مسجد وکیل در مجموعه بناهای زندیه، در کنار بازار وکیل و حمام وکیل در مرکز شهر شیراز قرار دارد.
این بنا یکی از بناهای زیبا و بسیار مستحکم دوره زندیه میباشد که از لحاظ هنری و معماری دارای اهمیت زیادی است، این مسجد بدستور کریم خان زند ساخته شدهاست. طرح این مسجد دو ایوانی بوده و دارای دو شبستان جنوبی و شرقی است.
شبستان جنوبی با ستونهای سنگی یکپارچه و مارپیچ از شاخصههای معماری ایرانی واز مناطق دیدنی این مسجداست که دارای ۴۸ ستون سنگی یکپارچه میباشد.
مساحت این شبستان در حدود ۵ هزار متر مربع است و در کنار محراب منبر چهارده پلهای یکپارچه از سنگ مرمرسبز از زیبائیهای قسمت شبستان میباشد. گویند به فرمان کریم خان این سنگ از مراغه به شیراز آورده شد.
تاریخ بناى این مسجد سال 1187 هجرى همزمان با بناى بازار و میدان در زمان کریمخان زند بوده است. ورودى مسجد از سمت شمال طراحى شده و سنگ سر در آن یکپارچه است.
در دو طرف بالاى سردر ورودى کاشیکارى و مقرنسهاى زیبایى به کار رفته و پس از گذشتن از درب ورودى مسجد 2 راهرو به سمت چپ و راست مشاهده مىشود که پس از چند متر با زاویهاى تقریبا 90 درجه به صحن مسجد راه مییابند..در کتیبههاى سردر ورودى و حاشیه ایوان از آیات قرآنى با خطوط ثلث و نسخ به رنگ سفید در زمینه لاجوردى استفاده شده است.
در سمت شمال مسجد طاق بلند و مهمی ساخته شده که به طاق مروارید معروف است و در دور این طاق با قلم درشت و خط ثلث عالی یکی از سورههای قرآن به صورت هلالی نوشته شدهاست.
این مسجد بر طبق بافت معماری سنتی این مرز و بوم در یک مجموعه اجتماعی قرار گرفته و هماهنگی زیبایی را در پیوند دین و دنیا، بوجود آوردهاست. کاشی کاری صحن و ایوانهای شمالی و جنوبی نیز بسیار زیبا و از انواع هفت رنگ و معرق میباشد.
معماران مسجد براى این که قبله مسجد با قبله شرعى مطابقت کرده و از طرفى نماى مسجد با درهاى فرعى بازار و خود بازار همخوانى داشته باشد راهروها را به طریقى به صحن مسجد متصل کردهاند که در عین کجى تغییر زاویه صحن مشخص نباشد.
مسجد وکیل در سفرنامه به سوی اصفهان پیرلوتی این گونه معرفی شده است: "امروز خوشبختانه موفق شدم وارد مسجد کریم خان شوم بی شبهه اگر مدتی در این جا بمانم به همه محلهایی که دخول به آنها اکنون به طور کامل برایم ممنوع است، وارد میشوم. مردم این شهر نسبت به من بسیار ملایم و مهربانند. خطوط و نقوش معماری مسجد، ساده و بی آلایش است، ولی در همه جا، میناکاری و رنگهای سبز و قرمز دیده میشود و این تجمل به حد افراط رسیدهاست هیچ قسمتی از دیوار را نمیتوان یافت که به دقت میناکاری نشده باشد. اکنون در کاخی لاجوردین و فیروزه فام هستیم."
منابع:
اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان فارس
fa.wikipedia.org
irantraveller.ir