در فاصله ۸۸ کیلومتری جاده قدیم قوچان به درگز در ۴ کیلومتری شرق روستان کپکان در دامنه جنوبی کوه الله اکبر عارضه سنگی به چشم می خورد که در بین اهالی موسوم به هزار پله نادری است. پلکان نادری از جاهای دیدنی درگز به شمار می رود و این مسیر سنگی از ارتفاع ۵۰۰ متری کوه های الله اکبر آغاز شده و به طول تقریبی یک کیلومتر پس از چند پیج و تاب در امتداد جاده به فاصله ۸۰۰ متر ی خط الرأس کوه پایان می یابد. این راه در گویش محلی به نردبان یولی (راه نردبانی) معروف است و در گویش کرمانجی زینه نادری گفته می شود. این پلکان حدود ۱۰۰۰ متر طول دارد و عرض هر پله بین ۲ تا ۳ متر در نوسان است. ارتفاع هر پله در حدود ۱۰ تا ۲۰ سانتی متر و کف آن ۷۰ تا ۱۰۰ سانتی متر است. تعداد پله ها با شمارشی از بالا به پایین ۱۱۰۰ عدد بوده است. پلکان بر روی یک تخته سنگ یکپارچه از جنس سنگهای کف رودخانه ای به صورت ممتد و بدون بریدگی شکل گرفته است. عارضه طبیعی دیگر در امتداد غرب و شرقی پلکان را محصور کرده است. یک آبرفت باریک در جبهه شرقی دیوار با ارتفاع متوسط دو متر واقع شده که در پشت این دیواره سنگی دره ای عمیق قرار دارد. کاربرد این پلکان دقیقا مشخص نشده است، ولی راجع به آن نظرات مختلفی ابراز شده است. برخی معتقدند، این پلکان برای چابک سازی و تمرین اسب های سواره نظام نادر ساخته شده و برخی آنرا راهی برای ارتباط به دشت درگز از طریق گردنه الله اکبر می دانند که در زمستان ها بسیار صعب العبور بوده و این پلکان از لغزش سواران سپاه در یخبندان جلوگیری می کرده است. از بالا به پایین پله ها طی می شوند پس از پیمودن حدود ۵۰۰ متر در سمت راست پلکان نوعی حصار سنگ سراسری در موازات پلکان را تشکیل می دهد. در داخل سه قاب متصل به هم شامل یک قاب میانی نسبتا بزرگ که به شکل محراب است و دو قاب کوچک در طرفین کتیبه ای به چشم می خورد که نوشته های آن بر اثر فرسایش محو شده اند، اما با این حال با اندکی دقت می توان بعضی از کلمات متن را قرائت کرد، ولی خواندن کل متن کتیبه نیاز به شیوه های خاص کتیبه خوانی دارد. این کتیبه ها امروزه دیگر وجود ندارد و به عبارتی به سرقت رفته اند.
لازم به ذکر است الله اکبر با ارتفاع ۲۸۰۴ متر بلندترین قله هزار مسجد محسوب می شود. در دامنه جنوبی الله اکبر دره ای باریک از کماس جدا می شود. در این دره روستاهایی قرار دارد. راه از میان این دره می گذرد. از دو راهی امام قلی تا ابتدای گردنه و پلکان نادری، روستاهای اینچه ساوبلاغ، اینچه کیکانلو، آق مزار، خارانلو، گپی و کپکان و تأسیسات پایگاه نظامی بر سر راه قرار دارد. در جنوب کپکان دره ای حاصلخیز قرار دارد که با امتداد به سمت جنوب و قوچان راه مالرو قوچان به درگز را پس از بریدن کوه های هزار مسجد، در کپکان بر گردنه الله اکبر متصل می کند و هم اکنون روستاهای کلاته گلستان، دربند قشلاق و دربند ییلاق در میان این دره قرار دارد. دامنه شمالی کوه الله اکبر به دشت درگز منتهی می شود.
منابع:
- hameghlim.com
- kojaro.com