امامزاده شاهزاده حسین فرزند علی بن موسی الرضا است که مقبره‌اش در شهر قزوین واقع شده‌است. گفته شده که شاهزاده حسین در سفر به مرو حین عبور از قزوین، در این شهر درگذشت و در همانجا به خاک سپرده شد.بنای با شکوه امامزاده حسین در حمله مغول و کشمکش‌های دوره صفوی آسیب کلی دید که مورد بازسازی قرار گرفت، در همین راستا تنها ضریح نفیس چوبی که از شاهکارهای بی‌نظیر منبت کاری و گره چینی مجوف محسوب می‌شود باقی مانده است که قدمت آن نیز به سال 806 هجری باز می‌گردد.
سفر علی بن موسی الرضا به قزوین در جریان سفر ایشان به خراسان و به طور مخفیانه صورت می گیرد. علی بن موسی در منزل "داوود بن عیسی غازی" اقامت می کند و فرزند دو ساله ایشان که در جریان این سفر همراهشان بوده است در قزوین به علت بیماری فوت می کند و در همان جا به خاک سپرده می شود؛ و اکنون آستان شاهزاده حسین متعلق به فرزند امام هشتم شیعیان است.
در دورهٔ حکومت صفویه برای این امامزاده که بعدها به شاهزاده حسین معروف شد، ساختمان‌های متعددی بنا گردید و زیارتگاه مردم قزوین شد. مجموعه بناهای شاهزاده حسین عبارتند از: دروازه ورودی، ساختمان گنبد دار، رواق، میانسرا، ایوان، بقعه و اتاقهایی در اطراف صحن مرکزی یا میانسرا. ورودی مجموعهٔ شاهزاده حسین، از سمت شمال، شبیه دروازه‌های ورودی شهرهای عهد صفویه و قاجاریه‌است. این ورودی دارای طاق نما و شش مناره‌است که هر یک با کاشیکاریها بسیار زیبا تزیین شده‌است.
قسمت اعظمی از بنای امامزاده حسین(ع) از آثار صفویه دوران شاه طهماسب و شاه صفی و دوران ناصرالدین شاه قاجار به شمار می‌رود، صحن امام زاده دارای دو درب ورودی اصلی شمالی و جنوبی و دو درب فرعی غربی و شرقی است.
صحن بزرگ امامزاده حسین (ع) به واسطه 52 ایوانچه دور تا دور بقعه را فرا گرفته است که نمونه اعلای هنر کاشیکاری و معماری در صده قاجار را نشان می‌دهد، در جهات چهار‌گانه حرم چهار درب قرار دارد که درهای شرقی و غربی فاقد تزیینات چشمگیر هستند، در حالی که درب جنوبی حرم با خاتم کاری زیبا و ظریفی تزیین شده است.
درب شمالی نیز از آثار دوره شاه طهماسب صفوی بوده که با منبت‌کاری زیبایی تزیین شده و کتیبه‌ای به تاریخ 967 هجری قمری روی آن قرار گرقته است، آستانه سردر شمالی توسط سعدالسلطنه فرماندار قزوین در زمان ناصرالدین شاه بازسازی شده است که نقوش هندسی، تزیینات کاشی هشتی زیبای ورودی، درب‌های بلند و شش مناره کوچک در بالای آن جلوی بسیار ویژه و خاصی به بنا بخشیده است.
شش گوشه حرم مزین به آینه‌کاری و قابسازی‌های بیضوی از گچبری و کاشیکاری نفیسی است، همچنین دو نگاره دیواری از نقاشان قاجار درحرم مطهر و کتیبه‌هایی از خوشنویسان آن دوره در چهار رواق کوچک پیرامون حرم خودنمایی می‌کند،سقاخانه هشت‌ضلعی نسبتا بزرگی نیز در روبروی بقعه قرار دارد که بر شکوه بنا افزوده است.
طرح خاص و ویژه سر در ایوان اصلی و نوع کیفیت تزیینات و فضای داخلی حرم به ویژه سقف آن و همچنین تزیینات گچبری بالای کنبد از ویژگی‌های منحصر به فرد شاهزاده حسین(ع) به شمار می رود.
بقعه شاهزاده حسین با دو ورودی از سمت شمال و جنوب در میان صحن بزرگی قرار گرفته‌است. در اطراف صحن ایوان‌هایی وجود دارد که با کاشیکاری در طرحهای مختلف تزیین شده‌است. ورودی بقعهٔ شاهزاده حسین دارای مقرنس کاری و تزیینات مختلف است، که در دورهٔ قاجاریه با افزودن تالاری به آن شکل تازه‌ای یافته‌است. در بخش غربی و شرقی بقعه، دو رواق ساخته شده که به نامهای بالا سر و پایان پا معروف و دارای گچبری و کاشیکاری است. فضای داخل بقعه شاهزاده حسین، باکاشی خشتی هفت رنگ، بدنهٔ آن با آیینه کاری و زیر گنبد باکتیبه‌هایی به خط ثلث در زمینهٔ لاجوردی تزیین شده‌است. قدیمی ترین و زیباترین اثر مجموعه شاهزاده حسین، در چوبی منبت کاری شدهٔ آن است که در سال ۹۶۷ هجری به مجموعه اضافه شده‌است. طبق کتیبه‌ای از کاشی معرق، این مجموعه در سال ۱۰۴۰ هجری به دستور زینب بیگم، دختر شاه طهماسب صفوی، بازسازی و صندوق چوبی نفیسی بر مزار آن نصب شده‌است.
در سالهای اخیر نیز مجموعهٔ شاهزاده حسین تعمیر اساسی شده و بناهایی را که به آن افزوده‌اند که از جملهٔ آنها بنای یادبودی است که به یاد محمد علی رجایی رئیس جمهور سابق ایران، ساخته‌اند. در اتاق‌های اطراف امامزاده نیز کشته‌شدگان قزوینی جنگ ایران و عراق به خاک سپرده شده‌اند.
منابع:
میراث فرهنگی استان قزوین
fa.wikipedia.org
tasnimnews.com
tishineh.com
