نراق از شهرهاي مسير جاده ابريشم است و به لحاظ قرار گرفتن در مسير شهرهاي بزرگي چون كاشان، اصفهان، اراك و همدان در گذشته يكي از كانون هاي تجارت در منطقه محسوب مي شده است. بازار نراق معروف به بازار شمس السلطنه از آثار تاریخی بسیار زیبا و دیدنی است که در قرن سیزده هجری قمری ساخته شده است. در مجموعه بازار و كاروانسرا زيباترين آثار معماري عصر قاجار به چشم مي خورد و درب هاي گره كاري شده مجموعه تاجرسرا كه از زيباترين قسمت هاي اين بخش است، چشم هر بيننده اي را به خود خيره مي كند.
تاریخچه
قدمت اين جاذبه گردشگري و تاريخي بيش از صد و بیست سال است و بنيانگذار اين اثر تاريخي 'محمد نراقي' از رجال عهد قاجار است كه از تمكن مالي بالايي برخوردار بود. نقل است محمد نراقي براي كسب سود و منفعت توسط يكي از كارگزاران خود در شهر نراق توانست اين مجموعه زيبا و ديدني را به همراه خانه فعلي مرحوم 'تقي خان رئوفي' احداث كند. بعد از فوت حاج محمد نراقي بابت سهم ارث به شمس السلطنه دختر ايشان واگذار و در نهايت ورثه ايشان درآمد بنا را وقف تحصيل فرزندان خانواده هاي كم درآمد شهر نمودند.
بازار
بازار شمس السلطنه بهترين دليل و گواه بر رونق كسب و تجارت گذشته اين شهر است. این مجموعه شامل يك راسته بازار، چهار سوق، تاجرسرا و كاروانسراست. طول تقريبي بازار دویست متر و در جهت خيابان اصلي شهر شرقي، غربي احداث شده است و مصالح اين بنا از آجر و سنگ و نيز خشت خام مي باشد. معماری بنای این بازار همراه با حجره ها و تیمچه ها از ظرافت و زیبایی خاصی برخوردار است. سقف های گنبدی شکل این بازار ویژگی منحصر به فردی به آن بخشیده است. طاق چار سوق داراي شمسه با كاشي هايي به رنگ فيروزه و سرمه اي است. بخش تاجرسراي بازار را سراي معاون الممالك مي نامند كه بهترين نقطه تجاري يك بازار به عنوان حجره اصلي متعلق به رئيس التجار بود تا هر رهگذري از اين طريق رتبه و جايگاه تجار را دريابد. دیوارهای بازار آجری و سقف آن، ضربی آجری است. درب حجره ها همه از چوب است که روی آنها با مهارت و زیبایی خاصی منبت کاری گردیده است. علاوه بر این برای استراحت کاروانیان، در بالای این حجره ها اتاق هایی ساخته بودند. اين بازار در جوار خود يك آب انبار نیز دارد كه به آب انبار بازار معروف است و به نظر مي رسد همزمان با ساخت بازار احداث شده باشد كه متاسفانه درحال حاضر مخزن آن تخريب و با خاك پر شده است و تنها از آن سردری به جاي مانده كه آن هم بر اثر بي توجهي آسيب هاي زيادي ديده است. از بخش هاي ديدني اين مجموعه تاريخي و با ارزش درب هاي بسيار زيبا و گره كاري شده است كه نشان از اوج هنر استادكاران نجار نراقي است ولی متاسفانه درب راسته بازار به طور كامل از بين رفته و در تاجرسرا هم بخش زيادي از آن در معرض تهديد و خطر پوسيدگي و تخريب است.
کاروانسرا
مجموعه كاروانسرا از دو طبقه تشكيل شده است، طبقه اول محل نگهداري چارپايان و طبقه فوقاني به استراحتگاه تجار اختصاص داشته است. در جنب اين مجموعه محل هاي خاصي براي نگهداري شتر كاروان ها وجود داشته كه به اصطلاح محلي آنها را 'عصارخان 'مي نامند. تعداد زيادي از مردم شهر نراق از راه خدمات رساني به كاروانيان امرار معاش كرده اند و نقل است كه در يك قرن گذشته پانزده نانوايي در كار تهيه نان براي كاروان هاي تجاري فعال بوده اند و اين خود بهترين شاهد بر رونق تجارت شهر نراق مي باشد.
جاذبه های گردشگری نزدیک
در شهر نراق منازل تاریخی بسیاری وجود دارد که قدمت بیش تر آنان به دویست سال می رسد که هر کدام نمادی از فرهنگ و معماری زمان خود است. از جمله این بناها می توان منازل تاریخی هاشمی، رئوفی، نراقی، عباسی، فروغی، اردهالی، و یوسفی را نام برد. آب انبار‌های شهر نراق از شاهکارهای معماری دوره قاجار به شمار می رود. این آب انبارها در هر سه محله نراق یعنی محله بالا، محله پائین و محله بازار دیده می شوند. در نراق بیش از ۱۵ آسیاب آبی وجود دارد و در قدیم نراق را شهر آسیاب ها هم نام برده اند. نراق شهر بادگیرهاست و بادگیر همراه همیشگی معماری سنتی شهر بوده است.
منابع:
- میراث فرهنگی و گردشگری استان مرکزی
- hamshahrionline.ir
- beytoote.com
- fa.wikipedia.org
- kojaro.com
