از نخلستان های سر به فلک کشیده خشت و کنارتخته که بگذرید در آن سوی دشت خارج از نخلستان ها راهی باریک از میان گندم زارهای سر سبز شما را به سوی جنوب می کشاند. دیدن چشم انداز زیبای مزرعه های گل زرد در کنار باغات نخل چنان رهگذران را مات و مبهوت خود می کند که گذر زمان احساس نخواهد شد .از این چشم انداز زیبا که بگذریم در دامنه رشته کوه جنوبی منطقه دره ای تنگ و باریک خودنمایی می کند که وارد شدن به ان قطعا هر بیننده ای را شیفته خود خواهد کرد. جدال تمام نشدنی اب های روان با سنگ های سخت در طول هزاران سال چنان آثار شگفت انگیز ی از فرسایش و اب بردگی در سنگ های بستر و دیواره ی این دره ایجاد نموده که انسان را به تحسین پرودگار وا می دارد.
وجود دو دیواره ای بسیار بلند در دو سوی این دره آن را به تنگه ای باریک مبدل نموده که آفتاب در طول روز جز در ساعاتی کوتاه به کف دره نخواهد تابید از این رو با وجود گرمسیر بودن منطقه درون این دره معمولا هوا خنک و مطبوع است.
از سمت بالای دره ی همیشه از چشمه ای کوچک آبی سر ازیر است که درون سنگ ها و حوضچه ها جمع می شود و آبشخوری مناسب برای پرندگان و زیست گاه مناسبی برای آبزیانی همچون ماهی های کوچک و خرچنگ ها و قورباغه هاست.
دیواره های خزه بسته و غرق در برگ های سبز و خوش رنگ پرسیاوشون و تیکاب های فراوان در گوشه گوشه ای این تنگه زیبا از زیبایی های این طبیعت باورنکردنی است.
از گذشته های دور مردم منطقه برای دسترسی راحت تر به این تنگه مسیر های سنگی حاشیه ی دره را تراشیده و بصورت پلکان در آورده اند تا رفت و آمد به درون دره آسان تر گردد. کانال ها و آبراهه های ساخته شده از ساروج و سنگ که قدمت آن به چندین قرن می رسد نشان از این نکته دارد که از دیر باز این دره مورد توجه اهالی منطقه بوده و اب چشمه های درون دره بوسیله این آبراهه ها به سمت دشت مجاور هدایت می گردیده است .
براي رسيدن به تنگه جيز مي بايد با پاي پياده از ميان سنگلاخ ها و تنگه هاي باريكي عبور نمود.پس از مسافت 25 دقيقه اي به محوطه اي وسيع كه كوه ها و تپه هايي آن را احاطه كرده اند، مي رسيد. مكاني خوش آب و هوا و دل فريب؛حتي در ماه تابستان كه اهالي از گرماي سوزان در امان نيستند. در ميان اين محوطه حوضچه اي دست ساز قرار گرفته كه از آب چشمه پرشده است. نهري كه ظاهراً با ساروج ساخته شده،از آنجا امتداد مي يابد و تا ميانه تنگه ادامه پيدا كرده،خود را پنهان مي سازد.
در اين محوطه جايي وجود دارد به نام«بارون زني»و شگفتا كه چگونه آب از ميانه ي كوه به بالا رفته و آن گاه از بالاي كوه،همانند آبشاري به پايين سرازير مي شود و فضايي دلنشين پديد مي آورد. در فصل تابستان،زير بارون زني كه قرار بگيري،زمستان را با باران هاي تندش به ياد مي آوري و اين گونه است كه تنگ جيز مكاني ديدني و مفرح است حتي در تابستان گرم و سوزان خشت و كنارتخته.
موقعیت مکانی
این تنگه در مجاورت شهر خشت واقع گردیده است فاصله این تنگه تا شهر خشت 4 کیلومتر است و به لحاظ جغرافیایی فاصله این تنگ از شهر کازرون 64 کیلومتر است.
منابع
konartakhteh.blogfa.com
kazeroonnema.ir
kazeroonkhabar.ir
