قزوین در فاصله ۱۳۰ کیلومتری پایتخت از نظر تاریخی یکی از کهن ترین شهرهای ایران است، شهری که در دوره باستان به خاطر قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم به آبادانی رسید و امروز یکی از مهمترین مقاصد گردشگری کشور است. این شهر جاذبه های تاریخی زیادی را در خود جای داده است. عمارت سردار مفخم که از خانه های دو طبقه کوشکی دوره قاجار با تزیینات آجری و گچبری است و در خیابان هلال احمر این شهر واقع شده است، یکی از بناهای دیدنی قزوین است. این عمارت توسط شاهزاده اکبر میرزا ملقب به سردار مفخم و بشارت السلطنه (نماینده قزوین در دوره های چهارم و پنجم مجلس مشروطه) بنا شده است. ساخت این بنا به اواخر دوره قاجار مربوط بوده و در حکم استراحتگاه خاص سران و شاهزاد گان بوده است.
معماری
سبک معماری و تزئینات داخلی، این بنا را به اثری ارزشمند تبدیل کرده که تماشای آن خالی از لطف نیست. در نمای خارجی این بنا از آجرکاری و سرستون های زینتی استفاده شده که نمایی جالب توجه دارد. در ساخت این عمارت از معماری پایتخت الهام گرفته شده و در زمانی ساخته شده که معماری بناها کم کم از سبک و سیاق قاجار به سبک پهلوی در حال تغیر بود. عمارت در سمت غربی حیاط ساخته شده و درست در مرکز آن پله هایی مجلل ساخته شده که بر جذابیت آن افزوده است. جایگاه پله ها درست در مقابل سرسرای ورودی است و با رسیدن به پاگردی بزرگ به دو قسمت تقسیم می شود و به طبقه بالا می رسد. پله های مرکزی داخلی ساختمان در طبقه دوم به یک راهروی چهارطرفه می رسد، راهرویی که در اطرافش نرده و چندین ستون تزئینی به چشم می خورد. عمارت چندین اتاق دارد که در بعضی از آنها گچبری های زیبا با نقش و نگارهای گل و برگ، شکار حیوانات و … دیده می شود. عمارت سردار مفخم در وسط یک حیاط بزرگ ساخته شده و از بهترین نمونه های خانه های ایرانی به شمار می رود که برای ساخت آن از معماری اصیل ایرانی استفاده شده است. این خانه از سه سمت از نماهای مختلفی برخوردار است و دارای ستون های بلند و مستقل است. این بنا در گذشته به عنوان مدرسه امیرکبیر معروف بود اما امروز به عنوان خانه فرهنگ امیرکبیر شناخته می شود.
تاریخچه کاربری بنا
اولین کاربری این بنا مسکونی بوده و قبل از سال ۱۳۴۸ به دادگستری واگذار شد. از سال ۴۸ تا سال ۶۹ مدرسه امیر کبیر به این مکان با عنوان مدرسه راهنمایی و دبیرستان امیرکبیر انتقال داده شد. سازمان میراث فرهنگی بعد از زلزله سال ۶۹ این ساختمان را مرمت و در سال ۷۷ به ثبت ملی رساند. این بنا طبق توافق انجام گرفته از سوی سازمان میراث فرهنگی به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی واگذار شد. این مکان دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در قزوین نیز بشمار می رود و در طبقه دوم این خانه مستقر می باشد که امکان بازدید از این قسمت وجود ندارد.
جاذبه های نزدیک
پس از بازدید از این موزه می توانید به سراغ جاذبه هایی مثل موزه شهر، مسجد مدرسه حیدریه و خیابان سپه بروید که در نزدیکی این محل قرار دارند. قابل یادآوری است که خیابان سپه اولین خیابان طراحی شده ایران است و در زمان صفوی در دوره ای که قزوین پایتخت بود ساخته شده است. این خیابان در زمان صفوی نبض مرکزی شهر بود و در سال های اخیر بعد از احیاء تبدیل به یکی از مهمترین جاذبه های شهر شده است.
منابع:
- شهرداری قزوین
- eligasht.com
- kojaro.com
- fa.wikipedia.org
- lastsecond.ir
