قلعه پولاد

آدرس:
مازندران، نور، بلده
چکیده: قلعه پولاد

بلده که شهری زیبا در البرز مرکزی ایران است، از توابع شهرستان نور مازندران میباشد.  بلده مکان مناسبی برای کوهنوردان و علاقمندان به طبیعت است. سابقه بناهای تاریخی در این منطقه به زمان ساسانیان و قدمت مسجد جامع و قلعه پولاد بلده به دوره شاهان بادوسپانان طبرستان (مازندران کنونی) در حدود ۷۰۰ سال پیش برمیگردد.
قلعه پولاد که مربوط به دوره سلجوقیان است در این منطقه واقع شده و در تاریخ ۹ بهمن ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۰۶۶۴ به ‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مشخصات کلی
نام
قلعه پولاد
قدمت
دوره سلجوقی
پیشنهادات
بخش های مهم برای بازدید
بقعه سلطان احمد و قلعه پولاد
بهترین زمان بازدید
بهار
مدت زمان بازدید
حدود یک ساعت
نزدیکترین جاذبه های گردشگری
بقعه سلطان احمد بلده، پولادتنگه که دارای چشمه های متعدد، درختان انبوه و صخره های غول پیکر می باشد، دره صفرکلا (متشکل از چندین دره تو در تو)، یور باغی
مسیر دسترسی
آدرس
مازندران، نور، بلده
امکانات
دسترسی به وسایل نقلیه
اقامتگاه
رستوران
بوفه
پوشش شبکه
متن کامل: قلعه پولاد

مشهورترین اثر تاریخی بلده را می ‌توان از کنار تنها میدان شهر مشاهده کرد. بقایای قلعه پولاد متعلق به اوایل دوره اسلامی بر فراز صخره ‌ای در جانب شمال شرقی شهر بلده مشهود است.

قلعه پولاد بلده از معروف ‌ترین و بزرگترین قلعه‌ های به جای مانده در شمال ایران است. این قلعه تا اوایل دوره صفوی دایر و مسکونی بود و مرکز یکی از مقتدرترین قدرت ‌های محلی آن روز ایران محسوب می‌ شد. قبل از صفویه قدرت‌ های محلی از جمله شاهان بادوسپانان بر قلعه حکومت می ‌کردند و قلعه پولاد جزئی از مقرهای حکومتی آنان بشمار می رفت.

قدمت قلعه پولاد براساس برآورد باستان شناسان به زمان سلسله باد و سپانان طبرستان در حدود ۷۰۰ سال پیش می ‌رسد. امروزه می ‌توان تا بالای قلعه (قسمت شاه نشین) را پیاده طی کرد. قلعه پولاد تمامی قسمت‌ های یک مجموعه حکومت محلی از دروازه تا اصطبل واتاق‌ های نگهبانی و محل‌ های دیده بانی را دارا میباشد.

با وجود اینکه این قلعه تخریب شده است اما همچنان برخی از برج و باروهای آن سرافراز بر بلندی ‌های شمال بلده بر بالای پوزه کوهی که رو به جنوب است، پا بر جا ایستاده‌ اند.

قلعه پولاد در کتب تاریخی به نام قلعه نور شناخته می شود و در بالای کوهی بنا شده که از سه سمت شمال، جنوب و شرق به دره های عمیق و پرشیب منتهی می شود. ورودی اصلی قلعه در سمت جنوب شرقی قلعه قرار گرفته است.

قلعه بلده پس از انقراض سلسله‌ پادوسپانی به دست صفویان و تسلط این خاندان بر منطقه نور و کجور فعلی همانند سایر قلاع طبرستان خراب و ویران شد.

معماری
بنای قلعه شامل سه قسمت اصلی است و بارویی اطراف آن را احاطه کرده است. برج‌ های متعددی در هر سوی بارو به چشم می ‌خورد و ارتفاع تعدادی از آنها امروزه به هفت الی هشت متر می ‌رسد. آب قلعه از چشمه‌ ای به نام ملرز با تنبوشه به قلعه فرستاده می ‌شده و برای نگهداری آن آب ‌انبارهایی نیز تعبیه شده بود. آب انبارها در جای جای قلعه به شکل چاه وجود دارد که وظیفه ذخیره آب از طریق نزولات جوی را بر عهده داشته ‌اند. این حوض‌ ها به تعداد فراوان و در تمام نقاط قلعه پراکنده‌ هستند.
پلان قلعه به علت نوع بستر و توپوگرافی منطقه دارای شکلی نامنظم است و به عبارتی محیط در شکل قلعه تاثیر گذاشته است. این بنا که در شیب کوه ساخته شده از داخل شهر بسیار دیدنی است و به شهر و مناطق اطراف مسلط است.
با توجه به اشیاء یافته شده از قلعه بهتر است گفته شود که این قلعه برای دفاع از شهر، طوری ساخته شده که در مواقع لزوم و در مقاطع زمانی خاص، برای زندگی تعداد زیادی از مردم مورد استفاده قرار گرفته؛ لذا در حال حاضر و قبل از انجام مطالعات باستان شناسی و عملیات گمانه زنی، به طور قطع نمی ‌توان در مورد نحوه کاربرد قلعه به روشنی اظهار نظر کرد.
برای رسیدن به بعضی از نقاط قلعه پولاد بایستی بسیار هوشیار بود چون معبرها بسیار باریک هستند و برای رسیدن به نقاط بالاتر می ‌بایست از کنار صخره‌ های بلند و خطرناک عبور کرد.

 

بقعه سلطان احمد بلده

بقعه سلطان احمد بلده دیگر اثر تاریخی بلده است که در داخل شهر بلده در دامنه کوه واقع شده و دومین بنای مرتفع شهرستان نور است. گنبد آن مخروطی است و مصالح آن از آجر و روکش گچ میباشد. در حد فاصل گنبد و بدنه نیز نورگیرهایی تعبیه شده و طاق‌ نماهایی نیز اطراف آن را تزیین کرده ‌اند. گنبد از داخل با مرکب سیاه زینت یافته و گچبری‌ های زیبایی نیز در آن بچشم می خورد. کتیبه چوبی روی صندوق نام شیخ احمد نوری و تاریخ 1102 هجری قمری را دارد.

مناطق گردشگری بلده
از مناطق گردشگری، تفریحی بلده می توان به دره پولاد تنگه که دارای چشمه های متعدد، درختان انبوه و صخره های غول پیکر است اشاره کرد. دره صفرکلا متشکل از چندین دره تو در تو است که طول آن در ارتفاعات پشت روستای نیتل در منطقه کجور امتداد یافته و از جذابترین نقاط گردشگری بلده به شمار می رود. یور باغ یا سرا پرده از آثار به جا مانده از دوره امیر مصدق خواجه نوری می باشد که در قسمت جنوبی رودخانه و در مجاورت بلده خود نمایی می کند که تصویر آن توسط کمال الملک که به همراه ناصرالدین شاه قاجار به بلده سفرکرده بود نقاشی شده وهم اکنون درموزه ملی موجود می باشد. رود نور با سرچشمه گرفتن از ارتفاعات کوه لاوش در قسمت شمالی الیکا و دریافت شعباتی از قریه نسن، میناک، اوزکلا بطاهرکلا و یالرود و پس از طی مسافتی حدود ۱۰۰ کیلومتر به محلی به نام دو آب (هردو رود) وارد و از آن پس به رود لار و هراز می ریزد.


موقعیت مکانی
این قلعه در شهر بلده، در ۱۴۵ کیلومتری شهرستان نور واقع شده  است که هفت کیلومتر با روستای یوش فاصله دارد. در روستای یوش میتوانید از خانه نیما یوشیج نیز دیدن کنید. بعد از روستای یوش به یگانه شهر این جاده کم‌ نظیر، بلده خواهید رسید.

 

منابع:
setare.com
fa.wikipedia.org
baladeh-noor.persianblog.ir

شما هم می توانید در این مورد نظر دهید: