برج پيرعلمدار، يكي از نمونه هاي بسيار ارزشمند معماري قرن پنجم ايران است. برج به صورت مخروطي پيازي شكل ساخته شده است. در قسمت زير گنبد انتهاي بدنه برج داراي تزئينات آجري و گچي زيبايي است كه در وسط تزئينات، كتيبه اي به خط كوفي نوشته شده است. كشيدگي حروف نسبت به ديگر كتيبه هاي روي برج هاي آرامگاهي كه بيشتر ساخته شده، بيشتر مي باشد. در طول ساقه حرفهاي كشيده اي چون الف و لام و گره هاي تزئيني به گونه هاي مختلف اجرا شده و نگاره هايي به شكل گلابي به زيبايي هر چه تمام‌تر در كنار هم به كار رفته است. بر اساس كتيبه خط كوفي پيرامون برج ، اين برج در بين سالهاي ۴۱۷ تا ۴۲۰ هجري قمري به دستور ابوحرب بختياربن محمد فرزند محمدابن ابراهيم ، براي پدرش ساخته شده است. ابوحرب با توجه به سروده منوچهري دامغاني حاجب دربار قابوس ابن وشمگير (( فلك المعالي)) پادشاه زياري است كه از جانب اين پادشاه به حكومت دامغان رسيد. در داخل برج و بر روي گچ كتيبه اي به رنگ سرمه اي شنگرف و به خط كوفي نوشته شده است كه يكي از آيه هاي سوره زمر مي باشد كه در دوره هاي بعدي به بنا افزوده شده است. با توجه به اينكه در كنار برج در گذشته مسجدي از دوران ايلخاني وجود داشته كه تنها قسمتي از يك كتيبه آن باقي مانده است، احتمالا" كتيبه داخل برج نيز در دوران ايلخانيان بر روي ديوار داخلي برج نوشته شده است.
موقعیت مکانی:
اين برج در محله خوريا نزديك مسجد جامع دامغان و در خيابان شهيد مطهري ( ايستگاه) واقع شده است.
منبع:
استانداری سمنان
