خروج گاز از درز وشکاف هاى ساختار سطحى ميدان نفتى ماماتين در جوار روستاى گنبد لران شهرستان رامهرمز يک اثر ژئوتوريسمى جذاب و تماشايى خلق کرده است که دل هر بيننده اى را به وجد آورده و چشمانش را خيره مى کند. در اين محل گازهاى هيدروکربورى از پيچ وخم لايه هاى چين خورده زمين عبور کرده خود را به سطح زمين رسانده و شعله ور مى شوند وخرمنى از شعله هاى رنگين آتش داغ فروزان وخروشان را به نمايش می گذارند. چشمه هاى گازى گنبد لران اين نگين سرخ فام انگشترى سبز دشت و دمن منطقه ماماتين يکى از جاذبه هاى گردشگرى زمين شناسى کم نظير مناطق نفت خيز جنوب ايران به حساب مى آيد.
ميدان نفتى ماماتين اولين منطقه خوزستان است که بعلت تراوشات متعدد سطحى مورد توجه کاوشگران اوليه نفت واقع شد. اين ميدان در ده کيلومترى شمال خاورى شهرستان رامهرمز و صد کيلومترى شمال خاورى اهواز در بين و امتداد محورى ميدان هاى نفتى هفتکل و پارسى قرار دارد. به دلیل وجود همین چشمه های نفتی، ژرژبرنارد رینولدز (نماینده دارسی و فرمانده عملیات حفاری درایران) پس از ناکامی در غرب ایران (منطقه چیا سرخ) متوجه مناطق جنوب غربی ایران شد و در ماه سپتامبر1907 میلادی دو حلقه چاه در منطقه ماماتین حفر نمود.
سابقه تاريخى
آتش هاى جاودان محل نشت گازهاى طبيعى هستند که به طريقى آتش گرفته اند و مدتها سوخته اند و در حال حاضر آثار و بقاياى سوختگى در سنگهاى مجاور محل نشت بجای مانده است. در کيش ايرانيان باستان اينگونه آتش ها مقدس بوده و آنرا به زبان پهلوى اخورايشنيک مى ناميدند. به زبان زرتشتى زوهيات به معنى آتش جاويدان جهنم خوانده شده است که محل نشت گاز به سطح زمين و به عبارتى قبلا آتش جاودان بوده است. چشمه های گازی گنبد لران نيز يکى از اين آتش هاى جاودان مى باشد که از گذشته های دور تاکنون، درحال سوختن است. اين مکان از يک سو به دليل شعله هاى مشتعل و ازسوى ديگر به دليل آنکه آثار و شواهد هيدروکربورى در سطح زمين را نشان مى دهد، يک اثر ژئوتوريسمى ارزشمند و گرانبها در زمینه زمين شناسى و زمين ساختى زاگرس به حساب مى آيد که نه تنها براى زمين شناسان بلکه براى همه علاقمندان به طبيعت جذاب و ديدنى مى باشد.
موقعيت جغرافيايى
چشمه های گازی گنبد لران در شرق شهرستان رامهرمز در فاصله تقریبی ۶ کیلومتری جنوب شرق ماماتین در کنار جاده آسفالته رامهرمز–روستای ابوالفارس، به مختصات جغرافیایی”۴۸،o۴۹ طول شرقی و “۱۶،o۳۱ عرض شمالی واقع شده است و ارتفاع آن از سطح دریا بر اساس دستگاه GPS، ۴۴۱ متر می باشد.
ژئوتوريسم چشمه های گازی گنبد لران
در این محل شعله های رنگين آتش سوزان و فروزان همچون سیلی خروشان از دامنه هاى تپه هاى مارنى بيرون مى زند. چندین تپه که در آغوش هم خفته اند در آتشی سرخ و سوزان می سوزند. رنگ ويژه تپه ها، آنها را از مناظر اطراف مجزا کرده, اطراف هاله آتش، سوخته و دود زده است. سازندهاى تشکيل دهنده تپه ها (سازند تبخيرى گچساران و سازند مارنى ميشان) در اطراف هاله سوخته و پخته شده اند، به طورى که پاى فرد به راحتى در آن فرو مى رود. از کمرکش تپه ها تا اوج آنها زمين گرم و داغ بوده و در بخش هاى خاموش شده (گچ ترش غير فعال) آثار و شواهد بلورهاى گوگرد به چشم مى خورد. تغيير و تبديل تدريجى فرايند گچ ترش فعال به گچ ترش غير فعال به طور کامل مشخص است.
موقعیت مکانی
این کوه در جاده رامهرمز به سمت رود زرد و در مسیر خدیجه و ماماتین بعد از روستای گنبد لران، قرار دارد.
منابع:
seeiran.ir
arktourism.ir
fa.wikipedia.org
