خمبی نام منطقه ای از طبیعت زیبای شهرستان گرمه است که از رویشگاه های مهم لاله واژگون زرد یا اشک مریم از خانواده سوسن است، این گل عمری بسیار کوتاه دارد و نهایتا تا اوایل اردیبهشت ماه شاداب و دیدنی است، رشته کوههای خمبی و سرای عمده ترین ناهمواری های شهرستان گرمه است که در جنوب و جنوب غرب این شهرستان قرار دارد. خمبی درست پشت ارتفاعات مشرف به روستای قره بیل و پانزده کیلومتری جنوب آن و نیز حدود چهل کیلومتری شمال غرب شهر گرمه قرار دارد، این منطقه ذخیرگاه ژنتیکی ارزشمندی از لاله واژگون در خراسان شمالی است. وسعت رویشگاه های لاله های واژگون در استان حدود ۱۸ هکتار است که ۱۵ هکتار از این مساحت در دشت خُمبی واقع است. رویشگاه لاله واژگون یا اشک مریم علاوه بر منطقه ۱۵ هکتاری خمبی و سرای، قسمت های غربی کوه آلاداغ، منطقه جوزک، کوه پلنگ و بزداغی در مانه و سملقان، کوه بهار و سالوک در جاجرم، قسمت هایی از کوه اسدلی در بجنورد و کوه تکل قوز در نوار مرزی راز و جرگلان است. لاله های واژگون، برخلاف سایر گونه های لاله و سایر گل ها از ساقه به سوی زمین برگشته است و به این دلیل نامش را واژگون نهاده اند.
لاله واژگون خراسان شمالی ازنظر ارتفاع و رنگ با لاله واژگون استان های چهارمحال و بختیاری و کهکیلویه و بویر احمد متفاوت است و عمدتا با دو رنگ زرد و بنفش کمرنگ دیده می شود. این گونه گیاهی استقامت زیادی در برابر سرما و سازگاری ویژه ای با دامنه های سنگلاخی و صخره ای دارد و چنانچه زیستگاه این گل به وسیله انسان و دام تخریب نشود، توانایی پوشاندن عرصه های وسیعی از طبیعت را با رویش هزاران شاخه زیبا دارد. این گونه گیاهی، چهارمین اثر طبیعی ملی ایران است که متاسفانه به دلیل چرای بی رویه دام، تخریب زیستگاه برای ایجاد اراضی کشاورزی، برداشت بی رویه این گیاه برای عرضه به بازار گل و عوامل دیگر، در خطر انقراض قرار گرفته است. رفتار نامناسب گردشگران نیز یکی از مهمترین تهدیدات ذخیره گاه اصلی لاله های واژگون است، لگدمال کردن و چیدن این گل ها توسط گردشگران در حین بازدید سبب تهدید این گل ها است. لازم به ذکر است زمان گل دهی لاله های واژگون و خودنمایی این گونه زیبا و ارزشمند از اواسط فروردین ماه تا آخر اردیبهشت ماه بوده و مناسب ترین زمان برای سفر به دشت خُمبی است.
منابع:
- atraknews.com
- irna.ir
