کاروانسرای فرامرزخان در سال ۱۲۹۱ ه.ق به منظور استفاده زوار امام رضا (ع) به دست حاج فرامرزخان سبزواری (وی از سبزوار بوده و در زمان ناصرالدین شاه سرتیپ بوده است) در کنار شاهراه خراسان احداث شد. کاروانسرای های ایرانی انواع مختلفی دارند و این کاروانسرا از نوع چهار ایوانی است. ورودی این بنا در ضلع جنوبی بوده و از طریق یک هشتی به ایوان جنوبی متصل می شود. این بنا علاوه بر چهار ایوان، دارای چندین غرفه نیز در دو تا دور داخل بنا می باشد. حجره هایی نیز در انتهای غرفه ها در نظر گرفته شده بود که از آن به عنوان بارانداز، مال بند یا اصطبل استفاده می شده است. این قسمتها اکنون تبدیل به موزه مردم شناسی شده که در سال ۱۳۸۶ افتتاح گردید.
موزه
هنگامی که وارد موزه می شوید شاهد غرفه های مختلفی خواهید بود که در هر کدام مردمانی با لباس های متفاوت که کار به خصوصی را انجام میدهند به نمایش گذاشته شده است. به عنوان مثال غرفه ای سفره عقد و غرفه ای دیگرعروس سوار بر اسب و داماد را نشان می دهد که نشان دهنده آیین مراسم عروسی و نوع پوشش عروس و داماد می باشد. غرفه ای دیگر زن و مردی سبزواری را نشان می دهد که در کنار کرسی روبروی یکدیگر نشسته و لباس های سنتی بر تن دارند. دیگر غرفه ها مشاغلی از قبیل سفالگری، قالی بافی، رنگ رزی، آهنگری، عطاری، سنگ تراشی، نخ ریسی را به نمایش گذاشته اند. همچنین در یکی از سالن های طویل این کاروانسرا نمایشگاه دائمی عکس برقرار است که عکس هایی از سبزوار قدیم و مردم را در معرض نمایش قرار داده است. در کنار موزه مردم شناسی، موزه شهدا نیز در همین کاروانسرا واقع شده که به معرفی شهدا و آثار جنگ می پردازد.
موقعیت مکانی
این موزه در ضلع غربی میدان کارگر و به فاصله نزدیکی از آرامگاه حاج ملا هادی سبزواری و مقبره بقراط قرار دارد.
منابع:
- وزارت میراث فرهنگی و گردشگری
- yejayekhoob.com
- fa.wikipedia.org
