آشتیان کوچکترین شهرستان استان مرکزی است که در عین کوچکی تاریخی عظیم را در خود جای داده است. از مکانهای قدیمی این منطقه آسیاب های آبی است که در گذشته از صنایع مهم رایج در بین شهرستان های استان مرکزی به ویژه آشتیان بوده و اکثر آسیاب های آشتیان در دوره قاجار و در روستای گرکان ساخته شده بودند. در این شهر قدیمی ۵ آسیاب سینه زرد، بازار، دوقلو، کاروانسرا و جفتی فعال بوده اند و کار آردسازی برای تنورهای نان خانواده ها را بر عهده داشتند اما در حال حاضر تنها آسیاب مزرعه جفتی بافت تاریخی خود را حفظ کرده و در زمره آثار ملی این شهرستان جای دارد.
آسیاب جفتی آشتیان در شمال شهر و نزدیک روستای آهو قرار دارد و سابقه تاریخی این بنا به دوره قاجار باز می گردد. دو آسیاب با فاصله بسیار کم از یکدیگر قرار دارند. این آسیاب ها با آب کار می کردند. هر آسیاب به صورت مجزا دارای مخزنی بوده که توسط جویبار آب پر می شده و از سوراخ بسیار کوچکی که در زیر مخزن بوده است، آب به شدت و قدرت زیاد خارج شده و سنگ آسیاب را به گردش در می آورده است. آب قنات مربوط به این آسیاب دارای سند بوده و بعد از خاموش شدن آسیاب برای مصارف کشاورزی استفاده می شود.
پلان این آسیاب مستطیل شکل است که پس از عبور از یک لنگه چوبی به داخل آسیاب وارد می شویم، مصالح به کار رفته در این بنای تاریخی خشت و کاهگل است. در مزرعه جفتی علاوه بر آسیاب ها آثار بناهای دیگری از جمله طویله و اتاق آسیابان و پل قدیمی نیز به چشم می خورد.
موقعیت مکانی
این آسیاب در آشتیان، ۲/۵ کیلومتری شمال آشتیان، جاده آشتیان-آهو واقع شده است.
منابع:
- asresakhteman.com
- fa.wikipedia.org
- lastsecond.ir
- dana.ir
- yjc.ir
