بقعه حمزه بن ملک آذری اسفراینی معروف به (شیخ آذری)، شاعر و عارف قرن نهم هجری، از بناهایی است که در محدوده شهر تاریخی بلقیس اسفراین در استان خراسان شمالی قرار گرفته و به شماره ۴۴۹۷ تحت عنوان بخشی از مجموعه شهر تاریخی بلقیس اسفراین در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. این بنا که از جاذبه های تاریخی اسفراین میباشد،از دو فضای معماری در ابعاد متفاوت تشکیل شده، بخش جنوبی که الحاقی است به عنوان نمازخانه مطرح است، سقف آن مسطح و به صورت تیرپوش بوده و بخش شمالی آن که به عنوان مدفن و آرامگاه شیخ شناخته می شود یک اتاق تقریبا مربع شکل می باشد که دیواره های داخلی آن با اندودی از گچ قرمز رنگ بومی منطقه اسفراین پوشیده شده است. این آرامگاه از خشت خام ساخته شده و سقف آن نیز چوبی است. قبر ایشان حدود هشتاد سانتی متر از زمین بلند تر بوده و موزائیک شده است.
زندگینامه
حمزه بن علی آذری متخلص به شیخ آذری از شاعران و عارفان قرن نهم هجری قمری خطه خراسان است که در اسفراین متولد شد و پس از مدتی شاعری در دربار شاهرخ تیموری، به عرفان روی آورد و بعد از سفر به هند و همنشینی با احمد شاه بهمنی و پسرش، به ایران بازگشت و شاگردان بسیاری تربیت نمود و کتاب های زیادی در شعر و عرفان چون جواهرالاسرار، دیوان اشعار، بهمن نامه، عجایب الغرایب و … به رشته تحریر در آورد. وی از آغاز جوانی به سرودن شعر پرداخت. چون ولادتش در ماه آذر بود، «آذری» تخلص کرد. پدرش عبدالملك از سوی سربداران صاحب اختیار اسفراین بود. در كودكی همراه با دایی خود به قراباغ رفت و دوستی عمیقی با الغ بیك پدید آمد. وی از جوانی شروع به شاعری و مدح سلاطین، بویژه سلطان شاهرخ تیموری كرد.اما بزودی به عرفان روی آورد. دو بار به حج رفت و یك سال در آنجا مجاور حرم شد و كتاب سعی الصفا را در باره مناسك حج نگاشت سپس به هند رفت و در دربار احمد شاه اول بهمنی به مقام ملك الشعرایی و معلمی علاالدین همایون بن احمد شا رسید و كتاب بهمن نامه را به وی تقدیم كرد و پس از سالها به خراسان بازگشت و تا پایان عمر در اسفراین به تربیت شاگردان و عبادت و تالیف مشغول بود. وی درعین انزوا با شاهزادگانی چون علاالدین همایون، بایسنقر میرزا و الغ بیگ میرزا پسران شاهرخ ارتباط داشت. وی در ۸۶ هـ.ق وفات یافت و در اسفراین به خاك سپرده شد.
منابع:
- jazebeha.com
- kojaro.com
