شهرستان آشتیان علاوه بر آنکه مهد اندیشمندان، مفاخر، ادیبان و سیاستمداران بوده، آثار تاریخی ارزشمندی را در خود جای داده است. یکی از جاذبه های تاریخی این شهر، خانه معتمد الایاله در غرب آشتیان است. منزل معتمد الایاله مربوط به دوره قاجار است و در بافت قدیم آشتیان واقع شده است. معتمدالایاله از مردان سیاسی دوره قاجار در آشتیان بود.
سر در این خانه که بسیار زیباست، کوبه ای برنجی دارد که بر روی آن «معتمد الایاله ۱۳۱۸، عمل استاد عبدالکریم شیرازی» حک شده است؛ به نظر می رسد میخ ها و کوبه های درب در شیراز ساخته شده است. در بالای سر در گنگره هایی از آجر و چند کاشی معرق به کار رفته است، در کاشی دایره وسط سر در، آیاتی از قرآن با خط بسیار زیبا تحریر شده است. در بالای آن با گچ برجسته نام استاد و بنای ساختمان «عمل عبد الرحیم گرکانی» نوشته شده است. در سمت راست سر درب این خانه، کاشی با نقشی از سرباز قزلباش در حال اسب سواری است، قدمت این کاشی به دوران صفویه برمی گردد، در سمت چپ، کاشی با تصویری از دو بانو در حال موسیقی را به تصویر کشیده است، این کاشی مربوط به دوره قاجاریه است.
چهار ستون و دو ستون نیم دایره با طرح برجسته ای از گل و گلدان از آجر ساخته شده است که در طرفین درب ورودی به کار رفته است. در زیر سکوی نشیمن جلوی درب، دو سنگ حجاری شده از گل نیلوفر آبی دیده می شود که نماد زندگی است. این سر بنا توسط دالان مسقف آجری زیبایی به حیاط عمارت می رسد، حیاطی بزرگ و مربع شکل با تالاری در ضلع جنوبی و ساختمانی دو طبقه در شمال و غرب حیاط با اتاق های تو در تو، خانه های اعیان نشین را به تصویر می کشد. این خانه در حدود ۵۰۰ متر مربع وسعت دارد و در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۲۰۹۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آب انبار نایب در روبروی این بنا توسط معتمد ساخته شده است، در جوار این خانه عمارت دیگری به نام «ارگ» وجود داشته که کارهای اداری و حکومتی معتمد در آن جا انجام می گرفت. این عمارت که از خانه قدیمی تر بوده و به نظر می رسد که توسط معتمد بازسازی شده بود، در سال ۷۵ از سوی شهرداری تخریب شده و به پارکینگ تبدیل شده است.
تلفن: ۰۸۶۲۷۲۲۵۵۶۵
منابع:
- میراث فرهنگی استان مرکزی
- fa.wikipedia.org
- mehrnews.com
- jazebeha.com
- tasnimnews.com
