در ابتداي ورودي به محوطه شهر قديم بوزجان در ضلع شمال شرقي و در ميان قبرستان قديمي بر روي تپه اي کم ارتفاع بناي آجري مقبره عالم بزرگ (شيخ ابوذر) بوزجاني واقع شده است. شيخ ابوذر بوزجاني از ريا ضيدانان، شعرا و عارفان بزرگ عصر ساماني و اوايل دوران غزنوي است که در زمان حيات از شهرت بسياري بر خورد دار بوده تا به آن حد که خواجه عبداله انصاري به او لقب" خداوند کرامات ظاهر" اعطا فرمود. وفات شيخ ابوذر به سال ۳۷۰ هجري ذکر شده است. امروز مقبره او در شمال شهر قديمي بوز جان قرار دارد. آرامگاه اين عالم بزرگ مشتمل بر ايوان ورودي فضاي داخلي ساده اي بود که در دوره قاجار ساخته شده و در کنار همسر و يکي از مريدانش آرميده است که امروزه بنای آن جمع آوری و فعلاً بصورت مقبره ای روباز و حصار شده درآمده است. نمای بیرونی آرامگاه آجری است و سقف آن نیز به صورت ضربی با خشت خام و به شکل نیمه استوانه ای بر روی دیوارهای جانبی استوار است. در وسط آرامگاه قبر ابوذر بوزجانی قرار دارد و قبر سمت چپ متعلق به همسر شیخ ابوذر بوژگانی است که از معاریف و نیکان زمان خود بوده و در جوار حضرتش مدفون شده است. آنقدر ابوذر بوزجانی در تصوف و عرفان دارای شهرت و آوازه شده بود که پادشاه غزنوی به همراه فرزند خردسال خود به نام محمود به دیدار بوزجانی رفت. سبکتکین، پادشاه غزنوی هنگامی که با فرزند خردسال خود به دیدار بوزجانی رفت و در آنجا مورد پند و اندرز بوزجانی قرار گرفت، با وجود نصیحت های درشت بوزجانی، صحبت هایش به دل محمود نشست. سرانجام شیخ ابوذر بوزجانی در سال ۳۷۰ هجری قمری دار فانی را وداع گفت و در صحن مسجد جامع بوزجان به خاک سپرده شد. مقبره وی از دیرباز تاکنون مورد توجه مردم تربت جام بوده و به عنوان یک زیارتگاه آنرا ملاقات می کنند.
منابع:
- میراث فرهنگی تربت جام
- fa.wikipedia.org
- kojaro.com
- torbatejam.com
