رباط خاکستری مشهد

آدرس:
خراسان رضوی، مشهد، احمد آباد، سرجام، رباط خاکستری
چکیده: رباط خاکستری مشهد

رباط خاکستری یک اثر تاریخی مربوط به دوره سلجوقیان است و در ۱۷ کیلومتری جنوب شهر مشهد در روستایی به همین نام واقع شده است. این مکان در تاریخ ۸ مرداد ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۵۹۰۴ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

مشخصات کلی
نام
رباط خاکستری مشهد
قدمت
قرن ششم هجری
پیشنهادات
پیشنهاد ویژه
در زیارت از مشهد می توانید از این بنا دیدن کنید.
مسیر دسترسی
آدرس
خراسان رضوی، مشهد، احمد آباد، سرجام، رباط خاکستری
امکانات
دسترسی به وسایل نقلیه
تردد معلولین با ویلچر
اقامتگاه
بوفه
پوشش شبکه
متن کامل: رباط خاکستری مشهد

در قرون اولیه اسلامی رباط مکانی برای لشکریان به منظور تامین امنیت در شهر های مرزی بود اما بتدریج واژه رباط با واژه کاروانسرا مفهوم واحدی به خود گرفتند و هر جا سخن از رباط بکار گرفته شد مفهوم کاروانسرا مد نظر بوده است. رباط خاکستری در روستایی به همین نام در دهستان سرجام بخش احمد آباد شهرستان مشهد استان خراسان رضوی از بناهای تاریخی این شهرستان است. این اثر تاریخی نیز در زمان خود محل اسکان و استراحت مسافران و کاروانیان در مسیر شاهراه هرات-توس و نیشابور بوده ‌است. از خصوصیات ظاهری این بنا که نخستین استراحتگاه زائران پیاده در ورودی شهر مشهد است، به سه فضای سرپوشیده و ۶ گنبد کروی شکل می ‌توان اشاره کرد همچنین در اطراف تالار نیز غرفه‌ هایی با طاق جناغی برای استراحت مسافران تعبیه شده‌ است. رباط سر پوشیده خاکستری در زمره رباط های زمستانی متعلق به قرن ششم هجری میباشد و احتمالا در دوره های بعد مرمت شده است. رباط خاکستری با کمک مالی هیئت مذهبی روستا بازسازی شده و در اختیار هیت مذهبی روستا میباشد. از این رباط به عنوان استراحتگاه زائران پیاده در زمانی هایی که زائران به شهر مشهد می آیند استفاده می شود و در باقی ایام سال درب آن بسته است. با توجه به صحبت های افرادی که در بازسازی بنا نقش داشتند تغییراتی جزئی در هنگام بازسازی در این رباط انجام شده است، که میتوان به افزودن درب اشاره کرد.


ویژگیهای ساختاری رباط خاکستری
رباط خاکستری بنایی چهار ضلعی و مربع  شکل میباشد و مصالح آن شامل سنگ و اجر با ملات ساروج است و مابقی از آجر ساخته شده است. رباط مزبور شامل سه فضای سرپوشیده است. در ضلع جنوبی بنا یک فضای حیاط مانند و دو تا درب ورودی وجود دارد که هر کدام از این درب ها به فضایی از رباط باز میشوند. فضای سرپوشیده بزرگتر دارای تالاری است که در پیرامون این تالار عقب رفتگی و غرفه هایی با طاق جناغی برای اتراق مسافران تعبیه شده است. در کنار درب ورودی که به این تالار منتهی میشود در دو طرف دو تا فضای کوچک انباری مانند نیز قرار دارد. تالار دارای ده گنبد در سقف میباشد که هر گنبد روی چهار ستون استوار شده و فضایی که بین این ستون ها در زیر هر گنبد قرار دارد حدود نه متر مربع میباشد. عرض ستون ها تقریبا یک و نیم متر است. فضای کوچکتر این رباط دارای سه گنبد است درون این فضا یک سکوی شاه نشین، یک فضای پخت و پز و یک فضای عقب رفتگی کوچک برای استراحت مسافران قرار دارد. تالار رباط و فضای کوچکتر از طریق یک درب کوچک که در داخل رباط تعبیه شده است ارتباط دارند.


موقعیت مکانی
این بنا در هفده کیلومتری شهر مشهد در جاده قدیم مشهد به نیشابور واقع شده است.


منابع:

  • mashhadrokhsar.ir
  • fa.wikipedia.org
شما هم می توانید در این مورد نظر دهید: