سرو زربین سنگان که در ۴۵ کیلومتری شهرستان خاش با حدود ۳۰ متر ارتفاع و سه متر قطر تنه به عنوان اثر طبیعی و ملی استان سیستان و بلوچستان به ثبت رسیده است یکی از اماکن دیدنی شهرستان خاش بشمار می رود. درخت سرو از درختانی است که ریشه در فرهنگ ایرانی دارد و جایگاه ویژه ای بین مردم دارد. این درخت به عنوان یک درخت همیشه سبز و استوار حتی در سرما پایداری می کند. درخت سرو از هزاران سال پیش در ایران کاشت شده و از نمونه هاي اين درختان در استان سيستان و بلوچستان ميتوان به درختان سرو دهپابيد، سنگان و كوشه اشاره كرد. زرتشتیان به درختان سرو احترام خاصی قائل بودند از اینرو این درختان را موبدان زرتشتی می کاشتند به همین دلیل پس از اسلام، مردم منطقه برای اینکه این درخت را از بین نبرند از آن به نام درختِ میر عُمَر یاد می کردند و بعد ها به نام سُل نامگذاری شد. در گذشته مردم از این درخت به عنوانِ زیارتگاه و مکانی برای طلبیدنِ مراد و خواسته های خود استفاده می کرده اند.
ما انواع درخت سرو از جمله سرو نقره ای، سرو شیراز، سرو ناز، سرو خمره ای و سرو زربین داریم. «سرو زربین» درختی زیبا به ارتفاع بیست تا سی متر گسترده در برخی نواحی شمال ایران است که سبزی همیشگی آن جلوه ای خاص به طبیعت منطقه می بخشد. جورهٔ اصلی زربین، مخروطی با گسترش افقی دارد؛ شاخه های جانبی آن نیز افقی هستند زربین از قسمتهای برگ، جوانه، گل آذین، پوست و میوه که از فندق درشت تر است، تشکیل شده است. پوست شاخه های جوان این درخت سبز تیره تا روشن و در یک ساله ها قهوه ای روشن تا قرمز است، اما در چند ساله ها به رنگ قهوه ای تیره، صاف و یا پولکدار می باشد. همچنین پوست تنه درخت الیافدار و شیارهای آن به صورت شبکه ای درهم رفته، چروکیده و عمیق است. زربین درختی دیرزیست با قدرت تحمل شرایط سخت، مقاوم و با ریشه عمیق و قوی بوده که آن را قادر می سازد تا درمیان تخته سنگها و شیب های تند و پرتگاهی به راحتی رشد کند. سرو زربین در ایران بیشتر در نواحی شمالی قابل مشاهده است و در استان گلستان بیشتر در علی آباد کتول و نیز رامیان وجود دارد. در سیستان و بلوچستان این درخت در ۳ نقطه دهپابید، کوشه و سنگان وجود دارد که کهنسال ترین آن سرو سنگان است.
منابع:
- fa.wikipedia.org
- taftanema.ir
- yjc.ir
