پیغمبریه قزوین

چهار انبیا، مسجد و مدرسه پیغمبریه

آدرس:
قزوین، خیابان پیغمبریه
چکیده: پیغمبریه قزوین

آستان متبرک چهار انبیا و امامزاده صالح (ع) شهر قزوین از اماکن زیارتی مشهور قزوین است که علاوه بر ارزش مذهبی از قدمت و اصالت تاریخی کهن نیز برخوردار است. از کهن ترین زیارتگاه های مقدس در نزد پیروان ادیان یهود، مسیحیت و اسلام در ایران و در شهر قزوین واقع شده است. بقعه " چهار انبیاء" یا "پیغمبریه" شهر قزوین که مدفن چهار تن از پیامبران بنی اسرائیل است، یکی از معدود آثار تاریخی و مذهبی پیش از اسلام و حتی پیش از میلاد مسیح است که زیارت آن نزد سه آیین ابراهیمی ارزش دینی بسیار دارد.
تاریخ ساخت بنای فعلی پیغمبریه به دوران صفویه برمی ‌گردد که در ادوار بعدی بازسازی و تکمیل شده ‌است. این بقعه دارای هنر معماری زیبا و قابل توجه بوده و داخل حرم نیز آینه کاری شده است.
این مکان در تاریخ ۷ آذر ۱۳۷۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۷۴ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ است.

مشخصات کلی
نام
چهار انبیاء قزوین
وجه تسمیه
آرامگاه چهار تن از پیامبران بنی اسرائیل و امامزاده صالح
قدمت
قدمت پیغمبریه به قبل از اسلام و حتی قبل از مسیحیت برمیگردد ولی بنای فعلی در دوره صفویه ساخته شده است.
بازسازی
۱۱۵۰ هجري و سالهای اخیر
سازنده
میرزا مسعود شیخ الاسلام سازنده بقعه، سارو تقي وزير شاه عباس دوم سازنده مسجد و مدرسه
سبک معماری
معماری دوره صفوی
ویژگی خاص
زیارتگاه ادیان سه گانه ابراهیمی
پیشنهادات
بخش های مهم برای بازدید
بقعه، مسجد و مدرسه پیغمبریه
بهترین زمان بازدید
ایام نوروز و هر زمان از سال
نزدیکترین جاذبه های گردشگری
چهل ستون قزوین
پیشنهاد ویژه
در آخر هر ماه قمری در این مکان مراسم ویژه ای برگذار میشود. همچنین مراسم عزاداری حضرت زهرا نیز در حسینیه این مکان بسیار باشکوه برگذار میشود.
مسیر دسترسی
آدرس
قزوین، خیابان پیغمبریه
نحوه دسترسی
تاکسی، خودرو شخصی
امکانات
دسترسی به وسایل نقلیه
دستشویی
پوشش شبکه
متن کامل: پیغمبریه قزوین

زیارتگاه چهار انبیا یا پیغمبریه قزوین که در کنار آستان مقدس امامزاده حسین (ع) معروف ترین و البته محبوب ترین اماکن زیارتی شهر قزوین محسوب می شوند، همه ساله به ویژه در فصل بهار و تعطیلات نوروز میزبان تعداد کثیری از زائران علی الخصوص هموطنان عزیز از دیگر نقاط کشور و نیز پیروان دیگر ادیان است.

بنای فعلی پیغمبریه مربوط به دوره صفوی است و در قزوین، جانب شرقی خیابان پیغمبریه و جنب مدرسه و مسجد پیغمبریه در غرب بنای چهل ستون قرار دارد.

این بنا را آرامگاه چهارتن از پیامبران بنی اسرائیل به نام‌ های: سهولی، سلام، القیا و سلوم می ‌دانند و به "چهار انبیاء" نیز معروف است. طبق روایتی آنان پیامبرانی هستند که مژده میلاد مسیح را از اورشلیم به سوی شرق آوردند و از اسناد موقوفات صفویه چنین برمی آید که این مکان در پایان قرن یازدهم هجری زیارتگاهی مورد احترام بوده و باغ‌ هایی را نیز بر آن وقف نموده اند. در کتیبه مدرسه پیغمبریه که تنها سند باقی مانده از این بنا و مربوط به دوره صفوی است، با نام «مقام شریف» از این مکان یاد شده‌ است. سردر ورودی حیاط کتیبه‌ ای دارد که تاریخ اتمام بنا را ۱۳۳۲ نشان می دهد.

بنای فعلی پیغمبریه از آثار میرزا مسعود شیخ الاسلام است. حرم در چهار جهت دارای چهار شاه نشین است و طرح آن در داخل به صورت بیست ضلعی می باشد. در چهار جانب حرم چهار قوس بلند برپا شده که به کمک فیلپوش ‌ها، طاق حرم را نگاه داشته ‌اند. از جایی که قوس ‌ها آغاز شده، دور تا دور حرم کتیبه ‌ای گچبری شده از سوره جمعه با رنگ طلایی روی زمینه ای لاجوردی رنگ، به خط نسخ توسط شیخ علی سکاکی نگاشته شده که از جمله آثار هنری این بقعه به ‌شمار می‌ رود.  لازم به ذکر است که علاوه بر چهار پیامبر نامبرده شده، مقبره امامزاده صالح بن حسن مجتبی نیز در همین مکان می ‌باشد.

در قسمت شمالي بقعه پيغمبريه، مسجد و مدرسه كوچكي قرار دارد كه بر اساس كتيبه موجود توسط “سارو تقي “وزير شاه عباس دوم در سال ۱۰۵۴ هجري بنا شده است. ۱۱ حجره كه ۶ باب آن داراي ايوانچه است در سه ضلع مدرسه واقع شده و با پلكاني از سمت غربي به خيابان راه مي يابند. مدرس اين مدرسه در جوار مسجد –در ضلع جنوبي – بنا شده است . فضاي مدرس به شكل مستطيل و فضاي مسجد به صورت مربعي در ابعاد حدود ۷ متر است كه حكم گنبد خانه نيز دارد و با يكديگر مجموعه يكپارچه اي را تشکیل داده اند. كتيبه سنگي ديگري نيز حكايت از آن دارد كه شخص به نام “ملاوردي بيك“ در سال ۱۱۵۰ هجري به تعمير اين مجموعه همت گماشته است.

پیشتر از این، محلی که امروز با نام چهارانبیاء شناخته می شود با عنوان "حوزه النبی" در قزوین معروف بود و اعتقاد بر این بود که مزارهایی در این نقطه وجود دارد که مربوط به بزرگان دین یهود است. در قرون بعد، کتیبه ای در این قبور یافت شد که مردم عادی از خواندن آن عاجز ماندند و کتیبه نزد مرحوم کاشف الغطا برده شد. طبق تشخیص وی، این کتیبه حاوی متنی به زبان عبری و به رسم الخط عربی بود و محتوای آن نیز مربوط به هویت صاحبان قبور بود. وی مطمئن بود که همه آنها از پیامبران دین یهود بودند.
گفته میشود که در کنار حوزه النبی مقبره ای دیگر نیز وجود داشته که منسوب به مسلمانان است و از صاحب این مقبره به عنوان یک علوی یاد شده است.

معماری
مسجد، مقبره و مدرسه ای که در کنار زیارتگاه قرار دارد با هم مجموعه پیغمبریه را تشکیل داده اند که به لحاظ سبک های معماری نیز اثری در خور ستایش است. نوع آمیختگی این سه بنا در کنار هم از ویژگی های قابل توجه معماری مجموعه پیغمبریه است. جای جای این بنا ردی از سبک های متعدد معماری اسلامی را در خود دارد، اما در این میان معماری صفوی بیش از سایر سبک ها جلوه گری می کند.

مراسم ویژه
زیارتگاه چهارانبیاء قزوین در پایان هر ماه قمری میزبان زائرانی است که برای تبرّک، ماه جدید قمری را با زیارت این بقعه آغاز می کنند. سنت زیارت آخر ماه در پیغمبریه تا روزهای نخست ماه بعد همچنان ادامه می یابد، این سنت کهن در اصل همان رسم " امامزاده گُرُشماق" است که به ترکی به معنای دیدار امامزاده است. "امامزاده گُرُشماق" بر جای مانده از سنت زنان اشرافی دربار صفویه بوده که در مجاورت بنا در کاخ شاه صفوی مستقر بودند، در عصر صفوی دری مخصوص ورود و خروج زنان دربار به این مقبره تعبیه شده بود که امروزه دیگر اثری از آن نیست.

مسیر دسترسی
هموطنان با توجه به اینکه از کدام یک از ورودی ها وارد شهر قزوین شده اند، می توانند با پیمودن مسیر مستقیم از دروازه رشت و یا میدان مینودر به سمت ضلع جنوبی سبزه میدان به این زیارتگاه و البته سایر مجموعه زیارتگاه های مذهبی شهر قزوین مانند: امامزاده حسین، امامزاده اسماعیل دسترسی یابند.


منابع:
میراث فرهنگی استان قزوین
fa.wikipedia.org
mehrnews.com
mokhbernews.ir

شما هم می توانید در این مورد نظر دهید: