تالاب کجی نمکزار در شمال مر کز بخش شوسف و همجوار روستای سهل آباد بوده و فاصله آن از مرکز بخش چهل کیلومتر می باشد و زیستگاه پرندگان مهاجری است که در مسیر خود در فصول مهاجرت بویژه در بهار در آن به استراحت می پردازند. پناهگاه حیات وحش تالاب کجی نمکزار با ۲۲ هزار هکتار شامل تالاب و محدوده جنگلی و یک پدیده منحصر به فرد در شرق ایران است. از آنجا که این تالاب در فصول پاییز و زمستان دارای آب است به محل امنی برای پرندگان آبزی و کنار آبزی مهاجر و زمستان گذران تبدیل شده و همه ساله پذیرای حدود پنج هزار پرنده مهاجر و در برخی مواقع کمیاب کشور است. تالاب کجی نمکزار نهبندان یک تالاب نمکی و فصلی است که معمولا اواسط پاییز تا اواسط بهار آبگیری می شود و مهمترین منبع تأمین کننده آب تالاب، ریزش باران و جاری شدن سیلاب های حوزه آبریز نهبندان و چشمه های کرانه تالاب است. این تالاب تنها آبگیری است که به رودخانه و حتی آبراهه ها وصل نمی شود و در تابستان خشک و در زمستان با جوشیدن آب آبگیری و پذیرای پرندگان و حیوانات مختلف و متعددی است. پرندگانی نظیر خوتکا، فلامینگو، پلیکان و کاکایی از مهمترین پرندگان مهاجر هستند و هوبره، زاغ بور، باقرقره، خرگوش، روباه، گربه شنی، شغال، گرگ و انواع جونده و خزنده از دیگر حیواناتی هستند که در این منطقه زیست می کنند. این تالاب با برخورداری از برآمدگی های خشکی همراه با پوشش گیاهی مناسب محلی مناسب برای تخم گذاری پرندگان محسوب می شود و پوشش گیاهی عمده تالاب کجی نمکزار نهبندان تاغ، قیچ و گز بوده این گیاهان از پوشش نسبتاً خوبی در این منطقه برخوردار هستند. در کنار آن بوته های فراوان گز، هالوکنموم، آتریپلکس و نی رشد کرده و به چشم می خورد.
یکی از برنامه هایی که در حوزه تالاب مورد توجه قرار گرفته، آموزش جوامع محلی به ویژه دانش آموزان مدرسه ای است که در روستای کجی مشغول به تحصیل هستند تا شیوه تعامل صحیح با طبیعت زیبای تالاب و راه های مراقبت از آنرا فرا گیرند. قابل ذکر است که سالانه جشنواره ملی مجسمه های نمکی در تالاب کجی نمکزار برگزار می شود. گِل موجود در این تالاب دارای چسبندگی بسیار است که به دلیل نمک فراوان موجود در آن بوده، پس از خشک شدن سفید می شود به همین علت از مجسمه های ساخته شده در این محیط به عنوان مجسمه های نمکی یاد می شود.
زیست جانوری
بیش از چهارده گونه پرنده اعم از گونه های مهاجر آبزی و کنار آبزی در این تالاب یافت می شوند که شامل بلدرچین معمولی، زاغ نوک قرمز، زاغی، عقاب طلایی، زاغ بور، دال، چکاوک کاکلی، هوبره، سبزه قبا، جغد کوچک، گنجشک درختی، دم جنبانک، ابلق، هدهد و پرستو هستند. همچنین چهارده گونه پستاندار نظیر خرگوش، خارپشت، پامسواکی بزرگ، گرگ، روباه، تشی، کفتار و پایکا در تالاب کجی نمکزار نهبندان زندگی می کنند. زیستن ده گونه خزنده در این تالاب از جمله مارهای قیطانی، دشتی، جعفری، پلنگی و بزمجه بیابانی از دیگر ویژگی های تالاب کجی نمکزار نهبندان است. زاغ بور منحصر به فردترین پرنده آندومیک ایران و جهان به شمار می رود که تالاب کجی نمکزار نهبندان زیستگاه این پرنده زیبا است و جزو آن دسته از پرندگانی است که به عنوان جواهر کمیاب و نادر کویر از آن یاد می کنند.
موقعیت مکانی
تالاب کجی نمکزار در حاشیه محور ارتباطی نهبندان-بیرجند قرار گرفته است
منابع:
- aghilemalekpur.blogfa.com
- iribnews.ir
