یکی از بناهای زیبا و دیدنی شهر سمنان، عمارت باغ امیر است که قدمت آن به اواخر حکومت قاجار برمی گردد. این بنا بین سال های ۱۲۷۵ تا ۱۲۸۵ توسط استاد معمارباشی و به دستور و هزینه صاحب بنا حاج میرزا آقا فامیلی احداث شد. حاج میرزا آقا از تجار و معتمدین و خیرین بنام سمنان بود که نقش مهمی در شکوفایی اقتصاد شهر ایفا کرد. از مهم‌م ترین کارهای وی می توان به واگذاری زمین و سرمایه برای احداث کارخانه ریسمان ریسی سمنان به حاج علینقی کاشانی اشاره کرد.
عمارت و باغ امیر که به تبع معماری صفوی ساخته شد در زمینی به وسعت سه هزار و پانصد مترمربع قرار دارد و دارای ۲ باغ و ۲ منزل مسکونی بود و از لحاظ فرهنگی به سه دسته فضا شامل فضاهای عمومی، خصوصی و نیمه خصوصی تقسیم می شود. این عمارت شامل همکف و زیرزمین به همراه یک باغچه در ضلع غربی و باغی نسبتاً بزرگ در ضلع جنوبی است که حریم باغچه و باغ به وسیله جداره ای با تزئینات زیبا و منحصربفرد از هم تفکیک شده اند. در داخل حیاط غربی ستون های بلند و متعددی وجود دارد که همگی دارای تزئینات گچی زیبا و چشم نواز هستند. این بنا در طول تاریخ محل آمد و شد و استقرار منصب داران، سیاستمداران، علما و افراد مختلفی بوده است که از جمله می توان به محل جلسات سران مشروطه سمنان (۱۲۸۵ خورشیدی)، تردد احمد قوام قبل از نخست وزیری (۱۳۰۰ خورشیدی)، تردد کلنل محمد تقی خان پسیان (۱۳۰۰ خورشیدی)، تردد و بیتوته رضاشاه (۱۳۱۷خورشیدی)، پایگاه و محل استقرار افسران ارتش روس بین سال های ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۶ خورشیدی، تردد احمد قوام بعد از نخست وزیری (۱۳۳۱ خورشیدی)، محل تشکیل جلسات مذهبی علیه حکومت وقت توسط علامه حائری و تفرجگاه مردم سمنان در ایام عید و به خصوص ۱۳ نوروز اشاره کرد.
این بنا در سال ۱۳۹۳ از سوی شهرداری سمنان به سرمایه گذار بخش خصوصی آقای محمد عزیزالدین واگذار شد و پس از مرمت و بازسازی توسط وی، فاز اول مجموعه در قالب موزه تاریخ صد ساله سمنان در۲۷ اسفندماه ۱۳۹۴ افتتاح شد. این مجموعه هم اکنون دارای یک موزه و کافی شاپ است. این موزه خصوصی چندین بخش از جمله چاپ، رادیو، تلفن، مخابرات و آب دارد.
منابع:
- irna.ir
- fa.wikipedia.org
