آرامگاه ملا هادی سبزواری، که با عنوانِ آرامگاه اسرار نیز معروف است گوربنای هادی سبزواری است که در سال 1874 م/ ۱۲۵۱ش در شهر سبزوار ساخته شده است. فضای داخلی آرامگاه شامل طرحی چلیپایی است که در آن حجره ها و اتاق هایی تعبیه گردیده است. تزئینات، ترمیم و استحکام بخشی آرامگاه در اوایل سال ۱۳۴۰ ه.ش توسط انجمن آثار ملی انجام شده است. کاشیکاری های رنگارنگ بر زمینه لاجوردی و گنبد فیروزه ای رنگ به بنا جلوه و شکوه خاصی بخشیده است. بنای اولیه این آرامگاه یک سال پس از درگذشت هادی یعنی در سال ۱۲۹۰ هجری قمری توسط «میرزا یوسف مستوفی الممالک» در این محل ساخته شد. میرزا یوسف در نظر داشت در کنار این آرامگاه یک مدرسه برای آموزش علوم دینی نیز تاسیس کند و «ملا محمد سبزواری» پسر بزرگ ملاهادی را نیز به عنوان مدرس این مدرسه انتخاب کند، ولی ملا محمد درگذشت و به همین دلیل نیز این مدرسه ساخته نشد.
ویژگیهای بنا
ساختمان این بنا به‌طور کامل از جنس آجر ساخته شده است. این ساختمان از یک اتاق اصلی مقبره و چهار ایوان در اطراف این اتاق اصلی تشکیل شده است. ضمن اینکه گنبدی آجری بر روی اتاق اصلی مقبره ساخته شده است. البته دو حجره و دو ایوان کوچک نیز در این مجموعه وجود دارد. ورودی این بنا از سمت شمال شرقی و ایوانهای واقع در اضلاع شرق و غرب به سمت بیرون باز است که سه نورگیر نیز دارد. اگر به سقف اتاق گنبد و همچنین سقف چهار ایوان اطراف بنگرید، می توانید آینه کاری های انجام شده در آنها را مشاهده کنید که زیبایی خاصی دارند. در ساخت بنا به طور عمده از آجر با ملات گچ و گچ خاک استفاده شده است. شایان ذکر است که گنبد پوششی کاشیکاری شده در طول سال ها چند بار مورد بازسازی قرار گرفته است. نکته ای که در مورد گنبد آرامگاه ملاهادی سبزواری وجود دارد این است که این گنبد با استفاده از چند نیم دایره ساخته شده است، موردی که در بیشتر گنبد های معماری سنتی ایرانی که در بناهای دیگر می بینیم، دیده نمی شود. این نوع گنبد ها در برابر فشارهایی که به آنها وارد می شود، آسیب پذیرتر هستند. شاید به همین دلیل باشد که هم اکنون ترک هایی در روی آهیانه گنبد آرامگاه به چشم می خورند. برای ساخت قبر نیز از سنگ مرمر بزرگی استفاده شده است، البته در گذشته گویا قبر از جنس گچ بوده و روی آن نیز صندوقی چوبی تعبیه شده بود که در حال حاضر اثری از این صندوق دیده نمی شود. در محوطه اطراف بنا، در مجموع چهار باغچه دیده می شود که دو تا از آنها در سمت شرق و غرب کوشک قرار دارند و دو باغچه دیگر نیز در سمت جلو واقع شده اند.
منابع:
- fa.wikipedia.org
- kojaro.com
