بهبهان به دلیل اینکه مهد تمدن های مختلف به شمار می رود آثار باستانی زیبا و شگفت انگیز بسیاری دارد که هر یک از آنها روایتگر دوره ای از تمدن چندین هزارساله این شهرستان است. یکی از آثار باستانی بهبهان که نام پر آوازه ای را در این شهرستان تاریخی به خود اختصاص داده مناطق قلعه گلو است، در واقع قلعه گلو نام کوهی بوده که دیواره های مرتفع و صعب العبور آن موجب شده بود تا این نام متفاوت بر کوه گذاشته شود. دو کوهی که یکی با نام گل و دیگری با نام گلاب است و در زبان محلی هر دو را با هم قلعه گلو می نامند، اهالی لیراوی آن را مرکز حکومت لیراوی کوه به رهبری امیر لیرو می دانند. به گفته ابن بلخی، این قلعه در قرن ششم هجری قمری (سال ۵۱۰)، در اختیار امیر فرامرز بن هداب بوده و در قرن نهم هجری قمری (سال ۸۲۴)، مرکز حکومت امیر شیخ لیراوی بوده است.
این دو کوه با دره ای از هم جدا شده اند، در ابتدای ورود به دره با دیواری بسیار قدیمی برخورد می کنیم که به گفته اهالی منطقه دروازه پیروز نام دارد.این دروازه از چنان استحکامی برخوردار است که اگر فرد و یا افرادی می توانستند از آن عبور کنند آنها را پیروز می نامیدند. بعد از گذر از دروازه پیروز به غارهای تاریخی یا اشکفت هایی می‌رسیم که در دامنه کوه قلعه گل و گلاب قرار دارند، در واقع این اشکفتها محل زندگی ساکنین آن منطقه به شمار می آمدند.
کوه قلعه گل تنها یک راه ورودی دارد که آن هم نسبت به سایر ورودی های قلعه هایی که در کشور وجود دارد؛ متفاوت است. این راه طوری ساخته شده که دو نفر شانه به شانه قادر به گذر از آن نیست. در میانه این راه که یک سمت آن دیواره کوه و سمت دیگر مشرف به رودخانه زهره است اولین دروازه نگهبانی قرار دارد. دروازه به صورتی ساخته شده که فرد باید از میان آن عبور کند و پس از عبور از این دروازه و طی مسافتی صد متری به ورودی اصلی قلعه می رسد. این ورودی دارای ساختمان بزرگی است که باز هم برای ورود باید از میان آن عبور کرد و با عبور از این ساختمان در بلندای کوه قلعه گل قرار می گیرید.
قلعه گلو یا همان قلعه گل و گلاب در میان پنج روستای شله زار یک و دو، گنجیگون، چم بستون یا چم بستان و قلعه دز قرار دارد. نزدیک ترین روستا به قلعه گل و گلاب ( قلعه گلو) روستای چم بستون است که از بالای قلعه این روستای سرسبز و خرم را می توان مشاهده کرد. نام این قلعه برای بسیاری از شهروندان این خطه سرسبز و مفرح آشناست زیرا اتفاقات تاریخی بی شماری در این قلعه به وقوع پیوسته است. این قلعه به جهت موقعیت استراتژیک و نظامی و دارا بودن امکانات خدادادی مانند چشمه و رودخانه و مسیر دسترسی بسیار سخت، در شهر ارجان کم نظیر و حتی بی نظیر است.
منابع:
- alibaba.ir
- seeiran.ir
- khouztourism.ir
