مسجد شش ناو تفرش

آدرس:
مرکزی، تفرش
زمان بازدید:
مسجد تا نه و نیم شب باز است.
تعطیلی هفته
ندارد
تعطیلات سالانه
ندارد
بلیط ورودی
رایگان
بلیط اتباع خارجی
رایگان
چکیده: مسجد شش ناو تفرش

مسجد جامع شِش‌ ناو از مساجد قدیمی ایران در استان مرکزی است که در محله فَم شهر تفرش واقع شده ‌است. بنای اولیه مسجد متعلق به دوره سلجوقی است که در دوران بعد قسمت ‌هایی نیز به آن افزوده شده ‌است. ششناو مانند مسجد جامع ساوه از نخستین مساجد اوایل اسلام است. قدیمی ترین و شاخص ترین بنای این مسجد مناره ای است که آنرا متعلق به قرن پنجم هجری و اوایل عهد سلجوقیان دانسته اند. قابل ذکر است که تک مناره ششناو، تکیه ششناو و حمام سنتی که اکنون به زورخانه تبدیل شده، همگی در کنار هم مجموعه تاریخی ششناو را تشکیل می دهند که بازدید از آن خالی از لطف نیست. مسجد شش ناو تفرش در تاریخ ۱۹/ ۵ /۱۳۷۹ با شماره ۲۷۷۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ است.

مشخصات کلی
نام
مسجد شش ناو تفرش
وجه تسمیه
قناتی در زیر مسجد است که توسط شش عدد ناو در بیرون مسجد و پس از عبور از زیر درخت چناری بزرگ تقسیم شده و به محله‌ های اطراف جریان می یابد.
قدمت
دوره سلجوقی
ویژگی خاص
مهم ترین ویژگی شاخص این مسجد وجود قنات شش ناو است که از زیر مسجد عبور میکند.
پیشنهادات
بخش های مهم برای بازدید
تکیه، مناره و مسجد، چنار
آثار و نمونه های مشابه
مساجد دوران اولیه اسلام در ایران
نزدیکترین جاذبه های گردشگری
قنات ششناو، زورخانه، امامزاده محمد (ع)
مسیر دسترسی
آدرس
مرکزی، تفرش
امکانات
دسترسی به وسایل نقلیه
تردد معلولین با ویلچر
پارکینگ
دستشویی
اقامتگاه
رستوران
بوفه
پوشش شبکه
متن کامل: مسجد شش ناو تفرش

تفرش، از نگین های استان مرکزی است که تلألو رنگ طبیعتش زیرآفتاب بهاری جلوه ای خاص از زیبایی را به تصویر می کشد. در این میان مسجد شش ناو با عبور قناتی از زیر آن از دیدنی ترین آثار تاریخی این شهرستان است. این مسجد در زمان های دور آتشکده زرتشتیان بوده که در دوره اسلامی به مسجد تغییر داده شده است. این مسجد از مجموعه تاریخی شش ناو است که شامل مسجد جامع، مسجد تابستانه، قنات، چنار، تکیه و حمام قدیمی است. برای ورود به این مسجد باید به داخل تکیه رفت و بعد از آن به حیاط مسجد وارد شد. در کنار مسجد درخت کهنی به عرض نه متر وجود دارد که یکی از بزرگترین و کهنسال ترین درختان چنار تفرش می باشد. در تعطیلات آخر هفته به طور متوسط بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ نفر از مجموعه تاریخی ششناو دیدن می کنند.


وجه تسمیه
علت انتخاب نام شش ناو برای مسجد، وجود قناتی در زیر مسجد است که توسط شش عدد ناو در بیرون مسجد و پس از عبور از زیر درخت چنار  بزرگ و قدیمی، تقسیم شده و به محله‌ های اطراف جریان می یابد. قدمت قنات نیز به قرن سوم هجری قمری بازمی ‌گردد.


بنای اولیه مسجد
بنا به روایتی این مسجد به دستور امام حسن عسکری (ع) بنا شده است. محمد محدث یکی از نمایندگان امام بود که وجوهات شرعی مردم تفرش را خدمت ایشان می برد. امام حسن عسکری (ع) مبلغی بر این وجوهات افزود و به مرحوم محدث برگرداند و دستور ساخت مسجدی در تفرش را داد.


ویژگی خاص مسجد شش ناو
مهم ترین ویژگی شاخص این مسجد وجود قنات شش ناو است که از زیر مسجد عبور میکند. قناتی که در طول سال پرآب بوده و برای مصارف کشاورزی استفاده میشود.

 


ویژگیهای معماری
مجموعه مسجد شامل گنبدی بزرگ به ارتفاع ۱۵ متر و قطر ۱۶ متر، دو شبستان، ایوان، صحن، یک رشته قنات، چند حجره، حسینیه و مناره‌ ای آجری با ارتفاع ۲۰ متر و قطر ۳ متر است. سقف و دیواره مسجد با کاشیکاری و مقرنس ‌کاریهای زیبا تزئین شده‌ است. قدیمی‌ ترین و شاخص ‌ترین بنای مسجد، معماری آجری مناره آن است که آن را متعلق به قرن پنجم هجری و اوایل عهد سلجوقیان تخمین زده اند. مناره دارای پلکانی مارپیچ است و جدار آن تماماً آجری است. تنها تزئین مناره کتیبه آجری بر فراز آن است که به خط کوفی نوشته شده ‌است. متأسفانه جز کلمه «لا اله الا الله» چیزی در کتیبه باقی نمانده و بقیه حروف از بین رفته ‌اند. مقصوره مسجد از بناهای دیگری است که بر فراز آن گنبدی کلاه‌ خودی به سبک گنبد های عصر سلجوقی دیده می ‌شود. (منظور از مقصوره فضای جدا شده با پرده یا جداساز در مسجد است که برای اداءِ نماز جدا می ‌شود یا مزاری که در آن قرار دارد را مَقصوره می ‌گویند. معاویه نخستین کس در اسلام بود که برای محافظت خود مقصوره ساخت.) قاعده گنبد هشت‌ ضلعی و عنقی استوانه ‌ای ‌شکلی به ارتفاع ۵ متر و قطر ۱۶ متر دارد. گنبد با استفاده از آجر تراش ساخته شده ‌است. در سردر صحن ایوانی به دهانه ۵ متر، عمق ۴ متر و ارتفاع ۷ متر وجود دارد که با پوششی از مقرنس گچی تزئین شده‌ است. در پاکار پوشش ایوان کتیبه ‌ای به خط نستعلیق به تاریخ ۱۲۷۷ هجری قمری دیده می شود. در این کتیبه به بانی بنا به نام «محمد ابراهیم بن عباس» اشاره‌ شده ‌است. همچنین در این مسجد مزار یکی از صحابه امام حسن عسكری (ع به نام محمد محدث وجود دارد که در قرن ششم هجری به خاک سپرده شده‌ است. یکی از بخش های جالب و کاربردی مسجد شش ناو که در کمتر جایی از ایران به چشم میخورد وجود غریب خانه می باشد که در قسمت غربی مسجد بنا گردیده و در گذشته های دور خستگی و مسافران را بدون هیچ هزینه ای به جان می خریده است. هم اکنون در غرب مسجد تکیه یا حسینیه ‌ای بزرگ وجود دارد که برای ورود به صحن مسجد باید از داخل آن عبور کرد. این مسجد به شكل مستطیل ساخته شده و از سه طرف به گذرگاههای عمومی راه دارد.


تکیه شش ناو
همانطور که ذکر شد در غرب مسجد تکیه یا حسینیه ‌ای بزرگ وجود دارد که برای ورود به صحن مسجد باید از داخل آن عبور کرد. این تکیه در دوره قاجار ساخته شده و از گذشته در ماه محرم و صفر مکانی برای تعزیه ‌خوانی بوده ‌است. این تکیه حدود ۳۰۰ مترمربع مساحت دارد، دو طبقه است و سقف و ستون‌ های چوبی دارد. اطراف حسینیه حجره‌ هایی برای نشستن تماشاگران وجود دارد و صفه یا سکوی برجسته ‌ای در وسط قرار گرفته که نمایش تعزیه بر روی آن اجرا می‌ شود. نخل، علم و کتل‌ های مراسم عزاداری ماه محرم نیز در این تکیه نگهداری می ‌شوند.


چنار مسجد
درختان کهنسال چنار متعددی در تفرش وجود دارد. عمر چنار مسجد شش ناو به بیش از ۱۰۰۰سال می رسد. محیط این درخت بالغ بر ۹ متر است.


موقعیت مکانی
استان مرکزی، شهرستان تفرش، خیابان آیت الله سعیدی، مسجد ششناو


منابع:

  • isna.ir
  • pana.ir
  • kojaro.com
  • farsnews.ir
  • tripbama.com
  • nedayetafresh.ir
  • fa.wikipedia.org
شما هم می توانید در این مورد نظر دهید: