مناطق حفاظت شده به محدوده هایی گفته می شود که سازمان های حفاظت از محیط زیست به منظور حفظ و احیای گونه های خاص گیاهی و جانوری یا حتی پدیده های طبیعی، در عرصه جغرافیای یک منطقه تعیین می کنند. ایران به واسطه تنوع اقلیمی و جغرافیای متکثر خود، دارای مناطق حفاظت شده مختلف است که هر کدام ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. منطقه حفاظت شده هرمود یکی از این نمونه ها است که در نیمه جنوبی ایران قرار دارد و به علت شرایط خاص اکولوژیکی، از نظر برخورداری از گونه های گیاهی و جانوری خاص مناطق گرمسیری و قوچ لارستان از مناطق قابل توجه گردشگری و پژوهشی است. این منطقه زیستگاه کوچکترین قوچ دنیا است که به قوچ لارستان شهرت دارد.
موقعیت جغرافیایی
منطقه حفاظت شده هرمود در استانهای فارس و هرمزگان، بین ۲۷٫۱۵ تا ۲۷٫۴۵ درجه عرض شمالی و ۵۴٫۴۲ تا ۵۵٫۲۷ درجه طول شرقی واقع شده است. مساحت آن ۲۰۷۹۶۱ هکتار است. این منطقه حفاظت شده در شهرستان لارستان و در خاور بخش رویدر و در مرکز مشترک استان فارس و هرمزگان قرار گرفته است.
ویژگیهای منطقه
منطقه هرمود در تاریخ ۱۳۵۳٫۱۰٫۴ با مساحت ۲۰۹,۶۷۱ هکتار به عنوان منطقه حفاظت شده به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوست. در واقع، پس از آنکه مشخص شد قوچ لارستان زیر گونه ای خاص از قوچ و میش های جهان است (به عنوان کوچک ترین قوچ جهان)، سازمان حفاظت محیط زیست مصمم شد منطقه حفاظت شده ای در لارستان یا بخشی از استان هرمزگان ایجاد کند که زیستگاه این زیر گونه قوچ است. گرچه هدف اصلی از ثبت منطقه حفاظت شده هرمود حفاظت از قوچ نادر جهان، یعنی قوچ لارستان بوده، در کنار آن قابلیت های دیگری چون چشم‌اندازهای زیبای منطقه مدنظر قرار گرفته که از جمله آنها می توان به کوه شب در ضلع جنوبی منطقه با ارتفاع ۲,۶۸۲ متر به عنوان بلندترین کوه لار در دشت جیحون با پوشش گیاهی منحصر به فرد اشاره کرد. همچنین این منطقه به علت داشتن منابع نفت در زیرزمین و منبع های مواد معدنی از قبیل سنگ آهنی و نمک و گچ اهمیت بسزایی در منطقه و کشور دارد.
شرایط اقلیمی
وضعیت آب و هوای منطقه حفاظت شده هرمود گرم و خشک است. به واسطه اقلیم کویری، این منطقه زمستان هایی سرد و خشک دارد که می تواند برای عده ای آزاردهنده باشد؛ اما در فصل بهار سرسبزی و طراوت منطقه تجلی پیدا می کند. بارندگی در این منطقه به ندرت رخ می دهد و به صورت سیلاب است. همچنین وجود گنبد های نمکی باعث شور شدن رودخانه های فصلی و کوچک این منطقه می شود. به منظور تامین آب حیات وحش غیر از چشمه ها و منابع آب موجود سه آبشخور مصنوعی و دو تلمبه بادی طراحی و نصب و آب انبار موجود مرمت و بازسازی شده تا حیوانات مشکلی نداشته باشند.
پوشش گیاهی
پوشش گیاهی در منطقه حفاظت شده هرمود تنوع چشمگیری دارد؛ اما تاکنون مطالعه دقیق در مورد گیاهان و جانوران منطقه صورت نگرفته است. سرو کوهی (ارس), زیتون، بنه (پسته وحشی), بادام وحشی، کهور، آکاسیا، کنار، قیچ، گون، استبرق، درمنه و کلاه میرحسن آویشن، مور خوش، مورتلخ، انجیر کوهی، گز و درخت نخل از گیاهان این منطقه هستند.
زیست جانوری
- پستانداران: قوچ لارستان، قوچ و میش، کل و بز، پلنگ، جبیر، گرگ، گراز، شغال، روباه، تشی، خرگوش و گربه وحشی، سیاه گوش، کفتار، سمور، خارپشت.
- پرندگان: کبک، تیهو، هوبره، کوکر، نوعی کبوتر، قمری، جغد، بادخورک، هدهد، انواع عقابها و لاشخورها، انواع خفاش، زنبور خوار (هوبره، پلیکان خاکستری و درنا که در فصل سرما از سیبری به منطقه لارستان مهاجرت می کنند و حفظ نسل آنها مورد حمایت جهانی هستند در این منطقه حفاظت شده زیست می کنند.)
- خزندگان: مار جعفری، تیر مار، مار شاخدار، یله مار، قمچه مار، مار پلنگی، مار شتری و مار قطایی و انواع مار مولک.
موقعیت مکانی
منطقه حفاظت شده هرمود در جنوب شرقی استان فارس و ۴۰ کیلومتری شرق لارستان، در جنوب رشته کوه های زاگرس قرار دارد. این منطقه بین دو استان فارس و هرمزگان واقع شده و مرز غربی و جنوبی این منطقه، جاده لار به بندرعباس است. برای دسترسی به منطقه حفاظت شده باید به شهر لار بروید؛ سپس جاده لار به بندرعباس را در پیش بگیرید و به سمت جنوب حرکت کنید. این جاده از حاشیه سمت راست منطقه حفاظت شده هرمود می گذرد.
منابع:
- fa.wikipedia.org
- tasnimnews.com
- kojaro.com
- iew.ir
