قلعه بزنجرد خلیل آباد

متن کامل: قلعه بزنجرد خلیل آباد

بزنجرد روستایی در دهستان رستاق بخش مرکزی شهرستان خلیل ‌آباد استان خراسان رضوی است. این روستا دارای نامهای زیادی بوده است که میتوان از پنجه گرد، بیژن گیو، بجنگرد، بزنجرد نام برد. عقیده بر آن است که نام اولیه روستا بیژن گرد بوده که بر اثر گذر زمان تغییر کرده و به بجنگرد و بزنجرد معروف شده و هم اکنون نیز در زبان محلی بجنگرد خوانده می شود. قدمت روستا به بیش از هزار سال می رسد و چنین می نماید که این روستا در دورانهای حکومت های ملک الطوایفی به وجود آمده و قلعه ای مستحکم را در این منطقه ساخته اند. ابتدا این روستا در جنوب شرقی بزنجرد فعلی قرار داشته که وجود قبرستان آنها در مشرق و همچنین محوطه ای تحت عنوان محوطه مهره زار دلیل بر این ادعاست. در هنگام خاکبرداری از این قبرستان جمجمه هایی کشف شد که بزرگتر از جمجمه انسانهای امروزی بوده است. پس از گذشت چندین سال مردم به قسمت فعلی بزنجرد روی آوردده و قلعه کنونی را که قلعه برج معروف است را بنا کردند. این قلعه در حال حاضر به قلعه برج معروف است و در زمینی به مساحت ۶ هکتار بنا شده است. دیوار آن دارای ارتفاع ۶ متر و عرض حدود ۲ متر بوده و پشت دیوار در قسمت داخل نیز تا ارتفاع ۴.۵ متر برای نگهبانی دیدده بان ساخته شده بود که جمعا ۱۲ برح دور تا دور این روستا را فرا گرفته بود، با روستای همجوار بنام «گر گین میلاد» یا گل گیر (که امروزه آثاری از آن باقی است ) در مواقع ضروری بخصوص هنگام خطر ارتباط بر قرارمی شده و درب ورودی قلعه از سمت شمال بود که از جنس چوب بسیار سختی ساخته شده و دارای ۴ متر ارتفاع و ۳متر عرض بوده که هم اکنون نیز به درب قلعه معروف است. در مرکز این قلعه یک قلعه مستحکم میانی با ۴ برج بزرگ قرار داشت که با مساحتی حدود ۱۰۰۰ متر مربع محل اسکان بزرگان و حکمرانان بوده است. دور تا دور این دژ بزرگ را خندق بزرگی حفر کرده بودند تا در موقع خطر آنرا از آب پرنمایند. در این هنگام درب ورودی را می بستند و سنگ بزرگی پشت آن قرار می دادند که گفته می شود این سنگ در حال حاضر در همان محل مدفون شده است. تا حدود ۱۰۰ سال پیش این در وجود داشت ولی بعد از ان به روستای ابراهیم آباد برده شد و مورد استفاده قرار گرفته است. در حفاری ها و خاکبرداری هایی که از محل قلعه در قرن حاضر صورت گرفته اشیاء مختلفی بدست آمد. از جمله حدود سالهای ۱۳۲۰ شمسی در پی خاکبرداری، شیئی طلایی که به شکل هاون بود بدست آمد که دارای ۷ کیلو گرم وزن است. این شی که شبیه یک بت می باشد در موزه کاخ مرمر تهران قرار دارد. اشیاء دیگری نیز چون گلوله توپ، ظروف سفالی و چینی نیز در حفاری ها بدست آمده است. باقیمانده قلعه در وسط روستا هم اکنون از سوی میراث فرهنگی حفاظت شده و حفاری در آن ممنوع است.

منابع: