهرستان پارسیان استان هرمزگان مرکز دهستان مهرگان است که از شمال به کوههای حد فاصل شهرستان لامرد فارس و از جنوب به کوهپایه های جنوبی حد فاصل خلیج فارس معروف به لمبیر منتهی می شود. از شرق در ۱۸۰ کیلومتری شهر بندرلنگه و از غرب در ۳۴ کیلومتری شهر پارسیان واقع شده است. بهده از لحاظ موقعیت جغرافیایی در حدود ۵۳ درجه و ۲۲ دقیقه طول جغرافیایی و ۲۷ درجه و ۷ دقیقه عرض جغرافیایی قرار داشته و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۸۰ متر است.
جاذبه های گردشگری
قلعه کلات
در بالاترین نقطه کوه کلات در وسط بهده قلعه ای زیبا به همین نام قرار داشته است. بقایای قلعه کلات بهده مربوط به دوران ساسانی- اسلامی است. این اثر در تاریخ یکم آذرماه ۱۳۸۸ با شمارهٔ ثبت ۲۸۱۵۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. مهندسی ناشناخته در زمان محمد شاه قاجار در توصیف قلعه می گوید این قلعه دارای شش برج و دو اب انبار و چاهی به قدر صد زرع می باشد.
کلات عالی گنا
یکی از آثار کهن و تاریخی بهده که در وسط روستا و در ضلع جنوبی کوه کلات قرار دارد غاری است که با دستان مردمان سخت کوش این دیار کنده شده و کلات عالی گنا نام دارد. این اثر تاریخی بنا به اظهار اکابر روستا توسط گبرها کنده شده است و به قبل از اسلام بر می گردد.
دیلاو
در روی کوه کلات چاهی وجود دارد که در زمانهای بسیار دور ساکنان قلعه از آب آن استفاده می نموده اند. گویند این چاه به چاهی دیگر به نام چاه تنگو که در پای کوه قرار دارد ارتباط داشته و کاسه ای در دیلاو می اندازند و از چاه تنگو آن را بیرون می آورند. در زمان محمدشاه قاجار این چاه را از عجایب بهده دانسته اند و عمق آن را صد زرع حساب کرده اند.
گیری کُنار
گیری کنار منطقه ای کوهستانی است که در جنوب غربی بهده و درست مقایل زمین های مزروعی پنجاه منی قرار دارد. راه اتصال به این منطقه زیبا راه آسفالته ای است که توسط شرکت گاز احداث گردیده است. در زمان های قدیم مردمان سخت کوش و زحمت کش این دیار برای هدایت آب باران به زمین های پایین دست تونلی حفر نموده اند که با مهندسی خاصی ساخته شده و قبل آن سدی ساروجی احداث نموده اند. این اثر شگرف زیبا اکنون به عنوان یکی از آثار تاریخی بهده مورد توجه گردشگران واقع شده است و سالانه افراد زیادی را به سوی خود می کشاند. در مسیر راه اسفالت شرکت گاز دو آب انبار وجود دارد که یکی از آنها دارای قدمت زیادی است . وجود گیاهان دارویی مانند آویشن و هداو و کریشک و دیگر گیاهان بر زیبایی این منطقه افزوده است و کوههای زیبا و دره های شگفت انگیز آن محل گذر کوهنوردان است. اگر روزی گذارتان به بهده افتاد حتماً از منطقه گیری کنار آن دیدن نمایید تا با خاطره ای خوش از این دیار به موطن خود باز گردید.
تونل گیری کُنار
در کوه غربی بهده در منطقه گیری کنار تونلی قرار دارد که به دست توانای مردمان این دیار حفر گردیده است تا آب باران از منطقه گیری کنار به سوی زمین های کشاورزی بهده هدایت گردد. این اثر تاریخی شاهکاری بس شگرف و زیباست که نگاه هر گردشگری را به سوی خود جذب مینماید.
آتشدان
این اثر تاریخی نشان از هنرمندی دیرین مردمان این دیار دارد و نمایانگر فعالیت نیاکان زرتشتی در منطقه بوده است. این آتشدان تراشیده شده از سنگ، توسط دستان هنرمند ان دوره اشکانیان با قدمتی سه هزار ساله است.
مجموعه آسیاب های فاریاب
دره فاریاب (پاراو) واقع در شمال غرب بهده یکی از چشم اندازهای طبیعی است که نشانه عظمت یگانه خالق هستی بخش است. وجود چشمه های پاراو و شمس سادات و طبیعت سبزنار ابوجهل با گلهای آتشین رنگ و گلهای خرزهره در ایام نوروز نگاه هر بیننده ای را به خود جلب می نماید. در این دره زیبا چندین آسیاب آبی از نوع تنوره ای وجود دارد که در زمان های دور توسط مردمان زحمت کش این دیار ساخته شده است، تا چرخ دوار آن بوسیله آب چشمه های بالادست به گردش درآید و گندم های اهالی را آرد نماید تا نان این برکت خداوندی زینت بخش سفره های مردم باشد. این مکان در ۳۵ کیلومتری شمال غرب روستا واقع شده است.
قلعه ماشک
در غرب بهده و جنوب دره فاریاب قلعه ای خشتی وجود دارد که توسط شیخ یاسر نصوری حاکم وقت گاوبندی ساخته شده است . در زمان های گذشته باغ مرکبات شیخ نیز در بالادست این قلعه قرار داشته که از آب های چشمه پاراو سیراب می گردیده است که متاسفانه اکنون اثری از آن نیست.
قلعه خندقی
بقایای قلعه خندقی بهده مربوط به دوران تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان پارسیان، بخش مرکزی، پنج کیلومتری جنوب غربی روستای بهده واقع شده‌است. این اثر در تاریخ یکم آذرماه ۱۳۸۸ با شمارهٔ ثبت ۲۸۱۵۳ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کتیبه ها و سنگ نوشته ها
کتیبه ها و سنگ نوشته های دوران صفوی از آثار نوشتاری است که قدمت چهارصد ساله دارد و با آیات قرآن و نام امامان مزین شده است و به ثلث و نسخ نوشته شده است. نقش های روی کتیبه ها در اوج هنرمندی در دل سنگ نقش بسته است.
چشم اندازهای طبیعی لورو و مدنو
در جنوب شرقی بهده و در منطقه ای به نام لورو چشم اندازهای زیبای طبیعی وجود دارد و در ایام نوروز مردمان این منطقه از طبیعت بکر و دست نخورده آن فیض برده و از هوای پاک طبیعت جان تازه ای می گیرند. در جنوب لورو دره ای وجود دارد که در راه بندر قرار گرفته و آب های باران از آنجا به دریای همیشه مانای خلیج فارس سرازیر می شود. این کوه های زیبا و دره های شکیل که می توان یک ژئو پارک طبیعی به حساب آورد؛ نگاه هر بیننده ای را مجذوب خلقت آفریدگار هستی می نماید.
منابع:
- میراث فرهنگی و گردشگری هرمزگان
- dana.ir
- fa.wikipedia.org
- avaze-avaz.blogfa.com
