مسجد جامع ازغند در شهرستان مه ولات، غرب روستای ازغند واقع شده است. از این مسجد ، ایوانی ارزشمند باقی مانده که قدمت آن به دورانهای ایلخانی و تیموری باز می گردد. بنای اولیه مسجد شامل ایوان و دو شبستان شرقی و غربی بوده است. مهمترین ویژگی این مسجد تغییر نامحسوس ایوان از راستای شبستان های دو طرف به جانب قبله می باشد. بعبارتی بنای مسجد راستای شمالی-جنوبی داشته اما ایوان مسجد در جهت قبله کمی چرخش کرده است. این ایوان فضایی مستطیل شکل به عرض ۶.۲۵متر دارد و عمق این فضا ۱۲ متر است. سقف این فضا پوششی طاقی شکل از نوع جناقی دارد و سقف مذکور را در راستا طولی به چهار دهانه تقسیم کرده است. ارتفاع ایوان ۱۵ متر است و جرز دو دیوار دو سوی ایوان هر کدام ۱۸۵ سانتی متر است. مسجد در دوره تیموری ساخته شده است. پشت بام و ایوان مذکور در سال ۱۳۹۱ توسط میراث فرهنگی شهرستان مه ولات بطور کامل عایق بندی و مرمت شده و هم اكنون ايوان اين مسجد نيز مرمت گرديده است. شبستان در سالهای ۳۷ و ۱۳۳۸ شمسی کلا توسط میرزا محمد رضای باصری تخریب و بنای جدیدی جای آن با معماری و بنایی عباسعلی آقایی ساخته شد و موقع تخریب با اندک فشار تمام سقف و دیوار فرو ریخت. شبستان ساخته شده جدید هم بعلت اینکه اولا مهندسی ساز نبود و دیگر اینکه گنجایش جمعیت جدید را نداشت، بیش از حدود چهل سال دوام نیاورد و اخیرا تخریب و با مهندسی و معماری جدید و همیاری مردم ساخته شده است (۱۳۸۰ش). در طراحی اخیر ارزش هنری و تاریخی ایوان ۷۰۰ ساله در نظر گرفته نشده و محدوده ایوان رعایت نشده است. البته سازمان میراث فرهنگی که ایوان را به ثبت رسانده ابراز نارضایتی کرده ولی این مساله قابل جبران نخواهد بود.
منابع:
- irna.ir
- isna.ir
- azghand.ir
- shahrmajazi.com
