ارگ جلال آباد از جاهای دیدنی زابل به شمار می رود و به دلیل موقعیت جغرافیایی و استراتژیک این شهرستان و همجواری با افغانستان از اهمیت ویژه برخوردار است. قدمت این اثر ارزشمند به دوره قاجار بازمی گردد ارگ جلال آباد کاربری مسکونی و نظامی داشته و در اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی اول توسط محمد علی خان کیانی مورداستفاده قرار گرفت. در این ارگ باغهای بسیار زیادی وجود داشتند که هندی آ‌نها را ساخته بودند.
تاریخچه
ارگ جلال آباد از اواخر سلطنت ناصرالدین شاه، توسط محمد علی خان کیانی، ملقب به خان ملک بنا شد؛ کسی که چند سالی از دوران جوانی را جزو حقوق بگیران انگلیس در سیستان بود. خان ملک برای انجام ماموریت هایی مشخص از سوی انگلیس به افغانستان سفر می کرد؛ اما هنگامی که با ماموران کمیسیون حل اختلاف مرزی در جلال آباد به خشونت رفتار شد، مورد غضب قرار گرفت و به اتهام تحریک مردم علیه منافع انگلیس مقرری او قطع شد. خان ملک در سال ۱۳۳۲ فوت کرد و این بنا نیز یادگار دوران اوست.
ویژگیهای معماری
ارگ جلال آباد پلانی مربع شکل دارد و دارای حیاطی مرکزی با چهار برج دیده بانی در گوشه های بنا است. مصالح به کاررفته در ساخت ارگ، عمدتا شامل خشت خام و آجر است. تقریبا عناصر سنتی معماری ایران در خصوص پوشش ها نظیر طاق آهنگ، چهار گرده پوش و عرق چین در این بنا به کار رفته است. ارگ جلال آباد مانند دیگر بناهای شاخص سیستان و بلوچستان برای مصون ماندن در برابر رطوبت و زه زمین روی تپه طبیعی ساخته شده است.
موقعیت مکانی
ارگ جلال آباد زابل، در کیلومتر ۱۸ مسیر مواصلاتی زابل-دوست محمد، روستای جلال آباد قرار دارد.
منابع:
- kojaro.com
- fa.wikipedia.org
