بنای "مسجد انقلاب (سرخ)" از دیگر آثار کهن ساوه است که در ضلع شمالی میدان انقلاب واقع شده و تزئینات و کتیبه های سرخ رنگی در آن وجود دارد. بنای این مسجد مشتمل بر گنبدی ساده و آجری، یک گلدسته، سه رواق و چند ایوان برجای مانده از دوران سلجوقی است. محراب زیبای مزین به چند کتیبه گچبری شده همراه با نقاشی و پوشش مزین به نقوش رنگین، از جلوه های این بنای زیباست. بر اساس کاوش های بعمل‌آمده، وجود یک آتشکده در دوره ایران باستان در مکان کنونی مسجد بسیار محتمل است. بنابر روایات تاریخی، این آتشکده تا دوره مأمون عباسی پابرجا بوده و در این زمان به دستور ابودلف عجلی، حاکم ولایت عراق، خاموش و به جای آن یک مسجد بنا شد. امروزه، بنای مسجد اولیه تا حد زیادی تخریب شده و بنای جدید مسجد در دوره سلجوقی و در مجاورت بنای قدیمی ساخته شده است که تا امروز نیز پابرجا مانده است. این مسجد شامل سر در ورودی، صحن، ایوان، گنبد خانه، شبستان، رواق و مناره، دو مدرسه قدیمی و جدید و یک مسجد نوساز است. سر در ورودی این بنا مزین به تزئینات کاشیکاری (کاشی فیروزه ای عصر صفوی) است و جدار آن حدود ۶۰ سال پیش سفید کاری شده است. طاق سر در، مقرنس کاری و در پایین آن، کتیبه ای گچبری شده به خط ثلث برجسته نمایان است و بالای درگاه و در سینه سردر، لوح سنگی نصب شده که بر آن فرمانی دیوانی از شاه اسماعیل صفوی نقش بسته است.
بخش اصلی گنبد خانه در میانه سه رواق و یک مقبره واقع شده و از سه جهت، درگاهی وسیع و مرتفع به رواق های اطراف باز می شود. گنبد خانه های دیگر در بالای این رواق قرار دارند که نیم طاق هایی در قوس های کوچکتر به اضلاع تبدیل گشته و پایین طاق با پوشش عرقچینی بنا بالا آمده است. بدنه قوس نیم طاقها با گوشه ای از مقرنس خوش آراسته و رنگ آمیزی شده است، در زیر گنبد، کتیبه ای با متن «سوره نبأ» منقش به گل و بوته های برجسته نوشته شده است. در زیرگنبد دوم کتیبه ای دیگر به خط برجسته کوفی به رنگ زرشکی با زمینه لاجوردی متضمن به سوره «یاسین» گچبری شده است. در میانه ضلع جنوبی گنبدخانه، محرابی چهار ضلعی با پوشش مقرنس گچی، مزین به کتیبه ای گچبری شده قرار گرفته است. از دیگر بخش های مهم این مسجد می توان به مناره آجری مسجد اشاره کرد که با آجر و آیات قرآنی آراسته شده است. در ضلع غربی صحن مسجد، ایوان مرتفع آجری قرار دارد که در پیرامون آن حجره هایی در سه طبقه ساخته شده است. این مسجد در میدان انقلاب ساوه و در جنوب بازار قدیمی شهر قرار دارد.
منابع:
- isna.ir
- fa.wikipedia.org
