بانی این آب انبار محمد حسن خان و محمد حسین خان سردار، دو برادر از امرا و سرداران فتحعلی شاه و محمد شاه قاجار بوده اند که در سال ۱۲۲۹ هجری قمری اقدام به ساخت این بنا کرده اند. چون این آب انبار منتسب به برادر کوچک تر می باشد به آب انبار سردار کوچک معروف شده است در حالی که که از لحاظ اندازه وسیع تر است از آب انبار سردار بزرگ به شمار می رود.
این آب انبار سی و هفت پله دارد با چهار شیر و انبار آن به چهار گنبد و چهار بادگیر یا بخارکش مسقف است. نمای آن با آجرهای کاشی تزئین یافته و دارای کتیبه ای از سنگ مرمر است. مخزن پلانی مربع به ابعاد تقریبی ۲۰ متر دارد که در مرکز این مربع ستون عظیمی قرار گرفته که اندازه جرز هر ضلع آن ۴ متر می باشد و بار چهار تویزه را تحمل می کند. به این ترتیب پلان مربع آبگیر در سقف به چهار مربع کوچکتر تقسیم شده و هر یک از این قسمت ها توسط گنبد خفته ای پوشش داده شده است که در مرکز هر گنبد بادگیر یا بخارکش کوچکی تعبیه شده که کار تهویه را انجام می دهد. طاقنماهای دو طرف سردر ورودی که با کاشی کاری تزیین شده، رسمی بندی سردر، جرزهای قطور مخزن، راه آب سی و هشت پله ای، کتیبه مرمر به نستعلیق جلی، ازاره سنگی پلکان و تزیینات کاشی و آجر مشخصه ویژه ای را به این آب انبار بخشیده است. این آبگیر با گنجایش ۳۸۰۰متر مکعب بزرگترین آب انبار قزوین به شمار می آید.
مسیر دسترسی
این آب انبار در انتهای جنوبی محله قملاق (به لهجه قزوینی، مغلواک) و شمال محله آخوند، جنب خیابان تبریز و به فاصله کمی در شمال بقعه سلطان سید محمد روبروی مدرسهٔ سردار واقع شده است. خیابان شهید انصاری (کوروش) پس از طرح توسعه به سمت غرب، از شمال این آب انبار عبور کرده که دسترسی گردشگران به این آب انبار و سایر آثار تاریخی بافت قدیم قزوین را آسان ساخته است.
منابع:
- شهرداری قزوین
- fa.wikipedia.org
- irna.ir
