کمیجان بناهای تاریخی خاصی را در خود جای داده است که یکی از این ابنیه قلعه خاندان بهادری در روستای اسفندان است. ساخت این قلعه که از سالم ترین آثار تاریخی این شهرستان کهن است، به دوره قاجار برمی گردد و خانواده بهادری در آن سکنی داشتند. قلعه خاندان بهادری با وسعت ۱۱ هزار مترمربع زمین و بنایی به متراژ سه هزار مترمربع دارای دو بخش و دو درب چوبی در قسمت شمالی و غربی بناست که البته درب اصلی قلعه در بخش جنوبی آن قرار دارد و درب دیگر به سمت حمام خزینه، انبار، مطبخ و اتاق های خدمتکاران منتهی می شود. این بخش با ویژگی های خاص معماری که دارد؛ دارای بخش شاه نشین، باغ، قلمستان و برج های بلند است. به دلیل گذر زمان آسیب های بسیاری به برج ها وارد شده و ارتفاع آنها امروز به حدود شش متر رسیده است. درب اصلی قلعه که از آن به عنوان دروازه یاد می شود، از دو لنگه چوبی با میخ های فلزی تشکیل و تزیین شده است. با ورود به داخل قلعه از بخش بیرونی عمارت می توان اتاق های پنج دری، سه دری، ایوان، ستون ها، اروسی و پنجره های رنگی را دید که جلوه خاصی به این بنا داده است. وسیع ترین و بزرگ ترین ساختمان های قلعه در بخش شمالی بنا قرار گرفته که به بخش اعیان نشین اختصاص داشته و مصالح به کار رفته در ساخت این بنا شامل خشت، سنگ، آجر، چوب، آهک و گچ است.
قلعه خاندان بهادری در کنار یکی از راه های مهم ارتباطی استان مرکزی به سوی غرب کشور قرار گرفته به طوری که منطقه وفس که قلعه بهادری در آن واقع شده از دیرباز محل اتصال راه های تهران، همدان، قم، کرمانشاه و کردستان بوده است. این قلعه حکومتی و دفاعی به همین سبب و برای حفظ امنیت و نظارت بر اوضاع منطقه ساخته شده است. تاکنون میراث فرهنگی سه مرتبه اقدام به مرمت آن کرده است. این قلعه در سال ۱۳۸۱ توسط کریم بهادری به میراث فرهنگی اهدا شد و در هفدهم اسفندماه همان سال به عنوان اثر ملی ثبت گردید.
منابع:
- میراث فرهنگی و گردشگری استان مرکزی
- fa.wikipedia.org
- seeiran.ir
