تالاب میانگران

تالاب میانگران یکی از تالاب های مطرح کشور است که در شمال غربی استان خوزستان در شهر باستانی ایذه قرار دارد و با مساحتی متغیر اما در حدود ۲۴۰۰ هکتار در جنوب غربی کوهپایه زاگرس در فاصله یک و نیم کیلومتری شهر ایذه واقع شده است. در فصول پر آب سال به خصوص زمستان وسعت آن به بیش از سه هزار هکتار و در سال های کم باران وسعت آن به کمتر از دو هزار و ۵۰۰ هکتار نیز می رسد.

تالاب میانگران در محدوده کوهستانی زاگرس قرار گرفته و ارتباط دهنده جنوب و شمال از نظر محدوده پرندگان مهاجر است. حالت میان گذر داشته، تنوع بالا و ظرفیت گردشگری بالایی دارد.

بسیاری از گردشگران و مسافران هنگامی که از سمت اهواز، باغملک یا شهرکرد ،اصفهان تصمیم به ورود به شهر ایذه دارند با دشتی سرسبز و پر آب در مقابل خود مواجه می شوند که همان تالاب میانگران است. در کنار این تالاب جاده ایذه – شهرکرد- اصفهان قرار دارد که تالاب فصلی بندون گاهی نمایان می شود. این تالاب به نام‌ های پرچستان (گورویی و اورک شالو)، شیخان، فاروم (قلعه گژدم) و منقار نیز نامیده می شود.

این جاذبه طبیعی علاوه بر آنکه تالاب محسوب می شود در بهمن ماه سال ۱۳۸۹ به عنوان پناهگاه حیات وحش میانگران به تائید سازمان محیط زیست کشور رسید.

پوشش گیاهی
منبع تغذیه تالاب از هیچ رودخانه ای نیست و به همین دلیل نزولات جوی و آب‌های ناشی از آب شدن برف‌های ارتفاعات منطقه و حتی بخشی از فاضلاب های شهری به این تالاب میریزد. نی، گیاهان مرتعی، خارشتر، انواع یونجه و شنبلیله و نوعی از گیاهان محلی به نام‌های شتی و پاوکده از پوشش گیاهی غالب در تالاب محسوب می شوند.

ویژگی جانوری
یکی از مخاطراتی که حیات این تالاب و زیستگاه پرندگانی همچون اردک نوک پهن، خوتکا، فلامینگو، لک لک سفید و سیاه، لک لک سرحنایی، و حواصیل خاکستری و حتی گونه‌های جانوری مهم و کم‌یاب تالاب مثل اردک مرمری، اردک سرسفید و غاز پیشانی سفید را به خطر می اندازد خشک شدن پی در پی تالاب و افزودن آن به اراضی کشاورزی، ورود فاضلاب و پساب‌های اراضی کشاورزی و از همه مهمتر تصمیم به برداشت آب در طرحی به نام آبیاری اراضی اطراف تالاب میانگران است.

شرایط اقلیمی
پرباران ‌ترین ماه سال در این تالاب دی ماه و کم باران‌ ترین آن از اواخر خرداد تا اواسط مهرماه بوده، میانگین تبخیر ماهیانه ۱۷۳میلیمتر، حداقل رطوبت نسبی ۲۵ درصد است. هوای منطقه معمولا در فصل تابستان همراه با شرجی و در زمستانها سرد است به گونه‌ ای که در پاره‌ ای از موارد ارتفاعات اطراف آن از برف پوشیده می‌ شود.

مصرف بی‌رویه آب از این تالاب در سال ۱۳۷۶ منجر به خشک شدن طبیعت باستانی این تالاب و حمله میلیون‌ها قورباغه به شهر ایذه شد.

تالاب میانگران که همواره در معرض آسیب بوده است یکی از محدود تالاب هایی است که علاوه بر دارا بودن جاذبه های طبیعی از جاذبه های متعدد تاریخی به جای مانده از دوره ایلام بهره برده است. نزدیک بودن تالاب میانگران به روستاهای میانگران علیا، کرم علی وند، یارعلی وند، میانگران سفلی، خنگ اژدر، پرچستان فاضل، پرچستان علی، پرچستان گورویی، پرچستان اورک، کول فرح، راسوند و بلوطک شیخان و مجاورت تنگ تاریخی کول فرح با صدهها نقش انسان و حیوان ، اشکفت سلمان، نقش برجسته های یارعلی وند و کمال وند، قلعه ک‍ژدم، نقش برجسته خنگ اژدر، راسوند و... با تالاب، ضمن آنکه می تواند از تهدیدات پی در پی جلوگیری کند، توانایی تبدیل شدن تالاب میانگران به قطب گردشگری را دارد.

منبع درآمد مردم حاشیه تالاب میانگران از طریق دامداری و کشاورزی به خصوص کشت گندم، جو، ماش و برنج است.

شایان ذکر است که  از این پس در محدوده تالاب به هیچ وجه پروانه شکار صادر نخواهد شد و با توجه به آزمایش نمونه های فاضلابی، از سوی سازمان محیط زیست خوزستان جریمه ای محیط زیستی به مبلغ ماهانه بیش از ۶۰۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده است.
 

مسیر دسترسی
برای دسترسی به تالاب میانگران که از چهار جهت شهر ایذه قابل مشاهده است پس از ورود به شهر ایذه با قرار گرفتن در جاده پیون یا جاده دسترسی به کول و فرح، پرچستان و دیگر روستاهای در مسیر می توان به مشاهده تالاب پرداخت.
 

منابع
khouznews.ir
mehrnews.com