در ارتفاعات بيرک ايرندگان غارهاي زيادي وجود دارد که معروف ترين آنها گواتامک، غار پستاک، غار درگ سولا و صداکي هستند. غار گواتامک يکي از غارهاي بزرگ و ناشناخته در ارتفاعات کوه بيرک است که در جنوب شهرستان قرار دارد. رشته کوه بيرک؛ کوهي مشترک بين مهرستان و بخش ايرندگان خاش سيستان و بلوچستان است. غار گواتامک از نظر مختصات جغرافیایی در «۲۷° ۳۱ ۵۸٫۴» شمالی و «۶۱° ۲۰ ۳٫۳» شرقی در ارتفاع ۱۷۱۲ متری واقع شده است. دهانه ورودی غار به قطر حدود یک متر است. پس از ورود به داخل غار، وارد دالانی به عرض یک و نیم و ارتفاع ۳ متر می شویم که هر چه جلوتر برویم عرض و ارتفاع بیشتر می شود تا جاییکه در اواسط مسیر ارتفاع به حدود ۱۰ تا ۱۲ متر و عرض ۳۰ تا ۳۵ متر می رسد. انتهای این غار حدود ۱۰۰ متری به غاری کم عرض ولی طولانی در دل کوهستان ختم می شود اما از انتهای غار کسی خبر ندارد. جدا از رودخانه زیبای ایرندگان و کوهستان باشکوه بیرک غار بسیار جالبی است که ارزش دیدن را دارد.
سایر غارهای منطقه
علاوه بر وجود غار گواتامک در دل کوهستان بيرک دو غار به نام هاي پستاک و درگ سولا وجود دارند که در شمال غرب و در نزديکي روستاي زيباي پاليزان واقع شده اند. به گفته مردم منطقه انتهاي غار پستاک و درگ سولا مشخص نيست و اين دو غار به صورت شمالي و جنوبي به هم متصل هستند. چشمه معروفي در غار درگ سولا وجود دارد که در فصلي از سال فوران شديدي دارد و آب با سرعت و فشار بالايي به بيرون پرتاب مي شود.
منابع:
- akharinkhabar.ir
- fa.wikipedia.org
- top-travel.ir
