خانه ملا محمد ترشیزی در خيابان سيد جمال الدين اسد آبادي سبزوار واقع شده و از دو قسمت زمستان نشين و تابستان نشين تشكيل گرديده، بخش زمستان نشين آن در حدود هشتاد سال و بخش تابستان نشين آن حدود شصت سال قدمت دارد. این بنا در كل متعلق به دوره پهلوي اول است. ورودي بنا از جانب شرق بوده و كل محوطه از سه قسمت شامل بناي اصلي، اندروني و نيز حياط ديگري در ضلع جنوبي با اتاقهايي در سمت شمالي آن تشكيل شده است. از مهمترين عوامل تزئيني بنا مي توان به آجر كاري رجنام، ديواره حياط و بالاي پنجره هاي بيروني اشاره نمود و همچنين گچبري اطراف روشنايي و كادر بندي ساده سقف اتاقها و پنجره هاي مشرف به حياط شرقي و نيز وجود بادگيرهايي در سقف كه هم اكنون براي تهويه اتاق ها استفاده مي گردد جلوه خاصي به بنا بخشيده است.
باغ ترشيزي نیزاز آثار تاريخي شهرستان سبزوار و نمونه اي از باغ هاي ايراني محسوب مي شود. باغ ترشيزي روستاي باغان در فاصله هفت كيلومتري شرق سبزوار قرار دارد و يكي از آثار تاريخي سبزوار است كه متعلق به خانواده ايرج ترشيزي مي باشد. ترشيزي ها از خانواده هاي اصيل و ثروتمند سبزوار هستند كه در آن زمان داراي چندين باغ ازجمله در روستاهاي باغان، مهر آباد و چند خانه با ارزش تاريخي است كه يكي از آنها متعلق به ملامحمد ترشيزي مي باشد كه به ثبت ملی نیز رسيده است. ترشيزي ها اولين گاراژ باربري و مسافربري سبزوار را تأمين كرده اند كه امروزه به نام گاراژ محمديه معروف است و يكي از آثار تاريخي سبزوار محسوب مي شود. باغ ترشيزي باغان بصورت يك عمارت با دورنماي اصلي (شمالي- جنوبي) ساخته شده و دقيقا‌ً قرينه هم مي باشد. عمارت اصلي فضاهايي مثل تالار پذيرايي، پنج دري، اتاق هاي نشيمن، دالان، راهرو در خود جاي داده و ساختماني كه در ضلع جنوب شرقي عمارت و چسبيده به آن قرار دارد، شامل آب انبار، حوضخانه، بادگيرخانه، مطبخ، انباري و… است. باغ عمارت در ضلع جنوبي قرار دارد و درختان كهنسالي فضاي باغ را آراسته اند و تزئينات اين عمارت شامل گچبري، يزدي بندي گچي نيم طاق ورودي ها و آجر كاري فوق العاده زيبا در بنا شده است.
موقعیت مکانی
سبزوار، ميدان حکيم، خيابان اسدآبادی، پشت دبيرستان قديمی اسرار
منابع:
- fa.wikipedia.org
- istta.ir
- mehrnews.com
