روستای دربادام از توابع بخش باجگیران شهرستان قوچان در ۴۵ کیلومتری شمال غربی قوچان و ۱۷۵ کیلومتری مشهد واقع شده است. آب و هوای این روستا در تابستان مطبوع و در زمستان نسبتاً سرد است.
وجه تسمیه
به علت اینکه این روستا در نزدیکی مرز قرار داشته و در این روستا برجک های نگهبانی نیزوجود داشته و در آن زمان با توجه به ترک بودن سربازها می گفتند دور آدم به معنی وایستا آدم بوده و با گذر زمان به دربادام تغییرنام پیدا کرده است.
موقعیت جغرافیایی
کوه های بلندی پیرامون روستای دربادام را فرا گرفته اند. این روستا از غرب و جنوب به کوه بلند با ارتفاع ۲۰۵۱ متر محدود است. رودخانه شاهرگ از کنار روستا عبور می کند. شرایط مساعد اقلیمی، عبور رودخانه شاهرگ و استقرار در مسیر جاده تزانزیتی از عوامل مؤثر دوام و توسعه این روستا می باشد.
محصولات
درآمد اغلب مردم روستای دربادام از فعالیت های زراعی، باغداری و دامداری تامین می شود. گروهی از مردم روستا در امور خدماتی و تولید صنایع دستی اشتغال دارند. مهم ترین محصولات زراعی روستا گندم، جو، نخود و عدس است. گردو، بادام، زردآلو و گلابی از محصولات باغی روستاست. مراتع غنی اطراف روستا، موجبات رونق دامداری را فراهم آورده است. انواع فرآورده های دامی مانند شیر، پنیر، ماست، کره، پشم و گوشت به وفور در روستا یافت می شود.
بافت روستا
روستای کوهستانی دربادام، بافت مسکونی متراکمی دارد. خانه های آن عموماً در یک طبقه و با سقف مسطح ساخته شده اند. معماری ساده و نوع مصالح به کار رفته در ساخت خانه ها با محیط طبیعی پیرامون، هماهنگی و سازگاری جالبی یافته اند. کوچه ها و معابر روستا، اغلب پیچ در پیچ و به طور نامنظم کشیده شده اند. شکل خانه ها و فضا‌های درونی آن با توجه به نوع فعالیت و معیشت خانوار متفاوت است. اتاق های استراحت، پذیرایی، طویله، انبار علوفه و میوه از فضا‌های معمول در خانه های روستائیان هستند. مصالح بکار رفته در ساخت بنا‌های قدیمی، گل، سنگ، خشت، و چوب است. در ساخت خانه های جدید از مصالح سیمان، گچ، آجر و تیرآهن استفاده شده است.
آداب و رسوم
مردم روستای دربادام، مراسم اعیاد ملی و مذهبی نوروز، قربان، فطر، غدیر و آئین های شب یلدا، سیزده بدر و چهارشنبه سوری را با شادی برگزار می کنند و در ایام محرم و وفات و شهادت ائمه به عزاداری می پردازند. مردم روستای دربادام و روستا‌های اطراف ضمن برگزاری مراسم دینی، اعتقاد خاصی به امامزاده روستا دارند. امامزاده این روستا، امامزاده عبدالرحمن نام دارد و در بین اهالی روستا به نام امام باد شناخته می شود. مرسوم است که گروهی از مردم، در شب یا روز چهارشنبه هر هفته به مزار امام باد می روند و نذورات و قربانی های خود را در همان جا احسان می کنند. در کنار زیارتگاه، صخره ای قرار دارد که به اعتقاد مردم محلی، دختران دم بخت و زنان نازا با عبور از زیر آن به آرزوی خود می رسند. موسیقی در روستای دربادام، با بهر‌ه گیری از انواع آوازها و آهنگ های محلی بویژه در مراسم عروسی و جشن های روستا، همراه با سازهای محلی دوتار، دهل و قشمه رواج دارد.
پوشاک و صنایع دستی
مردان روستای دربادام به ندرت از پوشاک محلی استفاده می کنند، ولی زنان روستا به منظور حفظ سنت ها، در برخی مراسم بویژه مراسم جشن عروسی، از لباس های کردی و شیلور (که در گذشته پوشاک اصلی زنان کرد بوده است) استفاده می کنند. این لباس ها، از پارچه های طرح دارِ با رنگ های زیبا دوخته می شوند. پلاس بافی، مهم ترین صنعت دستی روستای دربادام است.
غذای محلی
از معروف ترین غذاهای محلی روستای دربادام می توان به انواع نان محلی، فطیر مسکه و کشته جوش اشاره کرد.
جاذبه های گردشگری
این روستا یکی از مهمترین مناطق ییلاقی و تفرجگاهی شهرستان قوچان است. رودخانه شاهرگ، از ارتفاعات اطراف روستا سرچشمه می گیرد و مهمترین منبع تامین آب مورد نیاز روستاست. گروه زیادی از مردم قوچان و شهرهای اطراف بویژه در بهار و تابستان اوقات فراغت خود را در حواشی این رودخانه سپری می کنند. قسمت هایی از ارتفاعات غربی و جنوبی روستا، در بهار و تابستان از مراتع غنی پوشیده شده و چشم انداز بسیار زیبایی پدید می آورد. این ارتفاعات، در تمام طول سال، مورد توجه کوهنوردان و طبیعت گردان قرار می گیرد. رنگارنگی باغ های میوه با شکوفه های عطرآگین بهاری، تنوع میوه های تابستانی، خزان پاییز و سپیدی زمستان، مردم را بر شوق و گردشگران را به وجد می آورد. زیارتگاه امام باد در ۴ کیلومتری روستا واقع شده و مورد توجه اهالی می باشد. از دیگر جاذبه های روستای در بادام، خانه ای به نام اجاق است. در روز چهارشنبه بعضی از روستائیان به این مکان می روند و برای شفای بیماران، گوسفند قربانی می کنند. پختن نان فطیر و توزیع آن در میان مردم، از دیگر رسوم این روز در خانه اجاق است.
منابع:
- fa.wikipedia.org
- yjc.news
- dehgardi.ir
- rostaymezerj.blog.ir
